Cách Jho Low chiếm dụng hàng tỷ USD từ các tập đoàn lớn

Jho Low bắt tay với nhiều kẻ lừa đảo khác để thực hiện những phi vụ làm ăn lớn. Ảnh: The Star.

New York, tháng 9 năm 2009

Từ hành lang ở tầng 35 của khách sạn Mandarin Oriental trên giao lộ Columbus Circle, Patrick Mahony phóng tầm mắt nhìn ra vòm lá xanh của công viên Central Park.

Nằm tại một trong hai tòa tháp của Trung tâm Time Warner, quầy bar lộng lẫy của khách sạn này, với những khung cửa sổ cao từ sàn tới tận trần nhà và nội thất được trang trí theo chủ đề màu kem và đá cẩm thạch, là nơi Mahony đã quen thuộc. Mandarin là khách sạn ưa thích của Jho Low, vì anh ta khoái đồ ăn châu Á, nên đã thu xếp gặp Mahony ở đây.

Vị lãnh đạo ngân hàng người Anh này làm việc cho Ashmore, một quỹ đầu tư của Anh, nhưng cũng đảm nhiệm vị trí Giám đốc đầu tư tại PetroSaudi. Sau cuộc gặp với Hoàng tử Turki trên du thuyền, Thủ tướng Najib đã chấp thuận bản đề án kinh doanh mà Obaid, đối tác của Turki ở PetroSaudi, soạn thảo, và Mahony và Low gặp nhau tại khách sạn Mandarin này để bàn cách xúc tiến công việc.

Với vẻ ngoài điển trai, mái tóc dài đến gần cổ áo sơ mi, Mahony nổi tiếng là thông minh nhưng lạnh lùng; trong các giao dịch làm ăn, anh ta thường thể hiện sự độc đoán, dứt khoát, dù là trên cương vị một chuyên gia ngân hàng ở Goldman Sachs hay là ở Ashmore.

Các chuyên gia ngân hàng khác khi tiếp xúc với Mahony, thường mặc những bộ comple đặt may riêng và luôn giữ thái độ ngạo mạn, cảm thấy người đàn ông 32 tuổi này có tài và tham vọng, nhưng hơi kiêu căng. Sở thích của anh ta là gửi email cho bạn bè trong giới ngân hàng để khoe những siêu phẩm đồng hồ đắt tiền mới tậu được.

Khi cô cháu gái đánh bài ăn gian, Mahony nói đùa rằng cô bé có gen giống anh. Là sản phẩm của giới tinh hoa toàn cầu, anh ta giao tiếp với Obaid bằng thứ tiếng pha trộn giữa tiếng Anh và tiếng Pháp. Khi nói tiếng Anh, anh ta phát âm bằng chất giọng bên kia bờ Đại Tây Dương, vốn là chất giọng phổ biến của những người Anh di cư.

Mahony sinh năm 1977. Anh ta gặp Tarek Obaid ở trường trung học quốc tế mà họ cùng theo học ở Geneva. Năm 2009, Obaid thuyết phục người bạn đầy tham vọng của mình tham gia PetroSaudi, và Mahony chớp ngay lấy cơ hội được ngồi vào vị trí quyền lực trong một công ty nhỏ.

Vai trò của Mahony ở PetroSaudi là lập kế hoạch thúc đẩy công việc kinh doanh cho công ty này. Anh nhanh chóng trở thành động lực mạnh mẽ thúc đẩy PetroSaudi, thu hút được Richard Haythornthwaite, một cựu lãnh đạo nổi tiếng ở BP và là Chủ tịch của MasterCard International, tham gia hội đồng quản trị để điều hành mảng kinh doanh dầu lửa và khí đốt.

Năm 2008, PetroSaudi mua được quyền khai thác các giếng dầu ở Argentina và đạt được thỏa thuận với một công ty Canada để phát triển các giếng dầu ngoài khơi có nhiều triển vọng lớn ở Turkmenistan. Và giờ đây, vị doanh nhân người Malaysia tên là Jho Low này lại đang hứa hẹn mang đến cho họ một giao dịch với 1 tỷ USD của một quỹ lợi ích quốc gia.

Trước cuộc gặp gỡ giữa hai người tại khách sạn Mandarin, diễn ra chưa đầy 2 tuần sau khi Obaid viết thư cho Najib gợi ý thành lập liên doanh, Mahony hầu như không biết gì về Low, nhưng với triển vọng về một thương vụ lớn đang thành hình, anh ta vẫn coi nó là một ưu tiên.

Hai người ngồi quầy bar, cùng phác thảo khung kế hoạch. PetroSaudi sẽ góp các tài sản về dầu lửa, còn quỹ 1MDB góp 1 tỷ USD tiền mặt. Bề ngoài, ý tưởng ở đây là sử dụng số tiền đó để khai thác dầu. Nhưng Low đánh hơi được một cơ hội quăng mẻ lưới lớn, và từ khách sạn Mandarin Oriental, anh ta ra về trong tâm trạng rất phấn khích.

Không lâu sau đó, anh ta gửi email cho bố, mẹ, anh trai, và chị gái, những người vẫn thường xuyên được anh ta chia sẻ thông tin chi tiết về các thương vụ làm ăn của mình.

“Con vừa chốt xong một thỏa thuận với PetroSaudi, có vẻ chúng ta vừa đào trúng mỏ vàng rồi,” Low viết.

