'Anh trai, Em xinh' kiếm hàng trăm tỷ từ đâu

Game show đang bùng nổ về cả số lượng, chất lượng lẫn hiệu ứng. Game show đang lên sóng cũng đa dạng về thể loại. Em xinh “say hi” hay Gia đình Haha chiếm lợi thế truyền thông, nhưng Sao nhập ngũ, Chiến sĩ quả cảm… đang dần bứt phá. 2 ngày 1 đêm, Running Man, Anh trai “say hi” chuẩn bị lên sóng hứa hẹn tạo nên “cuộc chiến” chưa từng có trên sóng truyền hình Việt.

Hơn 100 nghệ sĩ đang góp mặt trong các game show khác nhau.

Theo Lưu Thiên Hương - giám khảo, giám đốc âm nhạc của nhiều chương trình như Giọng hát Việt nhí, Giọng hát Việt, Nhân tố bí ẩn, Hòa âm ánh sáng hay gần đây là Tiếng hát Việt toàn cầu - game show là một “mỏ vàng” kinh tế, có thể thu về vài chục tỷ đến cả trăm tỷ đồng mỗi mùa.

Vì sao game show bùng nổ

Theo nhạc sĩ Lưu Thiên Hương, sự bùng nổ của game show là điều dễ hiểu. Khán giả bây giờ cần nhiều sự lựa chọn giải trí và game show là món ăn tinh thần nhanh, vui, dễ tiếp nhận. Ngoài ra, truyền thông và mạng xã hội góp phần không nhỏ. Chỉ cần một trích đoạn vui hay cảm động được chia sẻ, chương trình lập tức lan tỏa rộng rãi.

“Về mặt kinh tế, game show cũng là ‘mảnh đất vàng’ để các nhãn hàng quảng bá, nên nhà sản xuất và đài truyền hình đầu tư mạnh tay. Tuy nhiên, tôi cũng cho rằng, nếu chỉ chạy theo số lượng mà không chú trọng chất lượng hay sự sáng tạo, khán giả sẽ nhanh chóng chán. Người xem ngày càng khó tính, nên điều quan trọng là mỗi chương trình phải có cá tính riêng, có chiều sâu mới có thể tồn tại lâu dài”, nhạc sĩ Lưu Thiên Hương nhận định với Tri Thức - Znews.

Lưu Thiên Hương và Ali Hoàng Dương khi làm huấn luyện viên The Voice Kids. Ảnh: NVCC.

Chuyên gia truyền thông Phan Vĩnh Phúc cho rằng giữa vô vàn game show thuộc các loại hình khác nhau, chương trình truyền hình có tính chất thực tế là hướng đi hiệu quả nhất hiện tại. Do đó, các game show âm nhạc, trò chơi... hiện giờ cũng nâng cao tính thực tế để thu hút khán giả.

Các chương trình thực tế hấp dẫn ở chỗ không có kịch bản, tình huống cụ thể trước, tập trung vào tính cách người chơi. Chúng đặt để các nhóm tính cách trái ngược của người chơi vào cùng môi trường, để thể hiện con người thật, kéo gần khoảng cách giữa người nổi tiếng và khán giả.

Bên cạnh đó, các game show thực tế cũng đặc sắc ở chỗ khắc họa hành trình từ số 0 thành người hùng của người chơi hoặc cho thấy sự hào nhoáng với sân khấu, giải thưởng cao, đại nhạc hội hoành tráng… Tất cả đều là lý do giúp game show thực tế dần phủ sóng và trở thành tâm điểm trong thị trường giải trí Việt.

Sau đó, các nội dung từ chương trình được biên tập và phát triển trên rất nhiều loại hình, thể loại. Ngoài các loại hình thường thấy như truyền hình, báo chí, mạng xã hội, quảng cáo ngoài trời, các vật phẩm bán theo ý tưởng chương trình… nền tảng video theo nhu cầu trả tiền, nhất là nền tảng riêng của người nổi tiếng tự tạo, sự tham gia từ đông đảo người hâm mộ... cũng góp phần thổi bùng sức nóng của game show Việt, đặc biệt chương trình có yếu tố thực tế ở hiện tại.

Trong bối cảnh cạnh tranh khốc liệt, game show ngoài nâng cao chất lượng còn đòi hỏi sự đầu tư mạnh tay. Số tiền các nhà sản xuất bỏ vào game show có thể là hàng tỷ đồng hoặc hàng trăm tỷ đồng. Theo Xuân Lan, từ 14 năm trước, một show thực tế về người mẫu đã ngốn hơn 1 tỷ đồng cho mỗi tập. Tương tự, Giọng ca bất bại cũng tiết lộ chi phí sản xuất là 1,3 tỷ đồng/tập phát sóng. Ở hiện tại, quy mô các game show đều được nâng cấp nên con số có thể gấp đôi, gấp 3.

Em xinh "say hi" là một trong những game show âm nhạc được chú ý nhất hiện tại. Ảnh: NSX.

"Mỏ vàng" kinh tế

Vậy, nhà sản xuất thu tiền từ đâu để bù đắp được số tiền khổng lồ đã bỏ ra?.

