Vì sao cần bổ sung ADN, giọng nói, mống mắt vào căn cước?

Bổ sung ADN khi công dân yêu cầu

Thông tin trên được Thứ trưởng Bộ Công an Nguyễn Duy Ngọc nêu tại hội thảo về đánh giá các giải pháp khoa học, công nghệ sinh trắc học phục vụ triển khai Luật Căn cước mới. Sự kiện do Bộ Công an tổ chức ngày 6/2.

Thứ trưởng Nguyễn Duy Ngọc khẳng định, việc triển khai các tiện ích công nghệ cho người dân đã được thực hiện đồng bộ, xuyên suốt với nhiều ứng dụng, xác thực về sinh trắc.

Từ 1/7, khi người dân có yêu cầu thì sẽ được tích hợp ADN trong căn cước mới.

Ngoài ra còn có những tiện ích về chip trên thẻ căn cước, định danh điện tử. Điều này giúp giảm và rút gọn các thủ tục hành chính cho người dân.

Hiện nay trên thế giới, nhiều nước xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về ADN, mống mắt, giọng nói phục vụ quản lý dân cư và phòng chống tội phạm, thiên tai thảm họa, tìm kiếm tung tích nạn nhân.

Tại Việt Nam, lãnh đạo Bộ Công an nêu rõ việc này đã từng bước được tiếp cận, song còn nhiều khó khăn về tính pháp lý, hạ tầng công nghệ thông tin.

Thứ trưởng Công an nhìn nhận, khi đặt ra quy định áp dụng sinh trắc học đã có nhiều luồng ý kiến khác nhau. Tuy nhiên, khi Luật Căn cước được thông qua, Cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội (C06) được giao thực hiện và sẽ tiếp tục cầu thị, lắng nghe những ý kiến góp ý.

Còn theo đại tá Vũ Văn Tấn, Phó cục trưởng C06, Luật Căn cước có hiệu lực từ ngày 1/7. Về lý thuyết, khi người dân có yêu cầu thì sẽ được tích hợp ADN trong căn cước mới.

"Qua tìm hiểu từ các nước trên thế giới như Mỹ, Anh, Trung Quốc, họ đều áp dụng ADN trong căn cước, dữ liệu về ADN", đại tá Vũ Văn Tấn so sánh.

Một số quốc gia cũng cho phép chia sẻ dữ liệu về sinh trắc (theo Hiệp ước châu Âu) trên tinh thần tự nguyện và phục vụ cho công tác tìm kiếm, tra cứu tội phạm. Tại Việt Nam, Luật Căn cước vừa qua cũng đưa trường dữ liệu ADN vào trong luật.

Ngoài ra, khu vực châu Âu đã cho phép đưa 20 địa chỉ gen vào trong dữ liệu, còn tại Việt Nam đang tiến hành xây dựng 30 địa chỉ gen vào căn cước.

Dữ liệu công dân cần được bảo mật

Tham luận tại hội thảo, nhiều chuyên gia gửi ý kiến đóng góp, đề xuất một số nội dung như: Đối tượng ưu tiên triển khai; phòng chống tội phạm có bắt buộc áp dụng sinh trắc học; ứng dụng sẽ cung cấp là gì; phương án lấy mẫu ra sao...

Như quan điểm của giáo sư Hồ Tú Bảo (Viện Nghiên cứu cấp cao về toán), ADN có nhiều ưu điểm như độ chính xác cao, không thể giả mạo. Song dữ liệu này tốn kém về chi phí cao.

Căn cước gắn chip đang lưu hành có thể lưu trữ gần 20 trường dữ liệu công dân.

Còn dữ liệu giọng nói chi phí thấp, dễ sử dụng và thiết bị áp dụng đơn giản hơn, nhưng lại dễ bị giả mạo. Trong khi đó, mống mắt thì chi phí trung bình nhưng yêu cầu các thiết bị phức tạp và chi phí cao hơn.

Chuyên gia Nguyễn Đức Công (Bệnh viện Thống nhất TP.HCM) cho rằng, áp dụng ADN vào căn cước là giải pháp chủ yếu trong lĩnh vực phòng chống tội phạm. Ông Công đề xuất việc thu thập gen qua hình thức lấy mẫu máu.

Cũng theo các chuyên gia, việc lựa chọn giải pháp sinh trắc học phục vụ cho cơ sở dữ liệu căn cước cần phù hợp với chi phí, tính thuận lợi và tính bảo mật.

Đây là công việc lâu dài, ảnh hưởng tới toàn xã hội, liên quan đến vị thế khoa học công nghệ quốc gia của Việt Nam. Do đó, chuyên gia cho rằng cần tham khảo thêm giải pháp từ các nước trên thế giới.

Hoàng Lam