8X Cơ Tu biến Bhơ Hôồng thành 'làng cổ tích' giữa đại ngàn

XEM CLIP: Du khách thích thú khi được trải nghiệm văn hóa Cơ Tu

Hướng dẫn viên của bản làng

Sinh ra giữa núi rừng Trường Sơn, tuổi thơ của Đinh Thị Thìn (sinh năm 1989, người Cơ Tu) gắn liền với tiếng cồng chiêng, điệu múa tâng tung - da dá và những lễ hội truyền thống. Không gian văn hóa ấy đã nuôi dưỡng nơi chị tình yêu máu thịt với bản sắc Cơ Tu.

Năm 2012, sau khi tốt nghiệp ngành Việt Nam học (Trường Cao đẳng Đông Á Quảng Nam), Thìn trở về Bhơ Hôồng làm tình nguyện viên du lịch cộng đồng.

Những ngày đầu, chị gần như làm tất cả: đón khách, thuyết minh, kết nối bà con phục vụ ăn nghỉ. Vừa làm chị vừa hướng dẫn người dân kỹ năng cơ bản để ai cũng có thể tham gia.

Chị Đinh Thị Thìn - người phụ nữ Cơ Tu khởi nghiệp từ du lịch cộng đồng

Năm 2017, chị xuống Đà Nẵng làm điều hành tour, đồng thời theo học Ngôn ngữ Anh (Đại học Mở Hà Nội, cơ sở Đà Nẵng). Kinh nghiệm thực tế cùng kiến thức mới giúp chị nhận ra giá trị độc đáo của văn hóa Cơ Tu và quyết định trở về làm “cầu nối” giữa bản làng và du khách.

Thìn rong ruổi khắp Đông Giang, Tây Giang tìm đến những “điểm chạm” văn hóa như đồi chè Quyết Thắng, nhà nghệ nhân Y Kông, làng Đhờ Rôồng… Sau khảo sát, chị “đóng gói” thành sản phẩm du lịch và liên kết với các công ty lữ hành ở TPHCM, Hà Nội, Đà Nẵng, Huế...

Chị Thìn (đứng giữa) hướng dẫn du khách tham quan làng du lịch Bhơ Hôồng

8X Cơ Tu đã góp phần "biến" bản làng của mình thành điểm đến hấp dẫn của hút khách

Tin rằng “ngôn ngữ là chìa khóa giao tiếp”, chị mở lớp miễn phí cho hơn 30 người trong làng. Nhờ vậy, nhiều thanh niên, phụ nữ Bhơ Hôồng có thể giao tiếp cơ bản với khách quốc tế, tạo sự thân thiện, gần gũi.

Khách đến bản làng khá đa dạng, phần lớn là khách nước ngoài và giới trẻ yêu thích trải nghiệm. Mỗi tháng, Thìn đón từ 5 đến 10 đoàn, có đoàn lên đến vài chục người.

Du khách thường tham gia đi bộ quanh làng, tắm suối, leo núi, đan gùi, dệt thổ cẩm, thưởng thức cơm lam, thịt nướng ống, rượu Tà vạt. Những trải nghiệm dung dị ấy giúp họ “chạm” vào đời sống thực của người Cơ Tu.

Đồng bào Cơ Tu tái hiện lễ hội truyền thống

Khách quốc tế thích thú khi được trải nghiệm văn hóa Cơ Tu

Homestay độc lạ giữa núi rừng

Không chỉ kết nối tour, Thìn còn xây dựng ACu Homestay - homestay tư nhân đầu tiên ở Bhơ Hôồng. Ngôi nhà giữ dáng dấp kiến trúc Cơ Tu: mái tranh, vách tre, sàn gỗ, nhưng được cải tiến để phù hợp với nhu cầu nghỉ ngơi của du khách. Bên trong, chăn gối thổ cẩm, vật dụng trang trí mộc mạc gợi nhớ đời sống miền sơn cước.

