Phim tổng tài: Kịch bản phi lý vẫn ngập tràn nền tảng mạng xã hội tại Việt Nam

Nở rộ dòng phim tổng tài

Chỉ cần mở YouTube, TikTok, người xem không khó để tiếp cận những đoạn phim ngắn xoay quanh nhân vật tổng tài, doanh nhân, thiếu gia được đăng tải trên các kênh Yeah1 Short, Gãy Movie, Vie Channel, SMV Studio…

Các tập phim đa phần có thời lượng khoảng 5-15 phút. Kịch bản thường xoay quanh một công thức quen thuộc: Tổng tài bá đạo - anh chàng giàu có, lạnh lùng, quyền lực, nhưng rồi "tan chảy" trước cô gái nghèo, thuần khiết. Bên cạnh đó là biến tấu mô típ chị đẹp - hồng hài nhi hay cuộc chiến gia tộc.

Kênh YouTube Yeah1 Short đã đăng tải hàng chục phim ngắn có mô típ tổng tài bá đạo.

Mỗi mô típ, nhân vật tổng tài đều được tái hiện mang hình ảnh bá đạo, phi thường. Chẳng hạn, khi bị nhắc nhở hay gặp tình huống trái ý, nhân vật chính lập tức sai đàn em ra tay đánh người.

Với mô típ chủ tịch cứu mỹ nhân, khi nhân vật nữ rơi vào cảnh khó khăn, ngay tổng tài dùng tiền hoặc quyền lực giải cứu.

Với những mô típ tình tay ba, nhân vật nữ phụ sẽ dùng mọi thủ đoạn để hiện thực tham vọng làm dâu hào môn…

Để gia tăng kịch tính, phim được cài cắm những cảnh cao trào, lãng mạn hóa như: ép cưới, ghen tuông, hiểu lầm, giải cứu ngoạn mục kết hợp với phần nhạc nền dồn dập, nhịp phim nhanh, gấp gáp, thậm chí sử dụng những cảnh thân mật...

Nhiều phim chí chỉ cần một tựa đề gây sốc như: "Chủ tịch giả ngồi xe lăn đi xem mắt được cô gái thương hại mới ăn cơm và cái kết", "Chủ tịch tìm cách báo thù và cái kết" hay "Chủ tịch! Em đến rồi đây", "Mẹ lao công học yêu", "Chị ơi! làm nũng em đi", "Chọc tức vợ yêu"… cũng đủ để kích thích sự tò mò của khán giả.

Trong khi đó, điểm yếu lớn của các bộ phim kể trên là lời thoại sến súa, diễn xuất gượng gạo, kịch bản phi logic đến mức nhàm chán, nhưng dòng phim tổng tài luôn có một lượng lớn khán giả. Các tập thu hút hàng chục nghìn, đến hàng trăm nghìn lượt xem chỉ sau ít ngày.

Đơn cử, theo thống kê từ SocialTrend trong giai đoạn 11-18/9, bộ phim ngắn "Dẫn dụ em vào lòng" (kênh Yeah1 Short) ghi nhận 13.890 lượt thảo luận, giữ vị trí thứ 9 trong top 10 bộ phim được bàn luận nhiều nhất trên mạng xã hội.

Nội dung phim xoay quanh mối quan hệ tay ba giữa nhân vật Yên Hạ (Ngọc Huyền đóng), Gia Thiên (Khoai Vũ đóng) - người anh trai nuôi cô thầm yêu và Xuân Nguyên (Trần Nhậm đóng) - chàng CEO luôn dành tình cảm sâu đậm cho cô.

Một bộ phim khác của kênh Yeah1 Short là "Nàng Kiều lỡ bước 2" cũng thu hút hàng triệu lượt xem. Cụ thể, trong 7 tập đầu tiên, bộ phim đạt 150 triệu lượt xem. Sau đó, tập 12 phim ghi nhận hơn 15 triệu lượt xem.

Hơn 2 năm trở lại đây, các video của kênh YouTube SMV Studio đều khai thác chủ đề liên quan đến đề tài chủ tịch, người thứ 3...

Không chỉ Yeah1 Short, kênh SMV Studio cũng đều đặn tung ra các phim ngắn mô típ tổng tài với hàng chục bộ phim mỗi tháng. Mỗi phim trung bình từ vài nghìn đến hàng trăm nghìn lượt xem.

Tuy vậy, chất lượng của các bộ phim tổng tài của Việt Nam vấp nhiều tranh luận trái chiều. Phần lớn khán giả cho rằng đây chỉ là "nội dung nhảm nhí, câu view rẻ tiền", thậm chí còn kém xa những bộ phim "ngôn tình 3 xu" của Trung Quốc.

Điển hình như bộ phim "Mẹ lao công học yêu" (kênh Yeah1 Short) lên sóng vào cuối năm 2024. Phim từng hứng chịu làn sóng chỉ trích vì nội dung nhảm nhí, tình tiết phi lý và lời thoại sến sẩm như: "Chị nghỉ việc ở nhà đi, ở nhà tôi nuôi" hay "Đây là 10 tỷ đồng, cầm lấy và biến khỏi con trai của tôi".

Bối cảnh sơ sài, diễn xuất gượng gạo, lời thoại thiếu cảm xúc của diễn viên cũng khiến khán giả bức xúc: "Phim dở từ kịch bản đến diễn viên", "Lời thoại đáng sợ, nội dung rẻ tiền".

Nhiều tình tiết trong phim "Mẹ lao công học yêu" bị nhận xét vô lý, thiếu thuyết phục.

Tại sao Trung Quốc siết chặt?

