5 gợi mở cho Hiệp hội các nhà bán lẻ Việt Nam

Phát biểu tại sự kiện, Cục trưởng Trần Hữu Linh, cho biết tính đến nay, quy mô thị trường bán lẻ Việt Nam đạt gần 200 tỷ USD và dự kiến vượt 350 tỷ USD vào năm 2030. Trong đó, bán lẻ hàng hóa vật lý chiếm khoảng 80%, phần còn lại là dịch vụ.

Cục trưởng Trần Hữu Linh phát biểu tại Đại hội Hiệp hội các nhà bán lẻ Việt Nam

Về bối cảnh phát triển trong 5 năm qua, các doanh nghiệp bán lẻ trong nước dần khẳng định vị thế, với các hệ thống như Saigon Co.op, FPT, Thế Giới Di Động dẫn đầu trong các mặt hàng điện lạnh, điện máy, điện thoại di động. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài như AEON, Central Retail, Lotte Mart, MegaMarket cũng góp phần đa dạng hóa thị trường. Nhìn về giai đoạn tới, theo ông Trần Hữu Linh, sự phát triển thị trường bán lẻ, sẽ phụ thuộc cả vào sự quan tâm, định hướng của Nhà nước và trách nhiệm của từng doanh nghiệp.

Với các thành viên tham dự Đại hội gồm hai nhóm chính: Doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh muốn tiếp cận thị trường bán lẻ và doanh nghiệp phân phối, bán lẻ chuyên nghiệp. Ông Linh cho hay, Chính phủ chưa bao giờ quan tâm sâu sắc đến lĩnh vực bán lẻ như hiện nay. Cùng với đó, tầng lớp trung lưu tăng cả về quy mô lẫn thu nhập, lương được điều chỉnh tăng, chi tiêu ưu tiên cho các sản phẩm có giá trị cao hơn. Quá trình đô thị hóa và thay đổi thói quen mua sắm cũng khiến nhu cầu tiêu dùng tăng, đồng thời người dân có xu hướng ưu tiên sử dụng sản phẩm trong nước. Những yếu tố này khiến thị trường bán lẻ ngày càng quan trọng.

Ngoài ra, người tiêu dùng hiện nay quan tâm đến sản phẩm thân thiện môi trường, trong khi sự cạnh tranh giữa các hệ thống phân phối trong nước và nước ngoài diễn ra quyết liệt. Tuy nhiên, điều quan trọng là làm thế nào để hàng Việt Nam được tiêu thụ rộng rãi, đảm bảo người dân tiếp cận sản phẩm chất lượng, giá hợp lý. Việc quản lý nhà nước cần cân nhắc các chính sách phù hợp, vừa tạo điều kiện cho doanh nghiệp phát triển, vừa bảo đảm lợi ích người tiêu dùng và thúc đẩy thương hiệu hàng Việt.

Trên cơ sở bối cảnh và xu hướng tiêu dùng, ông Trần Hữu Linh gợi mở 5 định hướng hoạt động trong nhiệm kỳ tới của AVR.

Thứ nhất, Hiệp hội các nhà bán lẻ Việt Nam cần tập hợp hội viên, doanh nghiệp, tham gia tích cực vào xây dựng chính sách với các cơ quan bộ, ngành, từ đó triển khai chính sách hiệu quả và tổ chức các chương trình quy mô lớn, mang lại giá trị thực tiễn cho thị trường.

Thứ hai, đầu tư hạ tầng thương mại. Việt Nam hiện có khoảng 1.300 siêu thị, 275 trung tâm thương mại, 7.000 cửa hàng tiện ích và 8.650 chợ truyền thống. Doanh nghiệp bán lẻ đóng vai trò quan trọng trong định hướng chủng loại hàng hóa và nhu cầu tiêu dùng. Việc đầu tư đa dạng hạ tầng, kết hợp bán lẻ truyền thống và hiện đại, đặc biệt tại vùng sâu, vùng nông thôn là cần thiết.

