Tết thầy, nghĩ về tình thầy trò
'Mồng 3 Tết thầy' trở thành nét đẹp văn hóa của người Việt, thể hiện truyền thống 'Tôn sư trọng đạo', tri ân người thầy - những người đã truyền chữ, dạy nghề.
Cô trò Trường tiểu học Vĩnh Ninh cùng gói bánh chưng, bánh tét trong dịp Tết cổ truyền
Ngày sum họp của thầy trò
Rời xa mái trường trung học phổ thông (THPT) đã lâu và nay đã trở thành thầy giáo, anh Lê Văn Thiện, giáo viên Trường THPT An Lương Đông vẫn giữ nếp cũ đến thăm thầy cô giáo mỗi dịp Tết về. Năm nào cũng vậy, sau khi dành mồng 1 và mồng 2 thăm nội, ngoại, mồng 3 Tết, anh dành thời gian đến chúc Tết thầy chủ nhiệm hồi cấp 3.
Anh Thiện kể: “Đó là thầy giáo chủ nhiệm hồi tôi học cấp 3 ở Trường THPT Thuận An. Thầy là người hết lòng với học sinh, luôn quan tâm, dạy dỗ, nhắc nhở học trò từng li từng tí để trò nên người. Thế nên, hằng năm, ngoài dịp 20/11, lớp tôi thường ghé thăm thầy vào dịp Tết thầy. Đây cũng là dịp để hội ngộ bạn bè sau một năm tất bật làm ăn. Gặp lại thầy, cô giáo, bạn bè cũ, những cô cậu học trò năm xưa vẫn tíu tít, rôm rả kể chuyện ngày xưa. Chúng tôi như được trở về với ký ức tuổi thơ qua những câu chuyện của tuổi học trò”.
Cứ đến ngày mồng 3 Tết, cô giáo Nguyễn Thị Kim Quý, giáo viên Trường THPT Cao Thắng lại dành thời gian ở nhà để đón học trò cũ. Gắn bó với nghề giáo từ năm 1994, đến nay, cô Quý đã làm người lái đò đưa nhiều thế hệ học trò qua sông. Thế nên, đến ngày Tết thầy, cô Quý có nhiều học trò cũ đến thăm. Có người lập nghiệp ở xa, một vài năm mới có dịp về quê, số khác sống trong thành phố hay lập nghiệp ở các tỉnh lân cận.
Học trò đến chúc Tết cô giáo Nguyễn Thị Kim Quý
Cô Kim Quý chia sẻ: “Học trò của tôi thuộc thế hệ 8x, 9x, bây giờ đều đã trưởng thành. Khi có dịp về quê ăn Tết, các em vẫn luôn đến nhà chúc Tết cô giáo cũ, với đầy đủ sự chân thành và tình cảm ấm áp trọn vẹn. Năm nào cũng vậy, ngày Tết thầy với tôi lúc nào cũng vui. Học trò dù ở xa hay ở gần đều hẹn nhau để về, quây quần bên mâm cỗ nhỏ, nói đủ thứ chuyện và kể đủ điều liên quan trong cuộc sống, cả những uớc mơ, dự định cho tương lai của các em”.
Tết là dịp quan trọng và thiêng liêng nhất trong một năm để mọi người thể hiện tấm lòng hiếu kính đối với tổ tiên, ông bà, cha mẹ và tri ân những người đã dạy dỗ mình. Câu nói dân gian “Mồng 1 Tết cha, mồng 2 Tết mẹ, mồng 3 Tết thầy” trở nên quen thuộc đối với mỗi người khi Tết đến, xuân về. “Mồng 3 Tết thầy” trở thành nét đẹp văn hóa của người Việt, thể hiện truyền thống “Tôn sư trọng đạo”, tri ân người thầy - những người đã truyền chữ, dạy nghề. Truyền thống ấy luôn được tiếp nối, cứ đến mùng 3 tết Nguyên đán, các thế hệ học trò vẫn nô nức đến chúc Tết thầy cô giáo của mình trong những ngày đầu năm mới.
Giữ truyền thống
Trong cuộc sống hiện đại, những giá trị truyền thống trong dịp Tết vẫn được gìn giữ cho đến ngày nay, trong đó có ngày Tết thầy. Tuy nhiên, với thế hệ học sinh ngày nay, truyền thống Tết thầy phần nào bị mai một. Theo cô giáo Kim Quý, thế hệ học trò 8x, 9x vẫn nhớ ngày Tết thầy như một lời hẹn gặp gỡ, cùng nhóm họp đến chúc Tết thầy cô. Còn học trò thế hệ 2k hình như xa lạ với khái niệm “Mồng 3 Tết thầy”, hoặc các trò từng nghe nhưng không để tâm vì không mấy hiểu rõ cách gọi tên này.
Cô trò quây quần ôn lại kỷ niệm trong ngày Tết thầy
Lý giải điều này, cô Quý cho rằng, do guồng quay của cuộc sống với nhịp sống hối hả khiến nhiều học trò sống gấp, nghĩ cạn, gắn bó không sâu. Tác động của lối sống, cách sống thời hiện đại với các phương tiện hiện đại cũng là một nguyên nhân. Khi có thời gian rảnh, nhiều bạn trẻ thích ngồi cà phê, check in hoặc lướt mạng xã hội… Mặt khác, cuộc sống hiện đại với những ngày lễ đã có ở trường, như 20/10, 20/11, 8/3 nên truyền thống “Mồng 3 Tết thầy” phần nào phai nhạt.
Với sự thay đổi nhanh chóng của xã hội, quan hệ thầy trò ngày nay đã có sự thay đổi. Trước kia, người thầy không chỉ trao truyền kiến thức mà còn định hướng giá trị đạo đức, được học trò kính trọng như người cha, người mẹ thứ hai. Ngày nay, mối quan hệ thầy trò trở nên gần gũi hơn, cách dạy học cũng đổi mới, học trò là trung tâm, trao đổi thoải mái hơn. Thầy không trách mắng, đánh phạt… như ngày xưa. Bên cạnh đó, cơ chế thị trường tác động đến nhiều mặt đời sống vật chất, tinh thần của cả thầy, trò.
Thầy giáo Lê Văn Thiện chia sẻ, thầy cô giáo thời nào vẫn vậy, luôn yêu thương và hết lòng vì tương lai của học trò. Người thầy với tâm sáng, tình cảm chân thành sẽ truyền cảm hứng và những giá trị đạo đức tốt đẹp cho các thế hệ học trò. Với người thầy, món quà quý nhất chính là tấm lòng của học trò dành cho mình, dù theo thời gian, hình thức Tết thầy xưa và nay đã ít nhiều thay đổi.
“Tết thầy” vốn là phong tục tốt để thể hiện sự tri ân đối với thầy cô giáo và việc giữ “Tết thầy” trong xã hội hiện nay là cần thiết. “Để giữ được nét văn hóa có tính truyền thống này, cần sự chung tay vun đắp cho các bạn trẻ hiểu văn hóa truyền thống, bắt đầu từ gia đình, từ lối giáo dục của ông bà, cha mẹ học sinh. Sau đó là lồng ghép vào bài học trong chương trình giáo dục địa phương, hoạt động trải nghiệm”, cô Kim Quý đề xuất.
