Chỉ trong buổi sáng, bệnh viện phát hiện 11 người mắc ung thư

Ung thư thực quản có thể xuất phát từ lối sống. Ảnh: Anderson Cancer Center.

Một buổi sáng tại bệnh viện ung bướu ở Trịnh Châu (Hà Nam, Trung Quốc), các bác sĩ nội soi không khỏi bàng hoàng khi 11 bệnh nhân được kiểm tra liên tiếp đều nhận chung một chẩn đoán: ung thư thực quản giai đoạn muộn. Với đội ngũ y tế, đây không chỉ là con số gây sốc mà còn là lời cảnh báo đau lòng về một căn bệnh âm thầm nhưng có tỷ lệ tử vong cao.

Theo bác sĩ Ngụy An Vĩ, Phó khoa Trung tâm chẩn đoán và điều trị nội soi của bệnh viện, ung thư thực quản khi được phát hiện ở giai đoạn muộn thường có tiên lượng rất xấu. Trong số 11 ca bệnh nói trên, có thể tới 7-8 người có tỷ lệ sống quá 5 năm nếu bệnh không đáp ứng tốt với điều trị.

Điều khiến các bác sĩ trăn trở là phần lớn những ca này đều có chung các yếu tố nguy cơ liên quan đến thói quen ăn uống kéo dài nhiều năm. Tại Trung Quốc, ung thư thực quản nằm trong nhóm ung thư ác tính thường gặp.

Một trong những nguyên nhân được các chuyên gia nhắc đến nhiều nhất là thói quen “ăn khi còn nóng”. Trong đời sống thường ngày, không ít người có xu hướng ăn thức ăn nóng, vẫn còn bốc khói, đặc biệt vào mùa lạnh.

Tuy nhiên, thực quản là cơ quan rất nhạy cảm khi tiếp xúc với nhiệt độ cao. Việc thường xuyên ăn uống quá nóng khiến niêm mạc thực quản bị bỏng nhẹ lặp đi lặp lại, buộc tế bào phải liên tục tổn thương rồi tự sửa chữa. Chính quá trình này làm tăng nguy cơ xuất hiện đột biến và dẫn đến ung thư.

Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế đã xếp đồ uống có nhiệt độ trên 65 độ C vào nhóm “có khả năng gây ung thư”. Điều này cho thấy nguy cơ không nằm ở một bữa ăn nóng đơn lẻ, mà ở thói quen kéo dài trong nhiều năm.

Không dừng lại ở nhiệt độ, các bác sĩ cũng cảnh báo rằng khẩu vị “nặng” như ăn mặn, ăn cay, ăn nhiều đồ nướng là yếu tố góp phần làm tăng nguy cơ ung thư thực quản. Những thực phẩm muối chua, dưa cà, đồ ướp mặn có thể chứa nitrit, chất này khi vào cơ thể có thể chuyển hóa thành nitrosamine - hợp chất đã được xác định có khả năng gây ung thư.

Trong khi đó, các món nướng, hun khói lại sản sinh nhiều chất độc trong quá trình chế biến, gây kích thích và tổn thương niêm mạc thực quản nếu sử dụng thường xuyên.

Rượu bia, đặc biệt là rượu mạnh, cũng là yếu tố nguy cơ đáng lưu ý. Cồn có thể gây tổn thương hóa học trực tiếp lên niêm mạc thực quản, làm tăng nguy cơ viêm mạn tính và ung thư. Ngược lại, chế độ ăn thiếu rau xanh và trái cây tươi khiến cơ thể thiếu hụt vitamin, chất xơ và các chất chống oxy hóa, làm giảm khả năng bảo vệ tế bào trước các tổn thương kéo dài.

Điều đáng lo ngại là ung thư thực quản ở giai đoạn sớm thường không có triệu chứng rõ ràng. Người bệnh dễ bỏ qua những dấu hiệu mơ hồ như nuốt hơi vướng, tức nhẹ sau xương ức hay cảm giác thức ăn trôi chậm.

Chỉ đến khi xuất hiện nuốt nghẹn rõ rệt, đau sau xương ức hoặc sụt cân không rõ nguyên nhân, nhiều người mới đi khám thì bệnh đã bước sang giai đoạn trung hoặc muộn, khiến cơ hội điều trị hiệu quả giảm đáng kể.

Các bác sĩ nhấn mạnh rằng nếu được phát hiện sớm, ung thư thực quản có tiên lượng tốt hơn rất nhiều. Vì vậy, việc điều chỉnh thói quen ăn uống, tránh ăn quá nóng, hạn chế đồ mặn, đồ nướng và rượu bia, đồng thời tăng cường rau quả tươi là những bước quan trọng để bảo vệ thực quản.

Kỳ Duyên