Chuyên gia: Mặt trời có thể là 'thủ phạm' gây ra động đất 8,8 độ ở Nga

Trận động đất 8,7 độ tại Kamchatka ngày 30/7 được đánh giá là một trong những địa chấn mạnh nhất thế giới. Ảnh: Russian Ministry for Emergencies.

Trong sáng 30/7, một trận động đất cực mạnh đã làm rung chuyển vùng biển ngoài khơi bán đảo Kamchatka ở Viễn Đông Nga, với cường độ lên tới 8,8 độ, theo đánh giá sơ bộ từ Cơ quan Khảo sát Địa chất Mỹ (USGS). Đây có thể là một trong sáu trận động đất mạnh nhất từng được ghi nhận trong lịch sử hiện đại, theo Washington Post.

Theo Viện Địa vật lý Nga, tâm chấn trận động đất nằm ở độ sâu chỉ khoảng 17 km, ngay dưới Vịnh Avacha - vùng biển đông dân cư và có nhiều hoạt động cảng biển lớn. Độ nông của trận động đất càng làm gia tăng nguy cơ thiệt hại cho khu vực ven biển.

Trong khi các đợt dư chấn tiếp tục được ghi nhận tại vùng Kamchatka và các khu vực lân cận, hàng chục nghìn người dân địa phương đã được sơ tán khẩn cấp. Cảnh báo sóng thần được phát đi từ Nga đến tận Hawaii, khiến cả Thái Bình Dương rúng động.

Chuyên gia địa chấn học Yelena Kobeleva, Giám đốc chi nhánh Baikal thuộc Cơ quan Địa vật lý Thống nhất, Viện Hàn lâm Khoa học Nga, cho rằng hoạt động mặt trời gia tăng gần đây có thể là yếu tố kích hoạt các biến động địa chất mạnh mẽ trên Trái đất.

“Tôi đồng ý với nhiều đồng nghiệp rằng có mối liên hệ rõ ràng giữa sự gia tăng hoạt động mặt trời và tần suất động đất”, bà Kobeleva nói với hãng tin TASS. “Mặt trời ảnh hưởng đến từ trường Trái đất và quá trình kiến tạo - vốn định hình bề mặt hành tinh”.

Theo bà, trong thời gian gần đây đã có nhiều báo cáo về bão từ, bão mặt trời và các hiện tượng bất thường trong tầng điện ly, có thể gây ra các chuỗi phản ứng bên trong lớp vỏ Trái đất.

Dẫn chứng là không chỉ Kamchatka, mà Thổ Nhĩ Kỳ, Myanmar và cả Kazakhstan cũng đang ghi nhận nhiều trận động đất bất thường trong vài năm gần đây.

Bác bỏ giả thuyết cho rằng trận động đất có thể do yếu tố con người gây ra, bà Kobeleva khẳng định: “Tại Kamchatka, không có hoạt động khai thác khoáng sản quy mô lớn như ở Kuzbass hay Yakutia, cũng không có hồ chứa khổng lồ như ở Bratsk hay Ust-Ilimsk. Vì vậy, khó có thể liên hệ vụ động đất lần này với tác động của con người. Đây đơn thuần là hoạt động tự nhiên”.

Kamchatka vốn là khu vực đặc biệt về địa lý, nằm tại vành đai lửa Thái Bình Dương - nơi thường xuyên xảy ra các hiện tượng địa chấn và phun trào núi lửa. Khu vực này có thể chịu ảnh hưởng từ động đất kiến tạo, động đất núi lửa và động đất dưới đáy biển cùng lúc.

Hiện tại, thống kê thiệt hại ban đầu chưa đầy đủ, nhưng các nhà chức trách Nga đã triển khai các nhóm cứu hộ đến các khu vực bị ảnh hưởng. Các trận dư chấn nhỏ vẫn tiếp diễn và chưa có dấu hiệu chấm dứt.

USGS cảnh báo rằng dữ liệu về cường độ trận động đất vẫn chỉ là ước tính ban đầu và có thể được điều chỉnh trong vài ngày tới. Tuy nhiên, giới khoa học toàn cầu đều nhất trí rằng đây là một trong những hiện tượng địa chấn mạnh và bất thường nhất trong thập kỷ qua.

Phương Linh