Chuyển đổi số trong doanh nghiệp: Cần sự hỗ trợ từ chính sách

Chuyển đổi số là hành trình nhiều lợi ích với mọi doanh nghiệp. Ảnh minh họa: TTXVN

Tại Việt Nam, nhiều doanh nghiệp đã bước đầu triển khai ứng dụng công nghệ số trong hoạt động sản xuất - kinh doanh. Tuy nhiên, quá trình triển khai ứng dụng nảy sinh khó khăn về chính sách cũng như các quy trình thực hiện. Do đó, sự hỗ trợ từ chính sách đối với quá trình chuyển đổi số trong doanh nghiệp là đặc biệt cần thiết.

Mức độ chuyển đổi số còn chênh lệch khá lớn

Theo phân tích của Vụ Kinh tế và Xã hội số (Bộ Khoa học và Công nghệ), thời gian qua, doanh nghiệp Việt Nam đã có những bước chuyển đáng kể trong chuyển đổi số, đặc biệt là trong việc ứng dụng các công cụ kỹ thuật số vào quy trình quản trị, tiếp thị và chăm sóc khách hàng. Tuy nhiên, mức độ chuyển đổi số vẫn còn chênh lệch khá lớn giữa các nhóm doanh nghiệp, giữa vùng đô thị và nông thôn, giữa các ngành nghề truyền thống và ngành công nghệ cao.

Một cuộc khảo sát toàn quốc do Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ thực hiện từ giữa tháng 5 đến tháng 6/2025 với sự tham gia của doanh nghiệp tại 60 tỉnh, thành phố cho thấy, 69% doanh nghiệp đang ở mức ứng dụng cơ bản như email, phần mềm kế toán. 16% đã bước vào giai đoạn tích hợp hệ thống (ERP, CRM, IoT…). Chỉ 10% doanh nghiệp số hóa toàn diện và tích hợp AI vào vận hành. 5% doanh nghiệp chưa bắt đầu bất kỳ hoạt động chuyển đổi số nào.

Thực tế này phản ánh một bức tranh không đồng đều về trình độ chuyển đổi số trong cộng đồng doanh nghiệp, cho thấy nhiều doanh nghiệp mới dừng lại ở bước “số hóa công cụ” mà chưa thực sự thay đổi mô hình kinh doanh, quy trình vận hành hay văn hóa tổ chức theo hướng số.

Bên cạnh đó, doanh nghiệp cũng gặp không ít khó khăn như: Thiếu nguồn lực tài chính, nhân lực số hạn chế, thiếu định hướng cụ thể về lộ trình chuyển đổi số… Điều này đặt ra yêu cầu cấp bách cần có các chính sách hỗ trợ mạnh mẽ hơn để doanh nghiệp tiến tới giai đoạn chuyển đổi số thực chất.

Đánh giá mức độ chuyển đổi số qua bộ tiêu chí

Nhằm giải quyết điểm nghẽn trên, Bộ Khoa học và Công nghệ đã ban hành Bộ tiêu chí đánh giá mức độ chuyển đổi số doanh nghiệp, kèm theo Quyết định số 1567/QĐ-BKHCN ngày 30/6/2025. Đây là lần đầu tiên Việt Nam có một bộ công cụ chính thức để đánh giá toàn diện, có hệ thống và có khả năng áp dụng rộng rãi trong cộng đồng doanh nghiệp.

Bộ tiêu chí được thiết kế với nhiều mục tiêu rõ ràng như: Chuẩn hóa phương pháp tiếp cận, đánh giá mức độ chuyển đổi số theo hướng định lượng, có thể so sánh giữa các doanh nghiệp và ngành nghề; phân loại theo quy mô doanh nghiệp, đặc biệt có tiêu chí riêng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME); hỗ trợ doanh nghiệp tự đánh giá, phát hiện điểm mạnh, điểm yếu và xây dựng lộ trình chuyển đổi phù hợp.

