Bản lĩnh phụ nữ thời đại mới

Đó là chia sẻ của GS. Huỳnh Văn Sơn (Hiệu trưởng Trường Đại học Sư phạm TP. Hồ Chí Minh) với Báo Thế giới và Việt Nam về việc xây dựng hình ảnh phụ nữ Việt Nam hiện đại.

Xây dựng hình ảnh phụ nữ Việt Nam thời đại mới trên truyền thông quốc tế không chỉ là áo dài và hoa sen mà còn cả tri thức, bản lĩnh và nhân cách. (Ảnh: Tuấn Anh)

Trong bối cảnh thế giới bước vào kỷ nguyên của ba chuyển đổi lớn: Xanh - số - nhân lực, đâu là những yếu tố cốt lõi phụ nữ Việt Nam cần có để thích ứng, phát triển và dẫn dắt sự thay đổi?

Phụ nữ Việt Nam có rất nhiều phẩm chất đáng quý từ bao đời qua với những minh chứng sâu sắc. Trong bối cảnh mới, có một số yếu tố cốt lõi mà người phụ nữ cần trang bị trong thời đại mới.

Một là bản lĩnh tinh thần không gục ngã trước thử thách, biết tư duy độc lập và chọn hướng đi đúng. Người phụ nữ hôm nay vững vàng trước khủng hoảng và thử thách đạo đức. Như lời một nữ điều phối viên ở tâm dịch Covid-19: “Tôi sợ, nhưng không cho phép mình yếu đuối vì cả ê-kíp đang cần tôi”. Đó là bản lĩnh cần được nuôi dưỡng và lan tỏa.

Hai là tư duy chuyển đổi. Họ biết chấp nhận thay đổi, tư duy phản biện và thích ứng với công nghệ, chuyển đổi xanh. Nhiều phụ nữ đã tận dụng nền tảng số để nâng cao giá trị bản thân, như các giáo viên tự học dựng video, livestream dạy miễn phí cho học sinh vùng sâu. Đó là minh chứng cho tư duy chuyển đổi từ trái tim đến hành động, đáng trân trọng và lan tỏa.

Thứ ba là sự tự tin và khát vọng. Tự tin thể hiện ở tư duy, cách đối diện ý kiến trái chiều, dám thử thách và chinh phục những con đường khó. Song hành với đó là khát vọng vươn lên, vượt khỏi vùng an toàn, đóng góp giá trị cho xã hội. Nhiều nữ startup Việt đã gọi vốn thành công hàng triệu USD không nhờ ưu đãi, mà nhờ bản lĩnh và khát vọng. Tự tin chính là nền tảng và ngọn lửa thúc đẩy hành động.

Thứ tư là tâm hồn nhân ái. Trong mọi quá trình chuyển đổi, đặc biệt là chuyển đổi xanh và số, yếu tố nhân văn quyết định tính bền vững. Phụ nữ Việt Nam cần giữ gìn và lan tỏa lòng nhân ái, biết chấp nhận khác biệt, sẻ chia với người yếu thế và truyền cảm hứng tích cực.

Thứ năm là tư duy cống hiến toàn cầu. Phụ nữ Việt Nam hôm nay không chỉ khẳng định vai trò trong nước, mà còn cần được trang bị kiến thức và kỹ năng để tham gia đóng góp tại các diễn đàn quốc tế. Việc bồi dưỡng tư duy ngoại giao và hội nhập cho phụ nữ trẻ ngay từ nhà trường là hết sức cần thiết. Nhiều nữ sinh Việt Nam đã đạt thành tích nổi bật tại các diễn đàn mô phỏng Liên hợp quốc, thể hiện sự tự tin, khả năng lập luận sắc sảo và bản sắc Á Đông rõ nét.

Trước những tác động của mạng xã hội và thông tin sai lệch, nhiều phụ nữ, đặc biệt là người trẻ dễ bị tổn thương về tâm lý và hình ảnh bản thân. Theo ông, cần làm gì để giúp phụ nữ giữ vững “sức đề kháng” tinh thần, biết yêu thương và tôn trọng chính mình trong thời đại số?

