Cân nhắc kỹ lưỡng, thận trọng

Theo sát quá trình sử dụng tài sản công, giám sát chặt chẽ

Sử dụng tần số vô tuyến điện phân bổ riêng phục vụ quốc phòng - an ninh để kết hợp phát triển kinh tế là nội dung còn nhiều ý kiến khác nhau khi thảo luận tại Kỳ họp thứ Ba. Đa số đại biểu Quốc hội đề nghị chưa quy định vấn đề này, nhiều ý kiến đề nghị nghiên cứu, cân nhắc kỹ lưỡng thêm. Tuy nhiên, cũng có một số ý kiến tán thành với nội dung quy định này trong dự thảo Luật.

Tại Phiên họp chuyên đề pháp luật tháng 8.2022, sau khi xem xét các ý kiến phát biểu, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị, Chính phủ và cơ quan chủ trì thẩm tra “nghiên cứu cơ chế theo hướng cấp quyền sử dụng tần số thương mại cho doanh nghiệp quốc phòng - an ninh để khi cần có thể huy động sử dụng cho mục đích quốc phòng - an ninh”.

Trong Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tần số vô tuyến điện, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy nêu rõ, trên cơ sở tổng hợp các loại ý kiến, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề xuất Quốc hội hai phương án. Theo đó, phương án 1, không bổ sung Khoản 4 Điều 45 của Luật Tần số vô tuyến điện năm 2009 như phương án Chính phủ trình và đề xuất sửa đổi sau Kỳ họp thứ Ba mà bổ sung Điểm d Khoản 4 và Khoản 5 Điều 18 của Luật Tần số vô tuyến điện năm 2009. Phương án này bảo đảm nguyên tắc không sử dụng tần số phân bổ cho quốc phòng - an ninh vào mục đích khác, bảo đảm mục tiêu phân bổ tần số vô tuyến điện theo đúng quy hoạch; có sự quản lý thống nhất của cơ quan quản lý chuyên ngành đối với tần số thương mại sử dụng kết hợp phục vụ mục đích quốc phòng - an ninh và quy định chặt chẽ hơn về quy trình cấp phép.

Với phương án này, tài nguyên tần số phân bổ cho doanh nghiệp quốc phòng - an ninh để phát triển kinh tế kết hợp với quốc phòng - an ninh do Bộ Thông tin và Truyền thông cấp từ tần số cho hoạt động thương mại.

Tuy nhiên, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường cũng cho biết, phương án này dẫn đến việc mở rộng phạm vi các tần số vô tuyến điện được phân bổ cho mục đích quốc phòng - an ninh ngoài lượng tần số phân bổ riêng cho mục đích quốc phòng - an ninh quy định tại Điều 45 của Luật Tần số vô tuyến điện năm 2009. Đồng thời, khi quy hoạch tần số cho mục đích kinh tế - xã hội sẽ phải tính đến lượng tần số cho quốc phòng - an ninh theo quy định tại Điều này.

Với phương án 2, bổ sung Khoản 4 vào Điều 45 của Luật Tần số vô tuyến điện năm 2009 như dự thảo Luật do Chính phủ trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ Ba và đã được chỉnh lý thể hiện trong hồ sơ kèm theo Báo cáo số 368/BC-CP ngày 4.10.2022 của Chính phủ gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội về tiếp thu, giải trình ý kiến của các đại biểu Quốc hội tại Kỳ họp thứ Ba và Hội nghị ĐBQH hoạt động chuyên trách về dự án Luật này.

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường lý giải, phương án 2 có thể tận dụng nguồn tài nguyên tần số phục vụ quốc phòng - an ninh còn dôi dư cho mục đích kinh tế kết hợp với một số nghiệp vụ bảo đảm an ninh và trật tự, an toàn xã hội. So với phương án trình tại Kỳ họp thứ Ba, Chính phủ đã chỉnh sửa dự thảo Luật, quy định rõ đối tượng là doanh nghiệp trực tiếp phục vụ quốc phòng - an ninh hoặc kết hợp kinh tế với quốc phòng - an ninh để phù hợp hơn với Khoản 5, Điều 217, Luật Doanh nghiệp sửa đổi năm 2021. Theo quan điểm của Chính phủ, phương án này bảo đảm trách nhiệm của Bộ Quốc phòng, Bộ Công an trong việc theo sát quá trình sử dụng tài sản công, giám sát chặt chẽ phương án sử dụng kết hợp phát triển kinh tế để bảo đảm các vấn đề về bảo vệ bí mật nhà nước, an toàn, an ninh thông tin của hoạt động quốc phòng - an ninh.

