Thế hệ trẻ và trách nhiệm xây dựng 'Tổ quốc số'

Lan tỏa vẻ đẹp của đất nước từ những điều bình dị

Cứ mỗi dịp Quốc khánh hay những ngày lễ lớn, mỗi người Việt lại chọn một cách riêng để thể hiện tình yêu quê hương. Dù đó là một không gian cà phê, một buổi triển lãm, hay những hoạt động cộng đồng, tất cả đều hướng về cùng một giá trị - giữ gìn, trân trọng và phát huy truyền thống để xứng đáng với những hy sinh của thế hệ đi trước.

Hình ảnh lá cờ Việt Nam trong những năm gần đây đã được thế hệ trẻ lan tỏa thành nhiều xu hướng trên mạng xã hội. Như trong không khí chuẩn bị cho kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám (19/8/1945 - 19/8/2025) và Quốc khánh 2/9 đang rần rần hơn bao giờ hết, khắp phố phường bắt đầu ngập tràn sắc đỏ sao vàng và mọi người cùng nhau khoác lên những bộ cánh đầy màu sắc dân tộc để hưởng ứng đại lễ.

Đu “trend” yêu nước là một trong những cách mà giới trẻ thể hiện và lan tỏa tinh thần tự hào, phủ sóng khắp nơi từ ngoài phố đến trên mạng xã hội. Chỉ cần một chiếc áo thun cờ đỏ, một chiếc mũ in quốc kỳ hay vài phụ kiện tông đỏ, vàng, người trẻ đã có thể vừa nổi bật giữa đám đông, vừa gửi gắm tình yêu Tổ quốc qua phong cách cá nhân.

Nguyễn Mai Ngọc (25 tuổi, sinh sống tại Hà Nội) cho biết, trong thời đại công nghệ phát triển, vẻ đẹp của đất nước Việt Nam đã được thế hệ trẻ thể hiện bằng nhiều cách sáng tạo khác nhau, từ âm nhạc, điện ảnh, thời trang... Chẳng hạn như các quán cafe dịp 30/4 vừa rồi đều trang trí treo cờ Tổ quốc, từ không gian đến cách làm bánh, pha chế đồ uống đều gợi nhắc về lịch sử dân tộc… Những điều tưởng chừng nhỏ bé ấy lại khiến giới trẻ cảm thấy gần gũi, dễ tiếp nhận hơn là các bài học khô khan.

Thế hệ trẻ đang xây dựng một “Tổ quốc số” lành mạnh, thân thiện. (Ảnh: VTC news)

Nhờ ảnh hưởng của truyền thông trên các trang facebook, TikTok, Youtube, mà hiện nay Mai Ngọc vô cùng yêu thích mặc áo dài, đội nón lá trong các dịp kỷ niệm, dịp lễ lớn của đất nước. Cô cho biết: “Khoảng 5 năm trước đây, tôi sẽ dùng những dịp nghỉ lễ để đi chơi, nghỉ dưỡng cùng gia đình ở khu resort, điểm du lịch nước ngoài. Nhưng hiện tại, tôi rất thích đi tới những di tích lịch sử, văn hóa của Việt Nam. Đặc biệt, chỉ trong bốn tháng vừa qua, tôi có những bộ ảnh chụp ở Dinh Độc Lập, Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh, sang tuần sau, tôi sẽ tới Quảng trường Ba Đình để chụp một bộ ảnh hướng tới kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám (19/8/1945 - 19/8/2025) và Ngày Quốc khánh 2/9".

Nhận định về vấn đề này, bà Phạm Kim Anh, Tiến sĩ Lịch sử, nguyên cán bộ, giảng viên Trường Đại học Sư phạm Hà chia sẻ, việc một bộ phận giới trẻ có xu hướng yêu thích tìm hiểu về lịch sử, văn hóa của Việt Nam, lan tỏa những giá trị văn hóa truyền thống bằng hình ảnh qua cách thể hiện như trang phục, dựng phim lịch sử... cho thấy đó là một dấu hiệu tích cực, đáng trân trọng và cần khuyến khích. Từ đó, họ sẽ lan tỏa những giá trị lịch sử, văn hóa truyền thống, kết nối quá khứ với hiện tại, lưu giữ được bản sắc văn hóa độc đáo của Việt Nam.

Thực tế, sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn đặt niềm tin và mong đợi vào thế hệ trẻ, theo Người: “Một năm khởi đầu từ mùa xuân. Một đời khởi đầu từ tuổi trẻ. Tuổi trẻ là mùa xuân của xã hội”… Những lời dạy của Bác Hồ đối với thế hệ trẻ không chỉ là những bài học đơn thuần, mà còn hàm chứa triết lý sâu sắc về giáo dục và xây dựng con người, xây dựng và phát triển đất nước. Không chỉ là những lời nhắn nhủ, mà còn là trách nhiệm đặt lên vai thế hệ trẻ trước mục tiêu để “non sông Việt Nam trở nên tươi đẹp hơn”; để mỗi cá nhân cần ý thức được vai trò, trách nhiệm của mình đối với đất nước, đặc biệt là thế hệ trẻ.

Nhờ có không gian mạng, Mai Ngọc và nhiều người trẻ khác đã lan tỏa tình yêu nước. (Ảnh: NVCC)

Trải qua những thăng trầm của lịch sử, chúng ta càng thấm thía những lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã gắn liền với quá trình đấu tranh giành độc lập dân tộc, cũng như xây dựng, phát triển đất nước, nhất là những lời dạy của Người đối với thế hệ trẻ. Vận mệnh của quốc gia, dân tộc thịnh hay suy, yếu hay mạnh một phần lớn là do thế hệ trẻ - những người có trách nhiệm tiếp bước cha anh, thực hiện sứ mệnh lịch sử vẻ vang của dân tộc, đây không chỉ là nhiệm vụ mà còn là niềm tự hào của thế hệ trẻ khi góp phần làm rạng danh quê hương, đất nước trên trường quốc tế. Vì thế, ngọn lửa tinh thần ấy phải được đốt cháy bất diệt, để tuổi trẻ thực sự mãi mãi là mùa Xuân của xã hội.

