Buôn Ma Thuột - xứng tầm đô thị vùng Tây Nguyên

Phóng viên (PV): Tình hình kinh tế-xã hội của Buôn Ma Thuột sau ngày giải phóng như thế nào, thưa đồng chí?

Đồng chí Từ Thái Giang: Sau Chiến thắng Buôn Ma Thuột và giải phóng miền Nam năm 1975, thị xã Buôn Ma Thuột bước vào giai đoạn xây dựng xã hội chủ nghĩa với muôn vàn khó khăn. Lúc này thị xã có 9 phường nội thị và 15 xã vùng ven với dân số khoảng 133.543 người, chiếm 1/3 dân số toàn tỉnh.

Đồng chí Từ Thái Giang.

Hàng chục năm bị tàn phá bởi chiến tranh để lại cho Buôn Ma Thuột hậu quả rất nặng nề, nhất là tàn dư chế độ cũ với hơn 1 vạn dân vệ, 400 tình báo, 600 cảnh sát đặc biệt, hơn 1.500 nhân viên ngụy quyền từ cấp tỉnh đến quận, phường, xã và hơn 17.000 đảng viên các đảng phái phản động. Các nhóm này đã tổ chức nhiều vụ tấn công vũ trang ám sát cán bộ; phá hoại, gây mất ổn định về an ninh chính trị.

Về kinh tế, cơ sở hạ tầng thấp kém, sản xuất nông nghiệp đình trệ, hàng hóa khan hiếm, khiến hơn 4 vạn người thất nghiệp, hàng vạn người thiếu đói. Thời điểm đó, toàn thị xã có khoảng 1.800 người buôn bán, chủ yếu là hàng tạp hóa, thực phẩm. Về văn hóa-xã hội, ảnh hưởng của chế độ cũ vẫn hiện diện mạnh mẽ qua các loại hình văn hóa phẩm đồi trụy, lối sống trụy lạc, cùng các tệ nạn xã hội như ma túy, mại dâm.

PV:Thưa đồng chí, 50 năm qua, Đảng bộ TP Buôn Ma Thuột đã có những chủ trương, giải pháp gì để xây dựng và phát triển thành phố?

Đồng chí Từ Thái Giang: Bước ra khỏi chiến tranh, cuối những năm 70 đến đầu những năm 80 của thế kỷ 20, Đảng bộ đã tích cực lãnh đạo nhân dân khẩn trương khôi phục sản xuất, cải tạo nông nghiệp, xây dựng, phát triển công thương nghiệp; từng bước tháo gỡ ách tắc trong quản lý, kiềm chế tình trạng suy thoái kinh tế, xóa đói, giảm nghèo, tạo nền móng cho sự phát triển.

Ngày 21-1-1995, Chính phủ ban hành Nghị định số 08/NĐ-CP, thành lập TP Buôn Ma Thuột là thành phố loại III, trực thuộc tỉnh. Năm 2005, thành phố được Chính phủ nâng cấp thành đô thị loại II và được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân. Ngày 27-11-2009, Bộ Chính trị ban hành Kết luận số 60-KL/TW về việc “Xây dựng và phát triển thành phố Buôn Ma Thuột thành đô thị trung tâm vùng Tây Nguyên, giai đoạn 2010-2020”.

Cũng tại thời điểm này, TP Buôn Ma Thuột vinh dự được Thủ tướng Chính phủ quyết định công nhận là đô thị loại I trực thuộc tỉnh; được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Nhất. Ngày 16-12-2019, Bộ Chính trị (khóa XII) ban hành Kết luận số 67-KL/TW về “Xây dựng và phát triển TP Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”. Tiếp đó, ngày 15-11-2022, Quốc hội ban hành Nghị quyết số 72/2022/QH15 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk.

Thành ủy Buôn Ma Thuột đã cụ thể hóa kết luận của Bộ Chính trị và nghị quyết của Quốc hội với 10 nhóm nhiệm vụ, giải pháp của Kết luận số 67-KL/TW; 32 nhiệm vụ, đề án trọng tâm và 17 dự án trọng điểm để phát triển TP Buôn Ma Thuột. Kết quả triển khai 17 dự án trọng điểm ưu tiên đầu tư trong giai đoạn 2021-2025 và giai đoạn 2026-2030, đến nay đã bố trí vốn kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 cho 8/17 dự án với tổng mức đầu tư khoảng 32.000 tỷ đồng.

