Thảm kịch tại Hong Kong: vụ hỏa hoạn chết người nghiêm trọng nhất lịch sử

Vụ hỏa hoạn nghiêm trọng nhất tại Hong Kong kể từ Thế chiến II.

Đến sáng nay, các cơ quan chức năng xác nhận ít nhất 44 người đã chết, 279 người mất liên lạc và 29 người phải nhập viện, trong đó có 7 trường hợp nguy kịch. Đây có thể là vụ hỏa hoạn gây chết người lớn nhất tại đặc khu này kể từ Thế chiến II, làm dấy lên câu hỏi lớn về công tác quản lý an toàn cháy nổ tại các khu dân cư đông đúc.

Sở Cứu hỏa Hong Kong cho biết đám cháy bắt đầu vào lúc 14h51 ngày 26/11 tại khu chung cư Wang Fuk Court – một quần thể gồm 8 tòa nhà với gần 2.000 căn hộ, nơi sinh sống của hàng nghìn cư dân. Nhiều tòa nhà đang được bao quanh bởi hệ thống giàn giáo tre để phục vụ sửa chữa, khiến ngọn lửa có điều kiện lan nhanh theo phương thẳng đứng và ngang.

Chỉ trong vòng hơn 40 phút sau khi nhận được tin báo, mức cảnh báo đã được nâng lên cấp 4 – mức cao thứ hai trong hệ thống ứng phó hỏa hoạn. Đến tối cùng ngày, mức cảnh báo được đẩy lên cấp 5 – mức cao nhất, thể hiện tính chất đặc biệt nghiêm trọng của vụ việc.

Hình ảnh từ hiện trường cho thấy lửa bao trùm nhiều tầng của ba tòa nhà, tạo ra cột khói đen đặc quánh, bốc lên hàng trăm mét. Người dân mắc kẹt trong căn hộ nhiều tầng được khuyến cáo ở yên trong nhà, đóng kín cửa sổ và chờ lực lượng cứu hộ – một biện pháp thường được áp dụng khi cầu thang thoát hiểm không còn an toàn do nhiệt độ cao và khói độc.

Lực lượng cứu hộ đã ngay lập tức có mặt tại hiện trường vụ cháy nhưng hướng tiếp cận rất khó khăn.

Tuy nhiên, việc tiếp cận bên trong gặp nhiều khó khăn hơn dự kiến. Phó Giám đốc Sở Cứu hỏa Hong Kong Derek Armstrong Chan cho biết lính cứu hỏa đang nỗ lực tiếp cận các tầng trên nhưng bị cản trở bởi lửa mạnh, kết cấu giàn giáo phủ kín mặt ngoài và lượng khói quá lớn. Điều này khiến công tác tìm kiếm người mất tích diễn ra chậm hơn, trong khi nguy cơ sập kết cấu do nhiệt độ cao vẫn hiện hữu.

Trong khi công tác cứu nạn vẫn đang diễn ra, lực lượng cảnh sát Hong Kong đã bắt đầu mở rộng điều tra nguyên nhân vụ việc. Eileen Chung, Giám đốc cấp cao của Lực lượng Cảnh sát Hong Kong, cho biết cơ quan chức năng đã tiến hành khám xét một công ty chịu trách nhiệm bảo trì tòa nhà. Những bằng chứng ban đầu cho thấy đơn vị này có dấu hiệu “cẩu thả nghiêm trọng”, gây ra môi trường dễ cháy lan và khiến đám cháy bùng phát vượt kiểm soát.

Cảnh sát đã bắt giữ ba người đàn ông tại các quận Tai Po, Ngau Tau Kok và San Po Kong vào khoảng 2h sáng để phục vụ điều tra. Mặc dù danh tính chưa được công bố, nguồn tin địa phương cho biết đây là những nhân vật có liên quan trực tiếp đến hoạt động bảo trì và xây dựng tại Wang Fuk Court trong thời gian gần đây.

