Cần chế tài mạnh hơn với các đơn vị nợ bảo hiểm xã hội
Thời gian qua, mặc dù cơ quan Bảo hiểm xã hội (BHXH) thành phố bằng nhiều biện pháp từ thanh tra, kiểm tra đến chuyển hồ sơ đề nghị cơ quan công an xử lý hình sự nhiều doanh nghiệp (DN) trốn đóng BHXH của người lao động (NLÐ), nhưng các DN vẫn né tránh và phớt lờ. Do đó, rất cần sự mạnh tay vào cuộc của cơ quan pháp luật nhằm trả lại quyền lợi chính đáng cho NLÐ.
Nhân viên cơ quan BHXH thành phố giải đáp, tư vấn về chế độ chính sách BHXH cho người lao động.
Thời gian qua, mặc dù cơ quan Bảo hiểm xã hội (BHXH) thành phố bằng nhiều biện pháp từ thanh tra, kiểm tra đến chuyển hồ sơ đề nghị cơ quan công an xử lý hình sự nhiều doanh nghiệp (DN) trốn đóng BHXH của người lao động (NLÐ), nhưng các DN vẫn né tránh và phớt lờ. Do đó, rất cần sự mạnh tay vào cuộc của cơ quan pháp luật nhằm trả lại quyền lợi chính đáng cho NLÐ.
Nhiều DN chây ỳ, bất chấp
Nhìn vào danh sách 76 đơn vị nợ đọng BHXH mà BHXH thành phố chuyển Công an TP Hồ Chí Minh đề nghị xem xét xử lý hình sự, chúng tôi thấy khá nhiều DN "quen thuộc" trốn đóng BHXH liên tục trong nhiều năm qua. Ðầu tiên là Công ty cổ phần Xây dựng công nghiệp Descon (quận 1) nợ BHXH, bảo hiểm y tế (BHYT), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) của hàng trăm NLÐ, với số tiền gần 14 tỷ đồng. Công ty này đang thi công hàng chục dự án, công trình lớn nằm ở nhiều vị trí trung tâm thành phố cũng như tại một số địa phương trên cả nước. Một nhân viên từng làm việc tại đây phản ánh, bản thân bị nợ BHXH và một số quyền lợi nhưng hai năm nay công ty không chịu giải quyết. Sau đó, chị và một vài nhân viên cùng hoàn cảnh đã nghỉ việc chuyển đến công ty khác, nhưng chính sách về BHXH vẫn bị "treo". Cũng tại TP Hồ Chí Minh, nhắc đến Công ty cổ phần Tư vấn Thương mại dịch vụ Ðịa ốc Hoàng Quân (quận Phú Nhuận), nhiều NLÐ và dư luận không khỏi ngao ngán vì nợ đọng BHXH kéo dài quá lâu. Theo cơ quan BHXH thành phố, đến nay, công ty này đang trốn đóng BHXH với tổng số tiền hơn 12 tỷ đồng của NLÐ. BHXH thành phố đã kiểm tra, xử phạt và chuyển cơ quan điều tra nhưng công ty chưa có dấu hiệu khắc phục sai phạm. Một DN nợ đọng BHXH khác là Công ty cổ phần Xây dựng địa ốc Tân Kỷ (quận Bình Thạnh), dù đã được BHXH thành phố đôn đốc, thanh tra rồi sau đó đề nghị công an xử lý hình sự nhưng đến nay vẫn không đóng số tiền hơn 7,4 tỷ đồng cho NLÐ.
Theo Phòng Thanh tra - Kiểm tra (BHXH thành phố), bên cạnh các DN trốn đóng BHXH như đã nêu trên, còn rất nhiều DN, đơn vị nợ BHXH, BHYT, BHTN với số tiền lớn, ảnh hưởng nghiêm trọng quyền lợi của NLÐ như Công ty TNHH Nhà máy sửa chữa và đóng tàu Sài Gòn trốn đóng hơn 9,3 tỷ đồng; Công ty cổ phần Tư vấn Xây dựng Công trình giao thông 7 trốn đóng hơn 3 tỷ đồng; Công ty cổ phần Kiến trúc Xây dựng Nhà Vui trốn đóng 1,99 tỷ đồng… Ðây là những DN đã được cơ quan BHXH đề nghị xử lý hình sự từ năm 2019, nhưng vẫn tiếp tục chây ỳ nghĩa vụ với NLÐ.
Chưa có vụ nào bị xét xử
Từ năm 2018, BHXH thành phố là đơn vị tiên phong trong các hoạt động phối hợp, đề xuất xử lý và truy tố các DN trốn đóng BHXH với công an, viện kiểm sát (VKS), tòa án theo Ðiều 216 Bộ Luật Hình sự. Tuy nhiên, việc thực thi rất chậm, chưa có DN nào bị truy tố, xét xử. Ông Phan Văn Mến, Giám đốc BHXH thành phố cho rằng, phía cơ quan BHXH thành phố đã rất quyết liệt, vận dụng quy định của luật pháp trong thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm. Ðã có tổng cộng 76 hồ sơ DN vi phạm pháp luật BHXH được cơ quan BHXH chuyển cho cơ quan công an tại 21 quận, huyện. Phía công an cũng làm việc trực tiếp với cơ quan BHXH và đã rà soát, củng cố được 70% số hồ sơ do cơ quan BHXH thành phố chuyển qua, nhưng quá trình tổ chức thực hiện còn nhiều khó khăn cho nên cần phải có sự phối hợp chặt chẽ hơn nữa giữa các cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Theo Luật sư Nguyễn Giang Nam, Ðoàn Luật sư TP Hồ Chí Minh, quy trình tố tụng hình sự đối với tội phạm về lĩnh vực BHXH, BHYT được pháp luật quy định khá rõ ràng. Ðầu tiên, cơ quan công an sẽ thu thập hồ sơ, tiến hành điều tra, khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can nếu có vi phạm. Sau đó VKS sẽ phê chuẩn, truy tố, Tòa án có nghĩa vụ xét xử. Như vậy, trong vụ án hình sự khâu đầu tiên phải là cơ quan công an tiếp nhận tin báo, tố giác tội phạm, kiến nghị khởi tố. Ðối với việc vì sao cơ quan công an không khởi tố đối tượng vi phạm thì người cung cấp tin báo, người kiến nghị khởi tố hoặc báo chí cũng có thể phỏng vấn, trao đổi với công an quận, huyện làm rõ vấn đề đặt ra vì Luật Tố tụng hình sự đã có quy định rất cụ thể về trình tự, thủ tục, thời gian, phản hồi... BHXH và những chế độ đi kèm quyền lợi rất thiết thực đối với NLÐ. Do đó, việc thực thi các quy định của pháp luật nhằm bảo đảm sự nghiêm minh, nhất là công tác truy tố, xét xử cần sớm được thực hiện.
