Quan trắc môi trường tự động: 'Lá chắn' bảo vệ môi trường
Tại Kỳ họp thứ Mười một, HĐND tỉnh khóa XVIII, nhiệm kỳ 2016-2021 vào tháng 12 năm ngoái, một trong những vấn đề nhận được nhiều ý kiến chất vấn của đại biểu và cử tri là tiến độ lắp đặt các trạm quan trắc môi trường tự động tại các doanh nghiệp có nguồn phát thải lớn theo Nghị định 40/2019/NĐ-CP của Chính phủ.

Theo dõi, kiểm soát hệ thống quan trắc tự động liên tục tại Sở Tài nguyên và Môi trường.
(baophutho.vn) - Tại Kỳ họp thứ Mười một, HĐND tỉnh khóa XVIII, nhiệm kỳ 2016-2021 vào tháng 12 năm ngoái, một trong những vấn đề nhận được nhiều ý kiến chất vấn của đại biểu và cử tri là tiến độ lắp đặt các trạm quan trắc môi trường tự động tại các doanh nghiệp có nguồn phát thải lớn theo Nghị định 40/2019/NĐ-CP của Chính phủ. Sau gần một năm thực hiện kết luận phiên giải trình, chất vấn của Chủ tọa kỳ họp, hiện đã có 8/15 cơ sở thuộc đối tượng lắp đặt hệ thống quan trắc nước thải và 8/11 cơ sở thuộc đối tượng lắp đặt hệ thống quan trắc khí thải lắp đặt hệ thống và liên tục truyền số liệu trực tiếp cho Sở TN&MT, giúp các cơ quan chuyên môn cập nhật online thường xuyên tình hình môi trường, thuận tiện cho việc giám sát chặt chẽ hoạt động phát thải.
Công ty cổ phần xi măng VICEM Sông Thao (xã Ninh Dân, huyện Thanh Ba) mỗi ngày sản xuất khoảng 2.500 tấn Clinker, tương đương 910.000 tấn xi măng/năm. Trong quá trình sản xuất, mỗi giờ Công ty xả thải hàng trăm m3 khí, bụi từ các lò nung và hoạt động nghiền Clinker. Ngay từ khi mới đi vào hoạt động (năm 2009), Công ty đã đầu tư hệ thống xử lý môi trường, đặc biệt là hệ thống đo nồng độ bụi, khí trong dây chuyền và hệ thống giám sát bụi ống khói. Tháng 4/2019, Công ty đầu tư gần 20 tỉ đồng lắp đặt hệ thống quan trắc khí thải online và chính thức đấu nối, truyền số liệu về Trạm điều hành quan trắc tự động của Sở TN&MT và Tổng Công ty VICEM để theo dõi từ tháng 9/2019. Tháng 7/2021, Công ty tiếp tục lắp đặt bổ sung đầu đo áp suất tại các ống khói và lắp đặt hệ thống camera theo dõi hệ thống quan trắc khí thải online, giúp việc giám sát môi trường được minh bạch, khách quan và liên tục.
Ông Nguyễn Anh Tuấn - Phó Tổng Giám đốc Công ty CP xi măng VICEM Sông Thao cho biết: Hệ thống xử lý và quan trắc khí thải của Công ty hoạt động theo dây chuyền khép kín, tự động. Các thông số theo dõi giám sát tại bốn ống khói của nhà máy bao gồm: Lưu lượng thải, hàm lượng bụi, hàm lượng khí NOx; SO2; CO; O2. Tới thời điểm hiện tại, hệ thống đã và đang hoạt động tốt, ổn định, đảm bảo các yêu cầu kỹ thuật kết nối để truyền dữ liệu liên tục, trực tiếp về Sở TN&MT và Tổng Công ty. Việc lắp đặt hệ thống quan trắc khí thải tự động online không chỉ thể hiện sự chấp hành nghiêm pháp luật bảo vệ môi trường của doanh nghiệp (DN) mà còn giúp đơn vị kiểm soát tốt hơn quá trình nung luyện góp phần giảm tiêu hao năng lượng, giúp tăng cường năng lực cảnh báo, giám sát quá trình phát sinh bụi, khí thải ra môi trường, luôn đảm bảo trong quy chuẩn kỹ thuật cho phép. Kể từ khi có hệ thống quan trắc tự động, DN giám sát liên tục các thông số trên máy, từ đó có giải pháp xử lý các chỉ số trong khí thải đạt ngưỡng chuẩn trước khi thải ra ngoài.Tại KCN Phú Hà, sự đón đầu đi trước của Tổng Công ty Viglacera khi xây dựng nhà máy xử lý nước thải KCN Phú Hà chính là quyết sách quan trọng mang lại lợi ích kép khi vừa thể hiện được trách nhiệm xã hội đối với môi trường của DN, vừa tạo yếu tố quan trọng để KCN Phú Hà là điểm hấp dẫn thu hút đầu tư. Với công nghệ tiên tiến, tự động hóa, hiện tại nhà máy đang tiếp nhận và xử lý nước thải phát sinh từ hoạt động của 26 DN đang hoạt động trong KCN, đảm bảo chất lượng nước thải sau xử lý đạt tiêu chuẩn cột A- QCVN 40: 2011/BTNMT - mức tiêu chuẩn cao nhất của ngành môi trường hiện nay. Thực hiện quy định của Luật Bảo vệ môi trường và chỉ đạo của tỉnh, đầu năm 2021, KCN Phú Hà đã được lắp đặt bổ sung Trạm quan trắc nước thải tự động online theo quy định; thực hiện lấy mẫu phân tích với tần suất 5 phút/ lần các thông số trong nước thải gồm: pH, nhiệt độ, COD, TSS, Amoni, lưu lượng nước thải… Các thông số này được truyền và lưu trữ tới hai địa chỉ là máy tính giám sát của Nhà máy và Sở TN&MT; giúp DN và cơ quan chức năng dễ dàng theo dõi, nắm bắt được diễn biến chất lượng nước xả thải ra môi trường.