Xây dựng một “Tổ quốc số” lành mạnh

Năm 2024, Việt Nam có hơn 72 triệu người dùng Facebook, 68 triệu người dùng TikTok và 62 triệu người sử dụng YouTube. Đáng chú ý, khoảng 94% trong số đó là giới trẻ, bao gồm sinh viên, trí thức, thanh niên - lực lượng nắm giữ vai trò quan trọng trong định hình xã hội số. Trong không gian mạng tưởng chừng thiên về giải trí, thế hệ Gen Z lại đang chủ động biến nơi đây thành diễn đàn sáng tạo để lan tỏa những giá trị văn hóa và thể hiện tinh thần yêu nước.

Thực tế, để góp xây dựng “Tổ quốc số Việt Nam”, người trẻ không chỉ biểu hiện vào ngày lễ lớn, đó còn là cách hành xử thường ngày, từ việc ưu tiên sản phẩm Việt, cổ vũ đội tuyển quốc gia Việt Nam trong mỗi trận cầu quốc tế, hoặc tham gia các chiến dịch vì cộng đồng, hay tích cực quảng bá văn hóa dân tộc ra thế giới.

Nhờ không gian mạng, có nhiều sáng kiến tích cực của các em học sinh, sinh viên lan tỏa đến cộng đồng. Nhờ đó, mọi người biết đến và ủng hộ cho hoạt động của các em nhiều hơn. Đơn cử như các dự án hỗ trợ trẻ em nghèo, giảm thiểu rác thải nhựa, tiết kiệm lương thực, lan tỏa tình yêu khoa học,... của các em học sinh, sinh viên lan tỏa trên mạng xã hội, đã một phần giúp mọi người có một cái nhìn khác hơn về thế hệ trẻ của đất nước Việt Nam.

Lấy ví dụ, dự án The Hunger Games 2025 với chủ đề “Battle of Hourglass - Thời Sa Chiến” tiếp tục mở ra hành trình ý nghĩa cho hàng trăm học sinh, sinh viên tại Hà Nội. Đây là mùa thứ 11 của cuộc thi giải cứu thực phẩm, do Tổ chức tình nguyện Hanoi Food Rescue khởi xướng - một sáng kiến xuất phát từ cuộc thi do Đại học Ngoại thương Hà Nội tổ chức.

Từ năm 2012 đến nay, nhóm đã làm cầu nối cho 82.000 suất ăn từ 30 nhà hàng, khách sạn và đơn vị chế biến thực phẩm tới tay hơn 30.000 hoàn cảnh cần sự sẻ chia. Điểm đến thường xuyên của Hanoi Food Rescue có thể kể tới là Làng trẻ em SOS, Làng trẻ Hòa Bình, Trung tâm Ngọc Sơn, Bệnh viện K, Bệnh viện Nhi Trung ương, TT dạy nghề nhân đạo - tạo việc làm cho trẻ em tàn tật Việt Nam, Xóm nghèo Phúc Xá.

Nhóm Hanoi Food Rescue được thành lập từ các em học sinh, sinh viên, nhóm rất tích cực truyền thông những thông tin có ý nghĩa với cộng đồng. (Ảnh: NVCC)

Nhóm tổ chức nhiều hoạt động tuyên truyền, nâng cao nhận thức về sử dụng thực phẩm hiệu quả thông qua mạng xã hội và các sự kiện trực tiếp để tránh lãng phí thức ăn. Ví dụ như phát triển mô hình “Ngân hàng thức ăn” tại Việt Nam, vốn đã hoạt động rất tích cực tại nhiều quốc gia trên thế giới. Chuỗi hoạt động truyền tải thông điệp này mà nhóm Hanoi Food Rescue thực hiện rất thành công là Tet Donation, The Hunger Games, Mid-Autumn’s Giving, Help For Residents, Trao… Đơn. Như trong chuỗi sự kiện Tet Donation, Hanoi Food Rescue đã huy động quyên góp được 42.000 suất ăn, 11 tấn đồ dùng (quần áo, sách truyện, đồ dùng học tập) cho hơn 2.000 em học sinh tại 10 điểm trường khác nhau.

Trao đổi về hoạt động của nhóm, em Lương Hương Giang (16 tuổi, THPT Chuyên Khoa học Xã hội và Nhân văn, thành viên của dự án) chia sẻ: “Điều khiến chúng em kiên trì suốt 11 mùa chính là giá trị mà chương trình mang lại: mỗi suất ăn không chỉ giúp đỡ người khó khăn mà còn gửi gắm thông điệp chống lãng phí thực phẩm. Hành trình này còn tạo cơ hội để chúng em hiểu thêm về các hoàn cảnh sống trong xã hội và kết nối với những người có cùng mục tiêu”.

Tinh thần yêu nước, đóng góp xây dựng “Tổ quốc số” không phân biệt thế hệ, nhưng cách thể hiện của mỗi thế hệ lại có sự khác biệt đáng kể. Thế hệ trẻ Việt Nam ngày nay sở hữu khả năng linh hoạt và cập nhật thông tin nhanh chóng nhờ sự hỗ trợ của các phương tiện truyền thông đại chúng. Chính điều này giúp họ thể hiện lòng yêu nước một cách mạnh mẽ và sáng tạo hơn.

Hương Ngọc