Chiếc bánh chưng nơi đảo xa

Cán bộ, chiến sĩ trên đảo Phan Vinh gói bánh chưng đón TếtẢnh: Trường Phong

Giữa những ngày cận Tết, những ngày sóng gió không thuận lợi, chúng tôi vẫn mong mang chút hơi ấm đất liền đến đón Tết cùng cán bộ chiến sĩ và nhân dân trên quần đảo Trường Sa - những người đang không quản sóng gió trùng khơi, kẻ thù rình rập từng giây phút để giữ gìn biển đảo quê hương. Vượt hàng trăm hải lý, lênh đênh bao ngày đêm trên biển, chúng tôi đến đảo Sơn Ca.

Trước đây, chỉ biết đảo qua hình ảnh báo chí, truyền hình. Giờ được bước chân đến tận nơi, sờ tay vào từng bờ kè chắn sóng, tựa vào gốc bàng vuông, mù u cổ thụ, bắt tay và ôm chầm mừng rỡ với từng sĩ quan chiến sĩ đang làm nhiệm vụ tại đảo, ngước nhìn lá cờ Tổ quốc tung bay bạc màu trong nắng gió biển khơi buổi trưa đỏ nắng, bao cảm xúc dâng trào thành nước mắt cay mặn bờ môi. Cái cảm xúc ấy xốn xang trong tim trong ngực mỗi chị em trong đoàn công tác không chỉ lúc đặt chân lên cầu cảng vào đảo mà còn nguyên vẹn thậm chí trào dâng mãnh liệt hơn cùng niềm luyến lưu lúc chia tay tạm biệt đảo Sơn Ca xuống cano về lại tàu tiếp tục cuộc hải trình.

Hái hoa dân chủ dịp Tết trên đảo. Ảnh: Trường Phong

Tết của lính đảo không có hoa mai, đào rực rỡ, không có hướng dương, hồng, thược dược, không những hẹn hò phố xá đèn màu hoa lệ nhưng ở đây Tết ấm áp tình đồng chí đồng đội bên những cây quất bà con đất liền vừa gửi ra, bên những hoa mai cắt bằng giấy thủ công, bằng hoa nhựa gắn lên cành cây khô tạo dáng tạo hình cho đỡ nhớ. Và có một thứ không thể thiếu là bánh chưng. Chúng tôi cùng gói bánh chưng bên nhau.

Không khí gói bánh chưng ở đây khác hẳn ở quê nhà, không có hình ảnh người mẹ người chị lúi húi bên những rổ gạo, đỗ, thịt heo, lá dong, lạt giang, khuôn gỗ… Không có tiếng ríu rít con trẻ. Ở đây chỉ có những người lính trẻ già quây quần, tóc xanh tóc bạc bên nhau gói những chiếc bánh vuông vức để chút nữa xếp vào những chiếc nồi quân dụng to đùng và thay nhau chụm lửa.

Bánh chưng ở đảo, nguyên liệu để gói không khác gì ở đất liền cũng gồm: gạo nếp, thịt heo, đỗ xanh nhưng những chiếc lá để gói thì thật đặc biệt. Tôi thấy các anh gói bánh bằng lá bàng vuông. Những chiếc lá bàng vuông già và to vừa độ được lựa cắt từ các tán cây đem xuống, luộc sơ cho đủ độ mềm, cắt góc vuông vức lót vào khuôn để gói gạo thịt đỗ. Từ lâu rồi lính đảo nghĩ ra cách lấy lá bàng vuông thay gói bánh chưng khi lá dong, lá chuối từ đất liền gửi ra không đủ, không kịp.

Ở những đảo có dừa như Nam Yết, Sơn Ca, lính đảo trang trí chiếc bánh thêm bằng những chiếc lá dừa đan cài hình ô vuông xinh xắn. Trung tá Phạm Văn Điển - Phó chỉ huy đảo chia sẻ: Năm nào chỉ huy đảo cũng tổ chức cho các đơn vị thi gói bánh chưng để tạo không khí chào xuân và để anh em đỡ nhớ nhà. Lớp lớp thế hệ cán bộ, chiến sỹ đảo Sơn Ca bao năm qua không quản ngại gian nguy, vất vả, đồng cam cộng khổ, đoàn kết thống nhất, tích cực lao động cải tạo cảnh quan môi trường xây dựng đơn vị, huấn luyện chiến đấu bảo vệ vững chắc đảo tiền tiêu nơi tuyến đầu của Tổ quốc.