Với câu hỏi trên, Lưu Thiên Hương trả lời: “Nguồn thu chính của game show hiện nay đến từ quảng cáo và tài trợ. Các nhãn hàng trả tiền để xuất hiện trong chương trình, từ logo, banner cho đến việc lồng ghép sản phẩm. Một game show ăn khách có thể thu về hàng chục tỷ đồng chỉ nhờ hợp đồng tài trợ. Chưa kể, quảng cáo phát sóng trong giờ vàng trên truyền hình cũng mang lại nguồn thu khổng lồ cho nhà đài”.

Ngoài ra, hiện nay còn có nguồn thu từ nền tảng số. Nhiều chương trình được phát lại trên YouTube, Facebook hay các ứng dụng streaming, tiền quảng cáo từ những lượt xem trực tuyến này cũng không hề nhỏ, có thể lên đến vài tỷ đồng cho mỗi mùa.

“Một số chương trình còn bán vé ghi hình trực tiếp, nhưng nguồn này không lớn bằng quảng cáo. Tóm lại, game show là một ‘mỏ vàng’ kinh tế. Con số cụ thể tùy thuộc vào độ hot của chương trình, nhưng một game show được đầu tư bài bản và có lượng khán giả đông có thể mang về từ vài chục tỷ đến cả trăm tỷ đồng mỗi mùa là chuyện bình thường”, Lưu Thiên Hương đánh giá.

Anh trai vượt ngàn chông gai tổ chức thành công hàng loạt concert ở Hà Nội và TP.HCM. Ảnh: NSX.

Ông Phan Vĩnh Phúc đồng tình. Chuyên gia kể thêm một số nguồn thu quan trọng khác, chẳng hạn gói đăng ký người hâm mộ, tiền bán bản quyền, gói người nổi tiếng tham dự các sự kiện, gói truyền thông quảng cáo đi kèm…

Anh trai "say hi" tổ chức thành công 8 concert, trong khi Anh trai vượt ngàn chông gai là 6 concert và 2 đêm nhạc sắp diễn ra vào tháng 9 ở TP.HCM. Nhà sản xuất dự kiến thu về hàng trăm tỷ đồng từ loạt đêm nhạc. Ngoài bán vé, nhà sản xuất còn thu tiền từ việc kinh doanh vật phẩm đi kèm, chẳng hạn khăn, mũ, áo, lighstick... Chưa kể, cũng từ các concert, nhà sản xuất tiếp tục sản xuất movie để ra rạp và bán vé.

Xét riêng khả năng kiếm tiền của các game show âm nhạc trong bối cảnh bão hòa nội dung, Lưu Thiên Hương chỉ ra loại hình này vẫn luôn là “mảnh đất màu mỡ”.

“So với thời kỳ bùng nổ cách đây vài năm, hiện nay sức cạnh tranh của game show âm nhạc lớn hơn rất nhiều. Trước kia, chỉ cần một game show âm nhạc là có thể thu hút hàng triệu khán giả, lượng quảng cáo và tài trợ đổ về rất mạnh. Còn bây giờ, khán giả có quá nhiều lựa chọn: từ show hẹn hò, sinh tồn, hài kịch đến các show thực tế trên nền tảng số. Điều này khiến game show âm nhạc phải tìm cách đổi mới để giữ sức hút.

Để đứng vững, game show âm nhạc không thể chỉ dựa vào ‘chiêu trò’ mà phải thực sự có chất lượng chuyên môn, tạo được giá trị âm nhạc và phát hiện tài năng mới. Nếu làm được điều đó, game show âm nhạc không chỉ kiếm tiền tốt mà còn sống lâu trong lòng khán giả, bất chấp sự bùng nổ của nhiều loại hình khác”, Lưu Thiên Hương nói.

Khi được hỏi trong các game show đang lên sóng, cái tên nào có thể kiếm được nhiều tiền nhất, Lưu Thiên Hương dự đoán Em xinh “say hi” và các show anh trai.

Nhạc sĩ giải thích: “Em xinh 'say hi' với phong cách idol nữ trẻ, âm nhạc sôi động và câu chuyện phong phú, đang được cộng đồng mạng quan tâm. Trong khi đó, Anh trai “say hi” và Anh trai vượt ngàn chông gai dù đã xuất hiện từ cuối năm trước nhưng vẫn tiếp diễn giữ sức hút và viral mạnh trên YouTube”.

Rất nhiều đơn vị sản xuất game show cho thấy thị trường đang sôi động với nhiều tác động tích cực. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, cần cân bằng chức năng của chương trình để tính giáo dục, thẩm mỹ, tuyên truyền cân bằng với tính kinh tế, giải trí.

Bên cạnh đó các đơn vị sản xuất nên tập trung và đầu tư hơn nữa vào tính sáng tạo để không trùng lặp về ý tưởng format chương trình, chiêu trò dàn dựng, cũng như tác hại khó lường nếu tạo ra một cộng đồng người hâm mộ quá cuồng nhiệt mà quên đi các vai trò xã hội đang đảm trách hay chi tiêu vượt quá khả năng. Nên gia tăng hơn nữa các giá trị văn hóa truyền thống cũng như sáng tạo format mới, giảm bớt mua ý tưởng nước ngoài, ông Phan Vĩnh Phúc nói.

Minh Hạo