Với 1 tỷ USD trong kế hoạch triển khai, đã đến lúc 1MDB hoàn thiện bộ máy nhân sự. Đích thân Thủ tướng Najib giữ chức vụ cao nhất là Chủ tịch hội đồng cố vấn, chịu trách nhiệm bổ nhiệm các thành viên trong hội đồng và có quyền phủ quyết.

Quỹ này bổ nhiệm Shahrol Halmi, một cựu cố vấn của Accenture ở Malaysia, làm Tổng giám đốc điều hành. Các thành viên khác bao gồm Casey Tang, Giám đốc tài chính ở một công ty bán lẻ Malaysia, làm Giám đốc điều hành, và Jasmine Loo, một luật sư thông minh người Malaysia, làm Cố vấn pháp lý.

Tuy nhiên, vẫn còn thiếu một cái tên trong danh sách các chức vụ: Jho Low. Low quyết định không nhận vai trò chính thức nào, nhưng trên thực tế, đằng sau mọi quyết định đều có bóng dáng của anh ta. Najib đã giao cho Low toàn quyền điều hành quỹ này, và Low đã đưa vào đây những người thân tín của mình.

Tang và Loo nằm trong số những người Malaysia mà Low quen biết khi thực hiện các phi vụ làm ăn sau khi trở về từ trường Wharton. Không rõ mối quan hệ với Shahrol là từ đâu, nhưng anh ta sẽ sớm chứng minh được rằng mình là người chỉ biết mù quáng tuân theo mệnh lệnh. Với đội ngũ quản trị lúc này đã kiện toàn, mọi việc bắt đầu nhanh chóng vào guồng.

Chỉ vài ngày sau cuộc gặp giữa Mahony và Low tại khách sạn Mandarin Oriental, một cuộc gặp khác lớn hơn được tổ chức ở Geneva. Obaid, Low, Mahony và Seet Li Lin, người bạn học cùng trường Wharton với Low lúc này đang làm việc cho Wynton, hẹn gặp nhau vào bữa sáng gần hồ nước ở trung tâm thành phố.

Từ nhiều năm nay, thành phố nhỏ bé này vẫn mở cửa đón nhận những người trốn chạy, trước đây là những người theo đạo Tin lành trốn chạy khỏi sự bức hại của Tòa án Dị giáo Công giáo, và gần đây hơn là các chuyên gia tài chính từ khắp nơi trên thế giới muốn giấu giếm tài sản trong các bất động sản và các tài khoản ngân hàng cá nhân.

Trước cuộc gặp ở Geneva này, Low gửi email cho nhóm thân tín, ra lệnh cho họ “nhanh” đưa công ty liên doanh vào hoạt động. Sau bữa sáng, Low dùng chiếc điện thoại BlackBerry để gửi email giới thiệu Obaid với Shahrol Halmi.

Tuy hai vị đứng đầu hai công ty này chưa từng gặp nhau, nhưng Low thông báo cho cả hai biết công ty liên doanh đang trong quá trình thành lập, qua đó thể hiện rõ ai mới là ông chủ, đồng thời nhấn mạnh rằng anh ta muốn giữ vị trí phía sau hậu trường.

“Tôi tin rằng từ bây giờ, tất cả các vị đều có thể chính thức liên lạc với nhau và vì mục đích quản trị, trong các email trao đổi giữa các vị, đừng đưa thêm tôi vào danh sách người nhận,” Low viết, và anh ta cũng bắt đầu yêu cầu nhóm thân tín hủy tất cả các email sau khi đọc xong. Do không có một vị trí chính thức nào tại 1MDB, nên Low không muốn gặp các vấn đề về pháp lý với ngân hàng hay luật sư.

Shahrol phản hồi email của Low và hỏi thêm thông tin về PetroSaudi, và Mahony đáp lại như có ý muốn lấp liếm cho sự thiếu hụt thông tin trong thương vụ làm ăn này.

“PSI không thích rình rang báo chí và thường thì chúng tôi không bao giờ công bố các hoạt động đầu tư của mình (đây là một trong những lý do chính giải thích vì sao các chính phủ rất thích làm việc với chúng tôi),” anh ta viết.

Mahony gửi email phúc đáp kèm một bản thuyết trình, anh nói là “để các vị hình dung rõ hơn về các hoạt động của chúng tôi”, nhưng nó không chứa thông tin chi tiết nào về quy mô khối tài sản của công ty này.

Sau khi rời bữa ăn sáng ở Geneva, những người tham gia cuộc gặp này nhanh chóng bắt tay vào thành lập một liên doanh. Mahony gửi email cho ngân hàng của PetroSaudi, một ngân hàng cá nhân nhỏ của Thụy Sĩ tên là BSI, để thu xếp một tài khoản giao dịch cho công ty mới.

Low đến gặp các lãnh đạo của BSI ở Geneva, và Mahony giải thích cho họ rằng liên doanh mới sắp nhận 1 tỷ USD từ một quỹ của Malaysia, và Low sẽ được nhận một phần trong đó vì đã hỗ trợ thu xếp giao dịch này, trong khoản đầu tư của Mubadala vào Malaysia, Low cũng có ý định muốn nhận thù lao môi giới kiểu này, nhưng không thành công.

Bradley Hope, Tom Wright/ Best Books và NXB Tài chính