ACu Homestay giữ dáng dấp kiến trúc truyền thống Cơ Tu khiến du khách thích thú

Buổi tối, khách có thể ngồi bên bếp lửa nghe cồng chiêng, cùng dân làng nhảy múa quanh lửa trại. Sáng mở cửa sổ, sương phủ trắng núi, tiếng suối và chim rừng hòa nhịp. Nhiều du khách ví nơi đây như “ngôi làng trong cổ tích”.

Từ homestay, khách được kết nối với nhiều hoạt động khác: đan lát, dệt vải, bắn nỏ, chế biến món ăn truyền thống. Nhờ đó, không chỉ gia đình Thìn mà cả cộng đồng cùng tham gia - từ nghệ nhân cao tuổi đến thanh niên, phụ nữ.

Chăn gối thổ cẩm tự dệt mang lại nét riêng biệt, độc đáo cho ACu Homestay

Sau nhiều năm bền bỉ, tháng 4/2025, Thìn thành lập công ty du lịch riêng để vận hành tour chuyên nghiệp, mở rộng hợp tác lữ hành và quảng bá văn hóa Cơ Tu đến nhiều quốc gia.

“Điều tôi mong mỏi không chỉ là thu nhập cho bản làng, mà còn để thế giới biết rằng người Cơ Tu có một nền văn hóa đặc sắc, xứng đáng được giữ gìn”, Thìn chia sẻ.

“Chìa khóa” giữ gìn bản sắc Cơ Tu

Sau hơn một thập kỷ, du lịch đã mang lại diện mạo mới cho Bhơ Hôồng - ngôi làng gần 700 nhân khẩu. Nếu trước kia bà con sống chủ yếu bằng nương rẫy thì nay đã có thêm sinh kế từ dịch vụ trải nghiệm và sản phẩm thủ công. Trung bình mỗi tháng, Bhơ Hôồng đón hơn 100 lượt khách.

Du lịch tuy chưa mang lại nguồn thu lớn nhưng đã tạo việc làm tại chỗ, giúp thanh niên phát triển kỹ năng, nghệ nhân thêm tự hào khi văn hóa truyền thống được trân trọng. Đặc biệt, Bhơ Hôồng đã trở thành 1 trong 12 điểm du lịch nông thôn xanh - bền vững của Quảng Nam giai đoạn 2023-2025.

Người dân Cơ Tu hướng dẫn du khách bắn nỏ - trò chơi dân gian độc đáo

Người dân giờ đây ý thức hơn trong việc giữ gìn “nếp làng”. Những giá trị như điệu múa tâng tung - da dá, tiếng nói lý - hát lý, lễ mừng cơm mới… vốn từng mai một, nay được tiếp thêm sức sống nhờ phục vụ du lịch.

“Mỗi lần thuyết minh cho du khách, tôi không chỉ kể bằng kiến thức, mà còn bằng tình yêu máu thịt với quê hương mình”, Thìn bộc bạch.

Du khách thích thú khi được chụp ảnh cùng các già làng Cơ Tu trong trang phục truyền thống

Những bức ảnh kỷ niệm giữa người dân bản địa và du khách trở thành dấu ấn đẹp của chuyến đi

Những nỗ lực của Thìn cũng được ghi nhận. Năm 2023, chị được huyện Đông Giang (cũ) tặng Giấy khen, được Sở VH-TT&DL Quảng Nam (nay là TP Đà Nẵng) tuyên dương tại Ngày hội Văn hóa các dân tộc miền Trung. Năm 2024, chị được UBND tỉnh tặng Bằng khen vì thành tích xuất sắc trong công tác dân tộc giai đoạn 2019-2024.

Với tư duy nhạy bén, khả năng ngoại ngữ và niềm đam mê văn hóa, Đinh Thị Thìn đã trở thành hình mẫu phụ nữ Cơ Tu dám nghĩ, dám làm. Hành trình của chị không chỉ mang lại sinh kế bền vững cho Bhơ Hôồng, mà còn góp phần đưa văn hóa Cơ Tu lan tỏa ra thế giới.

Hà Nam