Chuyện người nông dân với môi trường nông thôn

Ủ phân hữu cơ từ rác thải nông nghiệp tại Xuân Thọ, Đà Lạt. Ảnh: D.Quỳnh

Là điểm đầu nguồn con suối Cam Ly, nơi ảnh hưởng tới dòng nước chảy suốt nội ô Đà Lạt, nông dân làng hoa Thái Phiên, Phường 12 đã và đang thay đổi dần phương thức canh tác của mình. Vốn là làng chuyên trồng bông cúc, Thái Phiên sử dụng một lượng thuốc bảo vệ thực vật không nhỏ. Hội Nông dân thành phố từ nhiều năm nay đã thực hiện vận động nông dân thu gom và bỏ bao bì, chai lọ thuốc bảo vệ thực vật đúng nơi quy định, không để xảy ra tình trạng vứt bỏ bao bì độc hại xuống suối, gây ô nhiễm cho cả nguồn nước Cam Ly. Hỗ trợ thùng gom đúng chuẩn, túi nilon thu gom, vận động, khuyến khích, phân tích cho nông dân thấu hiểu vai trò của mình trong việc giữ gìn môi trường, Hội Nông dân (HND) Đà Lạt nhận xét, nông dân Thái Phiên đang dần xây dựng được ý thức thu gom đúng cách rác thải nông nghiệp. Ông Nguyễn Đức Công, Chủ tịch HND thành phố Đà Lạt chia sẻ, nông dân Nhật Bản còn mất 20 năm để hình thành ý thức thu gom rác thải. Vì vậy, việc vận động nông dân bảo vệ môi trường nông thôn sẽ là việc lâu dài, thường xuyên, tính bằng hàng chục năm chứ không phải chuyện ngày một ngày hai.

Không chỉ ở Đà Lạt, có thể nói khắp toàn tỉnh, ý thức của nông dân về bảo vệ môi trường tăng lên không ngừng. Toàn tỉnh đều có mô hình bảo vệ môi trường nông thôn. Từ mô hình được Nhà nước hỗ trợ kinh phí như nuôi heo trên nệm sinh học ở Tân Hội (Đức Trọng), chế biến phế phẩm nông nghiệp thành phân bón ở Xuân Thọ (Đà Lạt), làm nhà vệ sinh hợp chuẩn ở Đạ Chais (Lạc Dương)... cho tới những phong trào do các hội cấp dưới gầy dựng như “thu gom rác thành tiền”, thu gom bao bì thuốc BVTV ở vùng lúa của huyện Đạ Tẻh.

Chủ tịch HND tỉnh Đa Cát Vinh cho biết, toàn tỉnh đã tổ chức xây dựng xấp xỉ 400 mô hình bảo vệ môi trường nông thôn, vượt chỉ tiêu do Trung ương Hội giao rất cao.

Trung ương HND Việt Nam vừa hỗ trợ Lâm Đồng 100 triệu đồng để xây dựng nhà vệ sinh hợp chuẩn. Theo đó, các hộ nông dân nghèo, cận nghèo tại xã Đạ Chais, huyện Lạc Dương sẽ được hỗ trợ kinh phí để xây dựng nhà vệ sinh 2 ngăn hợp chuẩn. Đây là hỗ trợ của Trung ương Hội, giúp hội viên tiếp cận với nhà vệ sinh hợp chuẩn, nâng cao ý thức bảo vệ môi trường và cải thiện vệ sinh nông thôn.

Từ trồng cây ven đường giao thông, đoạn đường không rác thải, phân loại rác tại nguồn..., các mô hình đang phát huy tác dụng, giúp bộ mặt nông thôn ngày càng sạch đẹp. Ngay cả các vùng có đông hội viên người dân tộc thiểu số, việc vận động nông dân không chăn nuôi trong sân nhà, dưới sàn cũng đạt kết quả rất tốt, gần như không còn hộ chăn nuôi trong sân nhà, giúp môi trường sạch và an toàn cho con người. Đồng thời, các chính sách tín dụng giúp nông dân tiếp cận với nước sạch, nhà vệ sinh hợp chuẩn đã nâng cao chất lượng sống của người nông dân, giúp tiêu chí môi trường trong nông thôn mới được giữ gìn.

Tuy nhiên, HND tỉnh xác định, không chỉ xây dựng mô hình bảo vệ môi trường, Hội còn vận động nông dân ứng dụng các biện pháp canh tác tốt. Như trồng rau hoa theo VietGAP, chăn nuôi theo hướng sinh học bền vững, trồng cà phê theo các bộ tiêu chuẩn đều có các yêu cầu rất nghiêm ngặt về môi trường. Khi sản xuất ra nông sản theo các bộ tiêu chuẩn quy định, chất lượng nông sản được tăng cao, bán có giá hơn, đồng thời nông dân phải tuân thủ nghiêm các đòi hỏi về giữ gìn môi trường. Như vùng cà phê Nam Ban, vùng cà phê Di Linh hay hầu hết các vùng cà phê khác, việc sản xuất theo các bộ tiêu chuẩn 4C, UTZ, RainForest đã giúp vườn cà phê sạch bóng, không còn rác thải, ý thức của người trồng cà phê về sử dụng thuốc bảo vệ thực vật và phân bón được nâng cao rõ rệt. Việc áp dụng “4 đúng” trong bón phân và dùng thuốc BVTV giúp đất đai được giữ gìn, phục hồi hệ vi sinh vật có ích, tạo lập lại sự cân bằng của hệ đất. Và sản xuất nông nghiệp theo các tiêu chuẩn hiện đại cũng là xu thế tất yếu của tái cơ cấu ngành nông nghiệp, vừa nâng cao chất lượng nông sản, vừa đảm bảo một môi trường bền vững cho cuộc sống của con người.

DIỆP QUỲNH