Việc giàn giáo tre bao quanh mặt ngoài tòa nhà bị xem là yếu tố then chốt khiến lửa lan nhanh. Đây là loại vật liệu nhẹ nhưng dễ bén, thường được dùng trong các công trình tại Hong Kong. Tuy nhiên, các chuyên gia đã nhiều lần cảnh báo rằng việc sử dụng giàn giáo bằng tre trong sửa chữa các tòa nhà cao tầng tiềm ẩn nhiều nguy cơ nếu không tuân thủ nghiêm ngặt quy định về phòng cháy chữa cháy.

Ngoài số người thiệt mạng và mất tích, hàng trăm cư dân khác đang phải sơ tán hoặc chờ giải cứu trong điều kiện thiếu thốn. Các bệnh viện gần khu Tai Po hiện đã quá tải khi tiếp nhận hàng chục ca bỏng nặng và ngạt khói. Trong số 29 người đang điều trị, 7 trường hợp được đánh giá nguy kịch, chủ yếu là người cao tuổi và trẻ em mắc kẹt lâu trong điều kiện khói độc.

Cư dân trong các tòa còn lại đang sống trong tâm lý hoang mang tột độ, không biết bao nhiêu người thân, bạn bè hoặc hàng xóm của họ còn sống sót dưới những tầng nhà cháy đen. Nhiều người trong số 279 người mất liên lạc được cho là đang mắc kẹt trong căn hộ hoặc đã không thể tìm được lối thoát khi đám cháy lan quá nhanh.

Chính quyền đặc khu cho biết đang tổ chức các trung tâm hỗ trợ tạm thời, cung cấp nơi trú ẩn, nước uống và thực phẩm cho những gia đình bị ảnh hưởng. Đội ngũ tư vấn tâm lý cũng được triển khai nhằm hỗ trợ những nạn nhân bị sang chấn sau thảm họa.

Với con số tử vong lên đến 44 người và có thể tiếp tục tăng khi nhiều người còn mất tích, vụ cháy tại Wang Fuk Court được đánh giá là thảm họa hỏa hoạn gây chết người nhiều nhất tại Hong Kong kể từ Thế chiến II. Trong lịch sử, đặc khu này từng chứng kiến những vụ cháy lớn nhưng đa phần xảy ra ở khu vực công nghiệp hoặc chợ truyền thống.

Việc một chung cư hiện đại, nằm trong khu dân cư đông đúc, lại trở thành tâm điểm của một thảm họa quy mô lớn khiến dư luận bàng hoàng và đặt ra hàng loạt câu hỏi về tiêu chuẩn an toàn của các công trình dân cư cao tầng.

Giới chuyên gia cho rằng Hong Kong cần xem xét lại các quy định an toàn cháy nổ, đặc biệt là quy trình bảo trì, sửa chữa tòa nhà – lĩnh vực vốn phụ thuộc nhiều vào các nhà thầu tư nhân và thường xuyên bị coi nhẹ. Việc giàn giáo tre xuất hiện dày đặc quanh các khu chung cư để phục vụ thi công nhưng thiếu biện pháp chống cháy đã một lần nữa trở thành điểm yếu chí tử.

Trong bối cảnh số người mất tích vẫn lên tới hàng trăm, lực lượng cứu hộ đang chạy đua với thời gian để tiếp cận từng căn hộ còn nguyên vẹn. Cảnh sát Hong Kong khẳng định sẽ điều tra toàn diện, xem xét trách nhiệm của nhà thầu bảo trì, ban quản lý tòa nhà và các đơn vị liên quan.

Chính quyền đặc khu cũng đã cam kết hỗ trợ tối đa cho các nạn nhân, đồng thời kêu gọi người dân cung cấp thông tin về người thân mất tích để đẩy nhanh quá trình đối chiếu dữ liệu.

Thảm kịch tại Wang Fuk Court không chỉ là hồi chuông cảnh báo đối với công tác phòng cháy chữa cháy tại Hong Kong mà còn đặt ra yêu cầu cấp bách về cải cách hệ thống quản lý an toàn trong bối cảnh các khu chung cư cao tầng ngày càng mở rộng. Khi khói lửa đã tắt, những câu hỏi về trách nhiệm, sự tắc trách và các biện pháp ngăn ngừa thảm họa tương tự chắc chắn sẽ là tâm điểm tranh luận của xã hội Hong Kong trong nhiều tháng tới.

Vũ Linh