Tiết kiệm kiểu này chỉ khiến bạn nghèo đi

Tiết kiệm luôn được coi là nền tảng quan trọng của một cuộc sống tài chính ổn định. Người biết tiết kiệm thường được đánh giá là có kỷ luật, có tầm nhìn cho tương lai và biết chuẩn bị cho những rủi ro bất ngờ. Tuy nhiên, điều đáng nói là không phải cách tiết kiệm nào cũng mang lại kết quả như mong đợi. Có những thói quen tiết kiệm tưởng như rất an toàn, nhưng trên thực tế lại chỉ khiến giá trị tài sản ngày càng hao mòn, cơ hội tích lũy bị bỏ lỡ, và đôi khi còn tạo ra những áp lực vô hình lên cuộc sống hiện tại.

Điều quan trọng không nằm ở việc bạn có tiết kiệm hay không, mà là cách bạn thực hiện việc tiết kiệm như thế nào. Dưới đây là ba kiểu tiết kiệm sai lầm phổ biến mà rất nhiều người vẫn đang vô tình mắc phải.

1. Để tiền “ngủ yên” một chỗ

Nhiều người tin rằng để tiền trong két sắt, cất dưới gối, hoặc để ở tài khoản thanh toán không kỳ hạn là hình thức an toàn tuyệt đối. Trên thực tế, đây chỉ là sự an toàn tạm bợ và thậm chí còn tiềm ẩn rủi ro mất mát lớn hơn. Lạm phát mỗi năm đều âm thầm ăn mòn sức mua của đồng tiền. Nếu bạn giữ nguyên 100 triệu đồng trong 5 năm mà không đầu tư, không sinh lời, thì số tiền đó sẽ chỉ còn giá trị tương đương khoảng 80–85 triệu so với hiện tại.

Hơn nữa, khi “đóng băng” tài sản, bạn cũng đồng nghĩa với việc từ bỏ những cơ hội tích lũy và gia tăng giá trị. Trong khi những người khác đưa tiền vào các kênh có lãi suất hoặc đầu tư hợp lý, thì số tiền của bạn gần như chỉ đứng yên. Về lâu dài, điều này khiến bạn ngày càng bị tụt hậu so với mặt bằng chung.

Cách khắc phục là phải phân tầng rõ ràng. Một khoản nhỏ cần được để làm quỹ dự phòng, tương đương 3 đến 6 tháng chi phí sinh hoạt, và nên đặt ở tài khoản linh hoạt để có thể sử dụng khi cần. Nhưng các mục tiêu khác, từ ngắn hạn như du lịch, mua xe, cho đến dài hạn như nghỉ hưu, giáo dục con cái, cần phải có công cụ tài chính phù hợp để tối ưu hóa hiệu quả. Nếu tất cả đều được gom vào một chỗ, bạn sẽ không bao giờ tối ưu được giá trị của đồng tiền.

Đề tiền ngủ yên một chỗ sẽ khiến bạn mất nhiều cơ hội tài chính. Ảnh minh họa

2. Tiết kiệm bằng cách “cắt nhầm”

Không ít người khi muốn tiết kiệm thường nghĩ ngay đến việc cắt giảm chi tiêu. Tư duy này hoàn toàn đúng, nhưng vấn đề nằm ở chỗ họ thường cắt vào những danh mục chi tiêu sai lầm. Bỏ khám sức khỏe định kỳ, hạn chế chi tiền cho học tập, trì hoãn bảo dưỡng nhà cửa hoặc xe cộ… tất cả đều có thể khiến bạn phải trả giá đắt hơn rất nhiều sau này.

Một buổi khám sức khỏe tổng quát chỉ mất vài trăm nghìn, nhưng nếu bỏ qua và bệnh tật phát hiện ở giai đoạn muộn, chi phí điều trị có thể lên đến hàng chục, thậm chí hàng trăm triệu. Một khóa học kỹ năng có thể tốn một vài triệu, nhưng đổi lại bạn sẽ có cơ hội tăng thu nhập lâu dài. Hay việc thay dầu xe định kỳ chỉ vài trăm nghìn, nhưng nếu trì hoãn, khi động cơ hỏng hóc, con số sửa chữa có thể lên tới cả chục triệu.

Điểm mấu chốt là phải phân biệt rõ ràng giữa chi tiêu tiêu dùng và chi tiêu đầu tư. Những khoản tiền liên quan đến sức khỏe, kiến thức, năng lực làm việc hay việc bảo toàn tài sản không thể bị cắt giảm. Ngược lại, đó mới chính là khoản chi đáng giá và đem lại “lợi nhuận” cao nhất. Tiết kiệm không bao giờ có nghĩa là thắt chặt mọi chi tiêu, mà là lựa chọn cắt đúng chỗ, duy trì cân bằng giữa hiện tại và tương lai.

3. Tiết kiệm theo kiểu trì hoãn

Đây là sai lầm phổ biến nhất và cũng là nguyên nhân chính khiến nhiều người dù cố gắng vẫn không để dành được đồng nào. Thói quen của họ là tiêu xài trước, rồi đến cuối tháng mới “tính toán” xem còn dư bao nhiêu để tiết kiệm. Nghe qua có vẻ hợp lý, nhưng thực tế thì cuối tháng gần như chẳng còn gì để tiết kiệm cả.

Các khoản chi tiêu tưởng nhỏ như một ly cà phê, một bữa ăn ngoài, vài món đồ mua vì tiện tay… khi cộng dồn lại sẽ tạo thành một khoản không hề nhỏ. Nếu không có nguyên tắc ngay từ đầu, bạn sẽ luôn trong tình trạng “tháng nào cũng hết tiền”, và câu chuyện tiết kiệm chỉ dừng lại ở mức ý tưởng.

Đừng trì hoãn việc tiết kiệm từ ngày này sang ngày khác. Ảnh minh họa

Giải pháp là phải thay đổi quy trình. Tiết kiệm không phải là phần còn lại sau khi chi tiêu, mà phải là ưu tiên số một. Ngay khi nhận lương, hãy trích một phần cố định để gửi tiết kiệm hoặc đầu tư. Số tiền đó coi như đã “không còn tồn tại” để chi dùng. Phần còn lại mới được dùng để chi tiêu hàng ngày. Đây chính là nguyên tắc “trả cho mình trước tiên” – nguyên tắc cơ bản trong mọi cuốn sách tài chính cá nhân.

Nếu bạn lo sợ bản thân dễ tiêu lẹm vào khoản đã để dành, hãy cân nhắc quy đổi tiền sang những tài sản khó sử dụng ngay như vàng, chứng chỉ quỹ hoặc cổ phiếu. Những kênh này vừa giúp bảo toàn giá trị, vừa hạn chế việc chi tiêu bừa bãi.

Kết luận

Tiết kiệm là một thói quen tốt, nhưng chỉ có hiệu quả khi được thực hiện đúng cách. Nếu bạn giữ tiền “ngủ yên” quá lâu, cắt giảm sai chỗ, hay trì hoãn việc tiết kiệm cho đến cuối tháng, bạn đang tự làm khó chính mình. Thay vì để tiền trở thành gánh nặng, hãy để nó làm việc cho bạn. Biết phân bổ đúng nơi, đúng thời điểm, bạn sẽ thấy sức mạnh của đồng tiền không chỉ nằm ở số lượng, mà còn ở khả năng sinh lời và bảo vệ cho tương lai.

Vân Anh - CTV