Bộ tiêu chí đánh giá mức độ chuyển đổi số doanh nghiệp cũng làm cơ sở cho các cơ quan quản lý nhà nước theo dõi tiến độ, hoạch định chính sách hỗ trợ đúng trọng tâm…

Không chỉ là công cụ kỹ thuật đơn thuần, Bộ tiêu chí đánh giá mức độ chuyển đổi số doanh nghiệp còn mang ý nghĩa quan trọng trong việc tạo nền tảng cho hệ sinh thái tư vấn, đánh giá và hỗ trợ chuyển đổi số doanh nghiệp một cách chuyên nghiệp. Đây cũng là bước đi cần thiết để hình thành cơ sở dữ liệu quốc gia về mức độ chuyển đổi số trong doanh nghiệp, phục vụ công tác nghiên cứu, dự báo và điều hành chính sách trung và dài hạn.

Cùng với việc ban hành Bộ tiêu chí đánh giá mức độ chuyển đổi số doanh nghiệp, Bộ Khoa học và Công nghệ đang xây dựng Đề án “Chuyển đổi số doanh nghiệp, hợp tác xã và hộ kinh doanh giai đoạn 2026 - 2030”, dự kiến trình ban hành vào tháng 9/2025. Đề án đặt ra mục tiêu đối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa là: Đưa tối thiểu 650.000 doanh nghiệp chuyển đổi số đạt ở mức “Xuất phát”; 250.000 doanh nghiệp đạt ở mức “Tăng tốc”; 80.000 doanh nghiệp đạt ở mức “Tối ưu” và 20.000 doanh nghiệp đạt ở mức “Tinh anh”.

Cùng với đó, hỗ trợ 100% hợp tác xã, hộ kinh doanh đủ điều kiện ứng dụng các giải pháp chuyển đổi số hiệu quả để nâng cao hiệu suất lao động; hỗ trợ 50.000 doanh nghiệp đổi mới sáng tạo trong hoạt động sản xuất, kinh doanh; có các giải pháp chuyển đổi số hoạt động sản xuất, kinh doanh giúp tăng hiệu suất lao động tối thiểu 15% trong quy trình được chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ.

Tỷ lệ nhân lực lao động trong doanh nghiệp, hợp tác xã và hộ kinh doanh được đào tạo kỹ năng số cơ bản đạt 100%; hình thành cơ sở dữ liệu tối thiểu 10.000 công nghệ, kết quả nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ sẵn sàng chuyển giao; phát triển mạng lưới 1.000 chuyên gia, tư vấn viên khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Đặc biệt, Đề án cũng đưa ra một cơ chế tổ chức triển khai các hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, hợp tác xã, hộ kinh doanh chuyển đổi số theo nguyên tắc đối ứng: Nhà nước hỗ trợ tối đa 50% trong vòng tối đa 1 năm; doanh nghiệp nhỏ và vừa, hợp tác xã, hộ kinh doanh chi trả phần còn lại. Việc hỗ trợ phù hợp với các mức độ sẵn sàng chuyển đổi số của từng đối tượng theo 25 ngành, nghề để bảo đảm doanh nghiệp được cung cấp đúng và đủ những công cụ, giải pháp cần thiết cho chuyển đổi số. Mức độ hỗ trợ sẽ được xác định dựa trên hồ sơ điện tử của doanh nghiệp theo Bộ tiêu chí đánh giá đã được ban hành, cập nhật theo thời gian.

Ngoài ra, các nhóm giải pháp đồng bộ sẽ được triển khai gồm: Hoàn thiện thể chế, phát triển hạ tầng số, đẩy mạnh ứng dụng trí tuệ nhân tạo, cải cách thủ tục hành chính, đảm bảo an toàn thông tin, phát triển năng lực số và thúc đẩy văn hóa đổi mới sáng tạo trong doanh nghiệp.

Việc ban hành Bộ tiêu chí đánh giá mức độ chuyển đổi số doanh nghiệp là bước đi quan trọng trong tiến trình số hóa nền kinh tế. Tuy nhiên, để chuyển đổi số thực sự lan tỏa và hiệu quả, rất cần sự dẫn dắt của các chính sách từ Nhà nước, sự chủ động của doanh nghiệp cùng sự đồng hành của các tổ chức tư vấn, công nghệ, đào tạo và tài chính.

Thu Phương (TTXVN)