Chủ động ứng phó xói lở bờ biển Trung Trung Bộ

Sáng 9/9/2025, Trường Đại học Thủy Lợi tổ chức hội thảo khoa học “Vấn đề xói lở bờ biển Trung Trung Bộ, nguyên nhân và giải pháp”. Hội thảo thu hút sự quan tâm của nhiều chuyên gia, nhà khoa học và cơ quan quản lý địa phương, với trọng tâm là đưa ra các giải pháp ứng phó hiệu quả trước tình trạng sạt lở, xâm thực ngày càng nghiêm trọng tại nhiều khu vực ven biển.

ông Lê Quang Nam, Phó Chủ tịch UBND TP. Đà Nẵng phát biểu tại hội thảo

Phát biểu tại hội thảo, ông Lê Quang Nam, Phó Chủ tịch UBND TP. Đà Nẵng cho biết, “Biến động đường bờ, xói lở và rủi ro thiên tai đang trở thành mối đe dọa thường trực đối với hạ tầng, kinh tế và môi trường đô thị biển như Đà Nẵng. Bờ biển không chỉ là cảnh quan, mà là nguồn lực phát triển thương mại, du lịch và dịch vụ. Việc bảo vệ bờ biển chính là bảo vệ nền tảng phát triển của thành phố”.

Thực tế cho thấy, nhiều bãi biển đẹp và có giá trị kinh tế cao như Mỹ Khê (Đà Nẵng), Cửa Đại (Hội An), Tam Thanh và Tam Tiến (Quảng Nam cũ) đang bị xâm thực nghiêm trọng trong những năm gần đây. Riêng tại Mỹ Khê, hiện tượng xói lở diễn ra liên tục trong các mùa gió mùa Đông Bắc từ 2017 đến 2025, gây ảnh hưởng không nhỏ đến hạ tầng du lịch và sinh kế của người dân.

Trước áp lực ngày càng lớn từ biến đổi khí hậu, triều cường và bão mạnh, chính quyền TP. Đà Nẵng chủ động đầu tư hơn 1.600 tỷ đồng trong những năm qua để triển khai các công trình bảo vệ bờ biển. Nhiều dự án quy mô lớn được hoàn thành như: kè Tam Tiến dài 550m, kè Tam Hải dài 1,5km, và cụm công trình tổng thể bảo vệ bờ biển Hội An dài 6,4km.

Bên cạnh các giải pháp hạ tầng “kết cấu cứng”, thành phố cũng đang tìm kiếm các phương án quản lý tổng hợp và mềm dẻo hơn, nhằm vừa ổn định đường bờ, vừa bảo vệ hệ sinh thái và thúc đẩy phát triển du lịch – dịch vụ một cách hài hòa, bền vững.

Một trong những điểm nhấn tại hội thảo là việc công bố kết quả từ đề tài khoa học “Nghiên cứu xây dựng bộ công cụ phục vụ đánh giá, dự báo biến động hình thái và giải pháp ổn định bãi biển vùng Trung Trung Bộ” do Trường Đại học Thủy Lợi chủ trì.

Tình trạng bờ biển bị xâm thực diễn ra ngày càng thường xuyên hơn tại các tỉnh ven biển miền Trung

Theo GS.TS. Nguyễn Trung Việt, Hiệu trưởng Trường Đại học Thủy Lợi, nhóm nghiên cứu đã xây dựng hệ thống camera quan trắc trực tuyến tại bãi biển Mỹ Khê từ năm 2022, lần đầu tiên cho phép theo dõi biến động bờ biển theo thời gian thực. Đồng thời, ứng dụng UAV (thiết bị bay không người lái), ảnh vệ tinh và công nghệ giải đoán ảnh giúp xác định rõ cơ chế xói lở, đánh giá mức độ mất ổn định và dự báo xu thế biến động trong tương lai.

Điểm đáng chú ý là bộ công cụ này không chỉ mang tính học thuật mà còn được thiết kế để các cơ quan quản lý tại địa phương có thể sử dụng trực tiếp, phục vụ công tác quy hoạch, đầu tư công và giám sát bờ biển một cách linh hoạt, hiệu quả.

Trên cơ sở dữ liệu thu thập được, nhóm nghiên cứu đề xuất các giải pháp “lai ghép”, kết hợp giữa kết cấu cứng (kè, đê, tường chắn sóng) và giải pháp mềm (bổ sung bãi cát, quy hoạch lùi, trồng cây chắn gió), vừa ngăn chặn xói lở, vừa duy trì giá trị du lịch, môi trường.

Hội thảo cũng là diễn đàn kết nối giữa giới nghiên cứu, quản lý và doanh nghiệp trong việc xây dựng chiến lược phát triển kinh tế biển bền vững.

Theo ông Lê Quang Nam, các nghiên cứu như của Trường Đại học Thủy Lợi là cơ sở quan trọng để thành phố hoàn thiện quy hoạch phát triển giai đoạn 2021–2030, tầm nhìn đến 2045, hướng tới mục tiêu trở thành đô thị biển quốc tế, trung tâm đổi mới sáng tạo và logistics của khu vực.

Cần có những giải pháp hưu hiệu để bảo vệ bờ biển, giảm thiểu những thiệt hại do tác động bởi biến đổi khí hậu

Việc quản lý và bảo vệ bờ biển vừa là vấn đề kỹ thuật, vừa là một phần của chiến lược kinh tế dài hạn. Nếu không kiểm soát được xói lở, các tài sản đầu tư công, khu vực phát triển du lịch, dịch vụ sẽ đối mặt với rủi ro cao, làm giảm sức hút đầu tư và tăng gánh nặng ngân sách cho công tác khắc phục.

Sự kết hợp giữa công nghệ quan trắc hiện đại, giải pháp quy hoạch đồng bộ và đầu tư có trọng tâm, trọng điểm được kỳ vọng sẽ giúp các địa phương ven biển Trung Trung Bộ từng bước kiểm soát hiệu quả tình trạng xói lở, từ đó phát triển bền vững trên nền tảng thích ứng với biến đổi khí hậu.

Công Thái