Thúc đẩy chuyển đổi số trong hợp tác xã, bảo đảm khả thi, hiệu quả

Bà Phạm Thị Thanh Huyền, Tổng Biên tập Báo Đại biểu Nhân dân. (Ảnh: BÍCH LIÊN)

Tọa đàm có sự tham gia của một số Đại biểu Quốc hội, lãnh đạo các bộ, ngành, chuyên gia kinh tế, công nghệ, nhà khoa học và đại diện Liên minh Hợp tác xã Việt Nam.

Tọa đàm diễn ra trong bối cảnh cả nước đang quyết liệt triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 4/5/2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân; cùng Nghị quyết số 193/2025/QH15 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, nhằm cụ thể hóa Nghị quyết số 57.

Các văn bản quan trọng trên khẳng định rõ vai trò của khoa học, công nghệ và chuyển đổi số trong tái cấu trúc nền kinh tế, đổi mới mô hình sản xuất, kinh doanh, đặc biệt đối với khu vực kinh tế tập thể và hợp tác xã.

Trong bối cảnh đó, mô hình hợp tác xã điện tử được nhìn nhận là xu hướng tất yếu, giúp các hợp tác xã tận dụng lợi thế công nghệ số để nâng cao hiệu quả hoạt động, mở rộng thị trường, phát triển bền vững và hội nhập sâu rộng.

Tuy nhiên, đây vẫn là mô hình mới tại Việt Nam, cần được nghiên cứu, đánh giá toàn diện về cơ sở pháp lý, điều kiện triển khai, mô hình quản trị và năng lực tiếp cận công nghệ của các hợp tác xã.

Phát biểu tại tọa đàm, Tổng Biên tập Báo Đại biểu Nhân dân Phạm Thị Thanh Huyền nhấn mạnh: Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị, trong đó có nội dung về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể, hợp tác xã trong giai đoạn mới đã khẳng định rõ yêu cầu đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ, nhất là công nghệ số, vào quản trị, sản xuất, kinh doanh và kết nối thị trường.

Đây là định hướng quan trọng để kinh tế tập thể nói chung, hợp tác xã nói riêng, bắt nhịp với xu thế chuyển đổi số, phát triển bền vững, nâng cao năng lực cạnh tranh trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng. Trong đó, “Hợp tác xã điện tử” hay nói cách khác, mô hình hợp tác xã ứng dụng nền tảng số vào mọi hoạt động chính là một giải pháp cụ thể hóa tinh thần Nghị quyết 57.

Mô hình này không chỉ sử dụng các công cụ trực tuyến trong giao dịch hay quảng bá, mà là chuyển đổi toàn diện từ mô hình quản trị truyền thống sang mô hình quản trị số.

Theo đó, các thành viên có thể tham gia, biểu quyết, giám sát, chia sẻ thông tin qua hệ thống điện tử; hoạt động sản xuất, kinh doanh được số hóa, dữ liệu được phân tích để tối ưu hiệu quả. Đồng thời, việc kết nối thị trường, tiếp cận khách hàng, mở rộng hợp tác xuyên biên giới được thực hiện nhanh chóng, minh bạch.

Thực tế hiện nay, một số hợp tác xã ở các lĩnh vực nông nghiệp, dịch vụ, logistics… đã bước đầu triển khai nền tảng số trong quản lý và kinh doanh. Tuy nhiên, còn nhiều thách thức đặt ra như: Hạ tầng công nghệ chưa đồng bộ; trình độ số của cán bộ, xã viên chưa cao; nguồn lực đầu tư hạn chế; khuôn khổ pháp lý và chính sách hỗ trợ cho “hợp tác xã điện tử” chưa thực sự hoàn thiện…

Bởi vậy, tọa đàm được tổ chức nhằm làm rõ nội hàm “hợp tác xã điện tử” trong bối cảnh triển khai Nghị quyết 57 của Trung ương; chia sẻ kinh nghiệm, mô hình thành công, bài học thực tiễn trong nước và quốc tế. Đồng thời, đề xuất giải pháp, kiến nghị chính sách để thúc đẩy việc chuyển đổi số trong hợp tác xã, bảo đảm tính khả thi, hiệu quả, phù hợp với điều kiện Việt Nam.

Toàn cảnh buổi tọa đàm. (Ảnh: BÍCH LIÊN)

Chia sẻ những khó khăn vướng mắc mà nhiều hợp tác xã phải đối mặt, ông Nguyễn Bảo Sơn, Phó Trưởng ban Tuyên truyền Liên minh Hợp tác xã Việt Nam cho biết, một trong những khó khăn là thiếu vốn để mở rộng sản xuất kinh doanh và đầu tư nâng cao hiệu quả; thiếu tài sản thế chấp để vay vốn ngân hàng.

Ngoài ra, các hợp tác xã còn chậm thích ứng với thị trường, thiếu động lực phát triển và chưa thực sự đầu tư vào phát triển nguồn nhân lực số, ứng dụng khoa học công nghệ...

Bởi vậy, cần tập trung tháo gỡ khó khăn về cơ chế chính sách, đặc biệt là về vốn và công nghệ. Chính quyền các địa phương cần triển khai và thực thi nhanh chóng các Nghị quyết của Trung ương, tạo điều kiện thuận lợi cho các hợp tác xã phát triển theo chuỗi giá trị bền vững.

Đồng thời, cần có chính sách tín dụng và chuyển đổi số riêng cho các hợp tác xã, cũng như hỗ trợ về liên kết thị trường và đào tạo công nghệ.

Tại tọa đàm, các đại biểu Quốc hội, đại diện các bộ, ngành, chuyên gia kinh tế, công nghệ, cùng lãnh đạo hợp tác xã đã làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn của mô hình hợp tác xã điện tử; nhận diện những cơ hội và thách thức trong quá trình triển khai; đồng thời đề xuất giải pháp, kiến nghị chính sách để tạo hành lang pháp lý thông thoáng, đồng bộ và khả thi cho mô hình này phát triển.

Những ý kiến, phân tích và đề xuất tại tọa đàm sẽ là nguồn thông tin tham khảo quan trọng, hỗ trợ các cơ quan của Quốc hội và cơ quan quản lý nhà nước trong việc hoàn thiện khung thể chế, thúc đẩy phát triển mô hình hợp tác xã điện tử, qua đó đóng góp vào tiến trình chuyển đổi số quốc gia.

Việc phát triển thành công mô hình này được kỳ vọng sẽ góp phần quan trọng vào mục tiêu đến năm 2030, Việt Nam có ít nhất 2 triệu doanh nghiệp hoạt động hiệu quả, đồng thời tạo động lực mới cho phát triển kinh tế số và kinh tế tập thể.

BÍCH LIÊN