Thứ ba, kết nối từ sản xuất đến tiêu dùng. Chi phí logistics tại Việt Nam còn cao, vì vậy việc xây dựng hệ thống kết nối hội viên, nhà cung ứng, nhà sản xuất là xu hướng tất yếu. Việc kết nối trực tiếp không chỉ giảm chi phí mà còn giúp hàng Việt đến tay người tiêu dùng nhanh chóng, hiệu quả.

Thứ tư, chuyển đổi số và thương mại điện tử. Đây là lĩnh vực cần được đầu tư nghiêm túc. Nhiều doanh nghiệp hiện coi thương mại điện tử là hoạt động phụ, nhưng thực tế đây là xu hướng trọng yếu, chi phối thị trường. Việc áp dụng các giải pháp thanh toán số và thương mại điện tử nâng cao hiệu quả kinh doanh và phục vụ người tiêu dùng tốt hơn.

Thứ năm, nâng cao chất lượng hàng hóa và điều chỉnh giá thành. Bởi lẽ, nếu giá không cạnh tranh, người tiêu dùng sẽ tìm đến hàng giả, hàng nhái hoặc hàng nhập khẩu. Doanh nghiệp Việt Nam cần cân đối giữa chất lượng, giá cả và thị trường, vừa phát triển xuất khẩu, vừa đảm bảo sự cạnh tranh bền vững trên thị trường nội địa.

Về phía Bộ Công Thương, Cục sẽ nỗ lực chống hàng giả, hàng nhái, tạo dựng lòng tin người tiêu dùng và thiết lập môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng. Đồng thời, Cục sẽ hoàn thiện hạ tầng chính sách và cơ chế pháp lý, tổ chức hoạt động xúc tiến thương mại, kết nối doanh nghiệp.

“Chúng tôi cam kết đồng hành, hỗ trợ doanh nghiệp. Ngược lại, đề nghị Hiệp hội nhiệm kỳ mới quan tâm hơn đến việc quy tụ hội viên, tham gia xây dựng chính sách và triển khai các chương trình do Bộ Công Thương tổ chức”, Cục trưởng Trần Hữu Linh nhấn mạnh.

Bà Trần Thị Phương Lan – Phó Chủ tịch, Tổng Thư ký Hiệp hội trình bày Báo cáo kết quả công tác nhiệm kỳ III và phương hướng hoạt động nhiệm kỳ IV

Trong giai đoạn 2019-2024, AVR đã mở rộng mạng lưới lên 111 hội viên, kết nạp 47 doanh nghiệp mới. Hiệp hội đã hỗ trợ doanh nghiệp phát triển hệ thống bán lẻ, tiêu thụ hàng Việt, kết nối với Liên đoàn các Hiệp hội Bán lẻ châu Á - Thái Bình Dương, các hiệp hội ngành hàng trong và ngoài nước, triển khai xúc tiến thương mại tại Thái Lan, Lào, Campuchia, Trung Quốc, Malaysia, Brazil…Đồng thời, mở rộng hệ thống phân phối, phát triển đa dạng các loại hình thương mại, đặc biệt tại nông thôn, miền núi, vùng sâu, vùng xa, giúp người dân tiếp cận hàng Việt chất lượng cao qua mô hình bán lẻ hiện đại, văn minh.

Trong nhiệm kỳ 2025-2030, Hiệp hội các nhà bán lẻ Việt Nam tiếp tục khẳng định vai trò cầu nối giữa Nhà nước - doanh nghiệp - người tiêu dùng; tham gia xây dựng, phản biện chính sách về bán lẻ, thương mại điện tử, logistics; thúc đẩy chuyển đổi số và áp dụng công nghệ xanh; phát triển hạ tầng thương mại, mở rộng mạng lưới bán lẻ hiện đại tới nông thôn, miền núi, hải đảo; tăng cường hợp tác quốc tế, phát triển thị trường nội địa, xúc tiến thương mại, tạo kênh tiêu thụ bền vững cho doanh nghiệp;…

Nguyên Vỵ