Trong trái tim mỗi cán bộ, chiến sỹ đảo Sơn Ca đều coi “Đảo là nhà, biển cả là quê hương”. Cuộc sống tuy còn vất vả, khó khăn, song tình cảm đồng chí, đồng đội, tình quân - dân luôn nồng thắm, tỏa sáng, sắt son, bền chặt”. Trong lúc cùng nhau trông nồi bánh chưng, binh nhất Nguyễn Huỳnh Công Tước (TP. Hồ Chí Minh) hỏi tôi: Em đố chị bánh chưng gói bằng lá bàng vuông có màu gì và ăn có vị gì?

Tôi từng ăn bánh chưng gói bằng lá dong, lá chuối nhưng chưa bao giờ được ăn bánh chưng gói bằng lá bàng vuông nên trầm ngâm. Tước bảo: Bánh có màu xanh đậm như rêu và có vị chát, vị mặn của biển chị ạ. Chị đợi sáng mai nhé, bữa cỗ Tết sáng mai chị ăn và cảm nhận xem có đúng như em nói không. Chuyến này Tước được về đất liền và ra quân, em đã làm nhiệm vụ ở đảo một năm, năm trước cũng tầm này em cũng cùng đồng đội gói bánh chưng, luộc bánh để sáng mai bày cỗ và liên hoan.

Một năm ở đảo bao vui buồn, rèn luyện, trưởng thành. Chàng trai đang theo học ngành thanh nhạc tại thành phố Hồ Chí Minh nghe theo tiếng gọi Tổ quốc lên đường nhập ngũ. Giờ phút chia tay đảo và đồng đội sắp đến, mắt em rưng rưng. Em tặng đồng đội cây đàn guitar để những đêm sinh hoạt đoàn tụi bạn sẽ thấy như còn có em bên cạnh. Đời lính có khi thật nhớ nhà và đời lính vui buồn đồng đội bên nhau những đêm chốt gác. Trong tôi hình ảnh người lính hải quân từ chuyến đi này lung linh, xao xuyến biết bao.

Ở đảo Sơn Ca, chúng tôi tổ chức một chương trình giao lưu văn nghệ với chủ đề “Xuân bên cột mốc chủ quyền” giữa cán bộ chiến sĩ và nhân dân trên đảo với đoàn công tác. Dù hát không hay nhưng 7 chị em nữ của đoàn cũng đã tập với nhau vài tiết mục để lên biểu diễn và giao lưu với các cán bộ chiến sĩ. Đã bao lần nghe những ca khúc: Chút thư tình người lính biển, Nơi đảo xa, Bâng khuâng Trường Sa, Hành khúc người chiến sĩ Trường Sa, Tổ quốc gọi tên mình… mà đêm nay, ở đây nghe những người lính hải quân hát tôi thấy bồi hồi xúc động vô cùng.

Mỗi lần các anh em hát xong chúng tôi chạy lên tặng hoa và ôm thật lâu, thật chặt vào lòng, nước mắt lại dâng trào. Còn khi chúng tôi hát xong anh em chạy ùa lên tặng ốc biển, cành san hô, quả bàng vuông, hoa lá và những nụ cười vừa e thẹn vừa yêu mến. Chúng tôi chỉ muốn đêm dài mãi để được bên nhau trong gió biển, sóng biển, những lời hát, câu chuyện trao nhau ấm áp, thương yêu.

Tôi đã ăn miếng bánh chưng được gói bằng lá bàng vuông, da bánh có màu sẫm của rêu và bánh có vị hơi chát đắng của vị lá loài cây quanh năm căng mình chắn gió sóng bảo vệ đảo quê hương, có vị mặn của đại dương mênh mông vây bọc đảo nhỏ quanh năm, có cả vị mồ hôi của những người lính hải quân đang ngày đêm chắc tay súng bảo vệ vững chắc biên cương Tổ quốc. Xuân đã về, không xa đâu Trường Sa, đất liền và người thân cùng người dân nơi quê nhà luôn hướng về các anh - những người lính hải quân trung dũng, kiên cường, luôn hết lòng vì sự bình yên của Tổ quốc./.

H.T.H