Trong xã hội số với nhiều áp lực đa dạng và phức tạp, trẻ em, học sinh, phụ nữ và một số nhóm khác dễ chịu tổn thương về tâm lý và hình ảnh bản thân. “Sức đề kháng tinh thần” vì thế trở thành yếu tố thiết yếu của thời đại. Khi những hình ảnh được tô vẽ hay câu chuyện được “đánh bóng” dễ được tán dương hơn thành tựu thực chất, phụ nữ – đặc biệt là giới trẻ – dễ mất phương hướng về giá trị cá nhân. Điều quan trọng là không để mình kiệt sức hay bị tổn thương bởi so sánh, cảm xúc tiêu cực và bi quan.

Để xây dựng nội lực, phụ nữ có thể chú trọng ba hướng chính. Trước hết, cần đẩy mạnh tâm lý học đường, giúp nữ sinh hiểu rõ các mối tương tác xã hội, áp lực tâm lý, cơ chế so sánh, tâm lý đám đông và biết ứng phó với hội chứng FOMO (sợ bỏ lỡ).

Bên cạnh đó, cộng đồng cần trở nên “an toàn” hơn, không mặc định vẻ đẹp là thước đo duy nhất đánh giá phụ nữ, trong khi các nền tảng mạng xã hội phải nâng cao trách nhiệm trong kiểm duyệt nội dung độc hại.

Gia đình và nhà trường cần đồng hành trong việc xây dựng hình ảnh đa chiều: Phụ nữ có thể dịu dàng mà vẫn mạnh mẽ, chưa thành công nhưng vẫn đáng trân trọng... Biểu hiện nhân văn ấy bắt đầu từ việc gìn giữ sự lành mạnh trong tâm trí người trẻ, đặc biệt là phụ nữ.

Theo ông, Việt Nam cần làm gì để nâng cao hơn nữa tiếng nói và vai trò lãnh đạo của phụ nữ trên các diễn đàn khu vực và toàn cầu?

GS. Huỳnh Văn Sơn. (Ảnh TGCC)

Ở góc độ tổng thể, phụ nữ Việt Nam không thiếu năng lực nhưng họ cần được trao quyền, niềm tin và cơ hội. Muốn làm được điều đó, cần tạo cơ chế chính sách thiết thực, giúp phụ nữ có điều kiện phát triển toàn diện. Từ hỗ trợ khởi nghiệp đến phát triển lãnh đạo nữ trong khu vực công và tư. Đầu tư vào giáo dục nữ giới, đặc biệt trong các ngành còn thiếu vắng nữ như STEM, an ninh – quốc phòng. Xây dựng hình ảnh phụ nữ Việt Nam thời đại mới trên truyền thông quốc tế không chỉ là áo dài và hoa sen mà còn cả tri thức, bản lĩnh và nhân cách.

Để lan tỏa hình ảnh “Phụ nữ Việt Nam: Bản lĩnh – Nhân ái – Hội nhập – Phát triển”, chúng ta cần các hình mẫu sống động. Mỗi nữ đại sứ, tiến sĩ, CEO và từng phụ nữ ở các lĩnh vực khác nhau đều là “hạt giống” cho hình ảnh Việt Nam thời kỳ mới.

Từ góc nhìn của một nhà quản lý giáo dục, ông có thông điệp gì gửi đến phụ nữ Việt Nam thời đại mới - những người đang nỗ lực khẳng định mình giữa muôn vàn cơ hội và thách thức?

Tôi xin gửi đến phụ nữ Việt Nam, đặc biệt là những người trẻ, lòng biết ơn, sự trân quý và ngưỡng mộ: “Bạn không cần hoàn hảo để xứng đáng tỏa sáng. Chỉ cần sống chân thật, nhân ái và không ngừng học hỏi, bạn đã góp phần viết tiếp bản đồ giá trị của thời đại mới”.

Phụ nữ Việt Nam hôm nay không chỉ là cánh chim bay xa mà còn là ánh sáng dẫn đường cho các thế hệ mai sau. Người phụ nữ hạnh phúc là người biết khẳng định bản thân từ những điều giản dị mình có, biết nắm bắt cơ hội, vượt qua thử thách và thành công theo cách riêng của mình.

Nguyệt Hà