Hệ thống bể xử lý tại Nhà máy xử lý nước thải tập trung KCN Phú Hà.
Ông Nguyễn Hữu Cường - Giám đốc Xí nghiệp quản lý và vận hành KCN Phú Hà cho biết, hệ thống quan trắc tự động này đáp ứng yêu cầu Thông tư 24 của Bộ TN&MT, bất kỳ thông số nào trong nước cũng được hiển thị trực tiếp trên màn hình tại trạm và tín hiệu này cũng được đưa về màn hình riêng, để nhân viên vận hành hoặc cán bộ có thể kiểm soát. Khi các thông số vượt giới hạn, hệ thống sẽ tự động cảnh báo giúp DN kịp thời phát hiện, cho nước quay lại bể để xử lý. Việc đầu tư xây dựng Nhà máy xử lý nước thải và hệ thống quan trắc tự động online không chỉ giúp DN, Sở TN&MT đo được các thông số trong nguồn thải một cách khách quan, minh bạch mà còn giải quyết triệt để về xử lý nước thải. Qua đó góp phần vào công tác ổn định hoạt động sản xuất của các DN hoạt động trong KCN, mang lại lợi ích không chỉ cho chủ đầu tư Viglacera mà còn cho các nhà đầu tư tại KCN. “Ngoài Nhà máy xử lý nước thải công suất 1.250m3/ngày đêm đang hoạt động, chúng tôi đang chuẩn bị đầu tư thêm một modun, nâng công suất xử lý nước thải lên 7.500m3/ngày đêm” - ông Cường thông tin thêm.
Theo số liệu thống kê của Sở TN&MT, trên địa bàn tỉnh đã có 16/26 DN, đơn vị sản xuất, kinh doanh có lưu lượng nước và khí thải xả ra môi trường lớn đầu tư lắp đặt hệ thống quan trắc môi trường tự động, trong đó có 10 đơn vị đã đấu nối truyền dữ liệu về trạm điều hành quan trắc tự động của Sở TN&MT. Ông Đào Minh Hải - Trưởng phòng kiểm soát ô nhiễm, Chi cục Bảo vệ môi trường (BVMT) cho biết: Việc lắp đặt hệ thống quan trắc môi trường tự động có nhiều tiện ích đối với cả DN và đơn vị quản lý. Cụ thể, DN có thể “chứng minh” được nguồn thải ra môi trường đang ở mức độ cho phép, qua đó nâng cao ý thức, trách nhiệm trong công tác BVMT. Còn đối với các nhà quản lý, có thể theo dõi, truy xuất dữ liệu xem nguồn thải có ảnh hưởng đến môi trường hay không để nhắc nhở DN có sự điều chỉnh nguồn thải hợp lý, theo đúng quy định. Đáng chú ý là các thông tin về môi trường có thể chuyển đến điện thoại di động của lãnh đạo các cơ quan quản lý để tiện truy cập, chỉ đạo và điều hành.Theo quy định, đến hết năm 2021, các DN có nguồn xả thải lớn bắt buộc phải lắp đặt quan trắc môi trường tự động. Tuy nhiên, hiện mới có 16/26 đơn vị lắp đặt (còn thiếu 10 trạm). Đây được xem là khó khăn trong công tác quản lý đối với ngành TN&MT hiện nay. “Thời gian tới, chúng tôi sẽ tiếp tục đôn đốc các đơn vị còn lại hoàn thiện lắp đặt hệ thống quan trắc, trường hợp, đơn vị nào không chấp hành sẽ bị xử lý theo quy định” - ông Nguyễn Vĩnh An, Chi cục trưởng Chi cục BVMT khẳng định.