Tuy nhiên, phương án này chưa bảo đảm nguyên tắc phân bổ tần số vô tuyến điện được sử dụng đúng mục đích, mục tiêu ngay từ quy hoạch ban đầu; chưa làm rõ nội hàm của sử dụng tần số được phân bổ riêng phục vụ quốc phòng - an ninh để kết hợp phát triển kinh tế; có thể ảnh hưởng đến nhiệm vụ chính trị được giao, không bảo đảm minh bạch. Đồng thời, theo đánh giá bước đầu trên thế giới chưa có quốc gia nào quy định vấn đề này trong Luật.

Do còn ý kiến khác nhau về vấn đề này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Quốc hội tiếp tục thảo luận để lựa chọn phương án phù hợp.

Lo ngại có “điểm mờ”, “điểm cấm” trong hoạt động kinh doanh

Cho rằng không nên bổ sung Khoản 4 Điều 45 của Luật Tần số vô tuyến điện năm 2009 như phương án Chính phủ trình, ĐBQH Nguyễn Tâm Hùng (Bà Rịa - Vũng Tàu) nêu rõ, tần số vô tuyến điện được phân bổ riêng cho nhiệm vụ quốc phòng - an ninh có tính chất đặc thù, bảo mật nghiêm ngặt, không nên kết hợp với phát triển kinh tế sẽ ảnh hưởng đến nhiệm vụ chính trị được giao, tiềm ẩn nguy cơ làm lộ lọt bí mật quốc phòng - an ninh và bí mật nhà nước.

Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng lo ngại, khi sử dụng tần số vô tuyến điện được phân bổ riêng phục vụ quốc phòng - an ninh kết hợp với phát triển kinh tế có thể sẽ bị lạm dụng, dẫn đến thiếu minh bạch trong hoạt động quản lý tần số vô tuyến điện. Thực tế, băng tần được phân bổ cho mục đích quốc phòng - an ninh là băng tần bí mật, nếu kết hợp phát triển kinh tế thì các cơ quan quản lý nhà nước sẽ khó tiếp cận để kiểm tra giám sát hoạt động của doanh nghiệp thuộc lực lượng công an, quân đội khi sử dụng băng tần, dẫn đến tình trạng có “điểm mờ”, “điểm cấm” trong hoạt động kinh tế của các doanh nghiệp này. Do vậy, cần cân nhắc rất kỹ lưỡng, thận trọng.

Ở góc độ đồng tình với giải pháp sử dụng tần số vô tuyến điện được phân bổ riêng phục vụ quốc phòng - an ninh để kết hợp phát triển kinh tế, ĐBQH Lưu Bá Mạc (Lạng Sơn) cho rằng, quy định này phù hợp với Nghị quyết số 23-NQ/TW ngày 22.3.2018 của Bộ Chính trị về định hướng xây dựng chính sách phát triển công nghiệp quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 có quy định phát triển công nghiệp quốc phòng - an ninh theo hướng lưỡng dụng, thực sự trở thành mũi nhọn của công nghiệp quốc gia; tăng cường tiềm lực, tận dụng và phát triển liên kết công nghiệp quốc phòng - an ninh và công nghiệp dân sinh. Đồng thời, phù hợp với Quy hoạch tần số vô tuyến điện quốc gia.

Giải trình trước Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, Chính phủ đề xuất lựa chọn phương án 2. Theo đó, nên kết hợp tần số phục vụ quốc phòng - an ninh còn dôi dư cho mục đích kinh tế. Đồng thời, giao Bộ Quốc phòng, Bộ Công an giám sát để bảo đảm, doanh nghiệp quốc phòng - an ninh dành tần số phục vụ mục đích quốc phòng - an ninh là chính. Sự giám sát này bảo đảm các yêu cầu bí mật về mặt nhà nước, bí mật quốc phòng - an ninh. Hiện nay, Bộ Thông tin và Truyền thông chỉ quản lý tần số dân sự, không có vai trò giám sát đối với tần số quốc phòng - an ninh, nên việc giao nhiệm vụ cho Bộ Quốc phòng, Bộ Công an thực hiện là phù hợp.

Anh Thảo