Castelion huy động 350 triệu USD, đặt cược vũ khí siêu thanh

Castelion, startup quốc phòng tại Torrance, California, cho biết đã huy động 350 triệu USD với định giá 2,8 tỉ USD, đồng thời xây dựng nhà máy ở New Mexico dự kiến trong hai năm có thể sản xuất hàng nghìn tên lửa mỗi năm. Công ty đã chế tạo khoảng 50 tên lửa và tiến hành khoảng 20 cuộc thử nghiệm trong năm nay, đạt tốc độ tối đa Mach 4; mục tiêu năm tới là vượt ngưỡng Mach 5. Động thái này diễn ra khi Lầu Năm Góc tăng tốc theo đuổi vũ khí siêu thanh để thu hẹp khoảng cách với Trung Quốc và Nga.

Castelion kỳ vọng sẽ phát triển các loại vũ khí siêu thanh

Tổng quan: khoảng trống năng lực và yêu cầu tác chiến

Theo các quan chức quốc phòng Mỹ, cả Trung Quốc và Nga hiện sở hữu kho vũ khí siêu thanh tầm xa, tốc độ cao và cơ động, trong khi Mỹ chưa có. Một quan chức quốc phòng Mỹ tháng trước đưa công nghệ siêu thanh vào danh sách 6 công nghệ quan trọng sẽ "định hình tương lai của ưu thế quân sự Mỹ", thu hẹp từ 14 công nghệ mà chính quyền Biden nêu là thiết yếu. Vũ khí siêu thanh bay nhanh hơn 3.800 dặm một giờ, có khả năng phóng từ xa, né tránh phòng không và đánh trúng mục tiêu trước khi đối phương kịp ứng phó.

Năng lực hiện tại của Castelion

Giám đốc điều hành Bryon Hargis cho biết rào cản của Mỹ không nằm ở khả năng đạt Mach 5, mà ở bài toán sản xuất hàng loạt với độ tin cậy và chi phí chấp nhận được: "Đó là nơi đất nước đang tụt hậu đáng thương. Và đó là toàn bộ lý do mà chúng tôi tồn tại". Castelion đặt mục tiêu đưa các vũ khí có thể sản xuất quy mô lớn, giá tương đối rẻ cho Lầu Năm Góc vào năm 2027, trong bối cảnh các quan chức Mỹ nêu mốc thời gian Trung Quốc có thể chuẩn bị sẵn sàng cho kịch bản sử dụng vũ lực ở Đài Loan.

Chiến lược sản xuất và cấu phần kỹ thuật

Castelion cho biết họ tự sản xuất các thành phần chính của hệ thống, gồm động cơ tên lửa nhiên liệu rắn, máy tính bay và các phần cứng/phần mềm dẫn đường. Cách tiếp cận này nhằm giảm chậm trễ chuỗi cung ứng, đẩy nhanh sản xuất và hạ giá thành. Hargis nói: "Làm cho nó bay nhanh thực sự không phải là phần khó".

Giá thành, tích hợp và triển khai

Tên lửa Blackbeard theo kế hoạch sẽ được bán với giá hàng trăm nghìn USD. So sánh, một tên lửa hành trình tầm xa hiện nay của quân đội Mỹ, không bay ở tốc độ siêu thanh, có thể tốn 3–4 triệu USD mỗi chiếc. Castelion cho biết họ có hơn 100 triệu USD hợp đồng với chính phủ Mỹ, bao gồm thỏa thuận với Lục quân và Hải quân để tích hợp Blackbeard vào nền tảng vũ khí, trong đó có bệ phóng tên lửa di động Himars.

Lục quân từng đặt mục tiêu triển khai vũ khí siêu thanh tầm xa vào năm 2023 nhưng không đạt. Tháng 2, Lục quân đưa ra hạn mới là cuối tháng 9; người phát ngôn Lục quân nói với Wall Street Journal rằng lực lượng này vẫn đi đúng hướng để triển khai hệ thống siêu thanh đầu tiên trước cuối tháng 12.

Đầu tư tư nhân và hệ sinh thái siêu thanh

Dòng vốn tư nhân đổ vào lĩnh vực siêu thanh tăng mạnh. Theo PitchBook, các nhà đầu tư mạo hiểm trong năm 2025 đã rót hơn 2 tỉ USD vào startup Mỹ làm công nghệ siêu thanh, gấp đôi bất kỳ năm nào trước đó. Hệ sinh thái bao gồm Hermeus (đang xây dựng máy bay tự động tốc độ siêu thanh và huy động vốn), Rocket Lab (cung cấp dịch vụ phóng cho chuyến bay siêu thanh với chi phí chỉ bằng một phần nhỏ so với phương án truyền thống, cổ phiếu tăng gần gấp đôi trong năm nay) và Ursa Major (tháng 11 huy động 100 triệu USD và thêm 50 triệu USD dưới dạng nợ, cung cấp động cơ nhiên liệu lỏng cho chuyến bay đầu tiên của Bộ Quốc phòng về vũ khí siêu thanh có thể tái sử dụng trong gần 60 năm).

Bộ Quốc phòng đã yêu cầu hơn 3,9 tỉ USD cho năm tài chính hiện tại dành cho vũ khí siêu thanh, bao gồm khởi động lại một chương trình của Không quân từng bị đóng cửa. Dưới thời Tổng thống Donald Trump, Lầu Năm Góc phát tín hiệu thay đổi cách mua sắm, nhấn mạnh phần mềm/công nghệ thương mại và trao quyền cho các quân chủng mua nhanh hơn; các startup đặt cược rằng điều này sẽ chuyển hóa thành hợp đồng lớn.

Đánh giá chuyên gia và áp lực thời gian

Mark Lewis, cựu quyền phó thứ trưởng quốc phòng về nghiên cứu và kỹ thuật, hiện là giám đốc điều hành Viện Nghiên cứu Ứng dụng Purdue, nhận định: "Chúng tôi đơn giản là không nhất quán trong các hoạt động đầu tư vào công nghệ siêu thanh. Chúng tôi đang di chuyển với tốc độ thong thả. Có tất cả những cơ hội đã mất này". Ông nói thêm: "Chúng ta chỉ cần tiếp tục làm. Mọi thứ mà chúng ta nhìn vào trong kịch bản Thái Bình Dương, chúng ta cần nghĩ đến năm 2027 chứ không phải 2037. Tôi chỉ lo lắng về việc chúng ta đến muộn".

Các quan chức Mỹ đã chỉ trích việc tụt hậu và cảnh báo về ưu thế của Trung Quốc. Tại một cuộc diễu binh quân sự ở Bắc Kinh vào tháng 9, Quân Giải phóng Nhân dân đã tiết lộ vũ khí siêu thanh mới; theo Ủy ban Đánh giá An ninh và Kinh tế Mỹ-Trung, chúng có thể hỗ trợ chiến dịch ở eo biển Đài Loan và nhắm vào tàu chiến Mỹ.

Bảng đối chiếu thông tin chính

CTVX