Sau 5 năm thực hiện các nghị quyết và chính sách đặc thù, Buôn Ma Thuột đạt nhiều thành tựu như: Tốc độ tăng trưởng kinh tế trung bình giai đoạn 2021-2025 đạt 13,30%; thu nhập bình quân đầu người tăng 1,7 lần so với năm 2020, đạt 229 triệu đồng/người/năm; tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt 77,3%, tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 0,21%. Các dự án trọng điểm đã bố trí hơn 32.000 tỷ đồng/5 năm vốn đầu tư công trung hạn để phát triển hạ tầng... Phấn đấu đến năm 2030, Buôn Ma Thuột trở thành đô thị trung tâm vùng Tây Nguyên và là cực tăng trưởng năng động của khu vực miền Trung-Tây Nguyên.

Buôn Ma Thuột đang vươn lên thành đô thị vùng Tây Nguyên.

Bên cạnh đó, TP Buôn Ma Thuột đẩy mạnh thu hút đầu tư theo chính sách đặc thù; điều chỉnh và hoàn thiện quy hoạch đồng bộ với quy hoạch cấp tỉnh và quốc gia, tạo tiền đề thu hút đầu tư phát triển hạ tầng trọng điểm; triển khai đề án thu hút nhân tài, tập trung vào các lĩnh vực quan trọng nhằm phát triển đội ngũ chuyên môn cao trên các lĩnh vực khoa học-công nghệ, giáo dục, y tế... cho địa phương.

PV: Thành ủy Buôn Ma Thuột xác định những phần việc trọng tâm nào để xây dựng thành phố xứng tầm đô thị vùng Tây Nguyên, thưa đồng chí?

Đồng chí Từ Thái Giang: Đại hội XV, nhiệm kỳ 2020-2025 của thành phố xác định: “Tiếp tục xây dựng Đảng bộ trong sạch, vững mạnh, hệ thống chính trị tinh gọn, hiệu quả; củng cố niềm tin, phát huy dân chủ và sức mạnh đại đoàn kết. Tận dụng thời cơ, đổi mới sáng tạo, nâng cao năng lực cạnh tranh, khai thác hiệu quả nguồn lực để phát triển nhanh, bền vững, cải thiện chất lượng cuộc sống nhân dân. Bảo đảm quốc phòng, an ninh, ổn định xã hội, hướng đến mục tiêu xây dựng Buôn Ma Thuột thành đô thị trung tâm vùng Tây Nguyên vào năm 2045” với 4 nhiệm vụ trọng tâm; 23 chỉ tiêu cụ thể và 4 nhóm giải pháp trên từng lĩnh vực; trong đó xác định các khâu đột phá để đạt tiêu chí cụ thể sau:

Phấn đấu tốc độ tăng bình quân giá trị sản xuất hằng năm đạt hơn 14%, theo giá so sánh năm 2010, trong đó, dịch vụ 15%/năm; công nghiệp-xây dựng 13,5%/năm; nông nghiệp 3,8%/năm. Cơ cấu kinh tế (theo giá trị sản xuất) đến năm 2030: Thương mại-dịch vụ 54,69%, công nghiệp-xây dựng 42,3%; nông nghiệp 3,01%. Tổng vốn huy động đầu tư phát triển toàn xã hội giai đoạn 2026-2030 đạt 240.000 tỷ đồng.

Duy trì, nâng cao các tiêu chí nông thôn mới nâng cao đối với 100% xã và hai xã nông thôn mới kiểu mẫu. Phấn đấu xây dựng các xã Hòa Thắng, Hòa Thuận và Cư Êbur trở thành phường. Hoàn thành điều chỉnh Quy hoạch chung TP Buôn Ma Thuột đến năm 2045. Lập quy hoạch phân khu bảo đảm tỷ lệ phủ kín quy hoạch phân khu đạt 100% so với diện tích đất xây dựng đô thị theo quy hoạch chung được duyệt. Xây dựng Buôn Ma Thuột trở thành trung tâm vùng Tây Nguyên vào năm 2030.

PV: Trân trọng cảm ơn đồng chí!

KIỀU BÌNH ĐỊNH (thực hiện)