Trước khi nở rộ tại Việt Nam, dòng phim này đã được phổ biến hàng chục năm qua ở Trung Quốc. Có thể kể đến các tựa phim đình đám như: "Yêu em từ dạ dày", "Tôi rất thích em", "Yêu tôi đừng nghĩ nhiều"...

Tuy nhiên, chính vì công thức quá đơn điệu, phi lý kiểu nam chính bá đạo, nữ chính ngây thơ, tình tiết xoay quanh cưỡng ép, hợp đồng hôn nhân, tranh chấp gia tộc - mà những bộ phim bị gắn mác "phim 3 xu" bởi công thức: rẻ tiền, dễ sản xuất, nội dung nghèo nàn. Không chỉ tại đất nước tỷ dân, dòng phim tổng tài bá đạo còn lan sang cả những quốc gia khác thuộc khu vực châu Á.

Sự nở rộ của dòng phim này còn đưa các gương mặt mới trở thành ngôi sao được săn đón như: Trần Phi Vũ, Tống Uy Long, Lý Hiện, Bành Dục Sướng, Thành Nghị, Chu Nhất Long…

Từ cuối năm 2024, Trung Quốc đã ban hành văn bản yêu cầu kiểm soát chặt nội dung phim ngắn, đặc biệt cấm xây dựng nhân vật siêu năng lực phi thực tế và các mô típ ngôn tình xa rời đời sống.

Tuy nhiên, từ cuối năm 2024, dòng phim tổng tài bá đạo đã bị Quảng Điện (Tổng cục Quảng bá và Phát thanh truyền hình Trung Quốc) đưa vào danh sách hạn chế. Cơ quan quản lý phim ảnh xứ Trung đưa ra nhiều quy định mới siết chặt quy định nhằm tạo ra nội dung chất lượng cho dòng phim ngắn.

Cụ thể, Quảng Điện yêu cầu nội dung phim bám sát chủ nghĩa hiện thực, không được có các tình tiết hoang đường, quá mức ly kỳ, ảnh hưởng tới hình ảnh doanh nghiệp. Bên cạnh đó, giảm bớt số lượng phim theo chủ đề tổng tài bá đạo, tránh việc khoe giàu, hưởng thụ làm điểm nhấn, tuyên truyền câu chuyện "giàu có sau một đêm" hay "không làm mà có ăn".

Đồng thời, cơ quan quản lý Trung Quốc khuyến khích xây dựng các kịch bản chân thực, phản ánh hành trình khởi nghiệp gian nan của doanh nhân thực thụ.

Những phim phô trương sự giàu có và quyền lực, sử dụng các yếu tố gây sốc để hút tương tác sẽ bị hạn chế nhằm bảo vệ hình ảnh của doanh nghiệp trong mắt công chúng.

Hồi tháng 2/2025, Tổng cục Phát thanh và Truyền hình Quốc gia gỡ bỏ 25.300 phim truyền hình ngắn với tổng cộng gần 1,4 triệu tập vì không tuân thủ quy định.

Ngoài ra, cơ quan quản lý của Trung Quốc yêu cầu các nền tảng phát sóng phải kiểm duyệt kỹ, ngăn chặn các phim ngắn khai thác yếu tố sùng bái tiền bạc, phô trương quyền lực hay sự giàu sang.

Mặc dù bị cấm ở Trung Quốc, dòng phim này vẫn phát triển mạnh mẽ ở các thị trường châu Âu, Hollywood và Đông Nam Á.

Không dừng lại ở nội dung phim, Trung Quốc cũng đưa ra các yêu cầu khắt khe về tạo hình nghệ sĩ, đặc biệt là nam giới. Tổng cục Phát thanh Truyền hình Trung Quốc đã nhiều lần ban hành văn bản cấm tình trạng "thẩm mỹ ẻo lả", yêu cầu các nghệ sĩ nam không được trang điểm quá đậm, ăn mặc lòe loẹt hoặc thể hiện phong cách phi giới tính trên sân khấu và phim ảnh.

Hơn 2 năm trở lại đây, mô típ phim này còn được sản xuất công nghiệp, theo định dạng màn hình dọc, chia thành hàng chục tập chỉ dài 1-2 phút. Mô-típ tưởng chừng cũ rích và nhàm chán này lại là nguồn thu lớn của ngành công nghiệp điện ảnh tại Trung Quốc và nhiều nơi khác.

Theo DataEye, một công ty nghiên cứu kỹ thuật số có trụ sở tại Thâm Quyến, doanh thu từ phim siêu ngắn đã đạt 6,9 tỷ USD tại Trung Quốc vào năm 2024, lần đầu tiên vượt qua doanh thu phòng vé trong nước. Chỉ trong 3 năm (2021-2023), giá trị thị trường phim siêu ngắn đã tăng gấp 10 lần, dự kiến sẽ đạt 14 tỷ USD vào năm 2027.

Sensor Tower, một công ty nghiên cứu thị trường chuyên theo dõi dữ liệu ứng dụng di động, báo cáo rằng các ứng dụng phim truyền hình ngắn bên ngoài Trung Quốc đã kiếm được 1,2 tỷ USD vào năm 2024, 60% trong số đó đến từ Mỹ.

Các ứng dụng chiếu phim ngắn ghi nhận hơn 370 triệu lượt tải xuống toàn thế giới trong quý đầu năm 2025, gấp 6 lần so với cùng kỳ năm trước. Tính đến tháng 3, tổng lượt tải đạt gần 950 triệu, dẫn đầu là ReelShort, DramaBox và GoodShort.

Hậu trường một bộ phim ngắn Trung tâm video ngắn quốc tế Thượng Hải (Trung Quốc).

Theo Sina, đa số các nhà làm phim và phê bình điện ảnh tại Trung Quốc đều cho rằng, phim tình cảm lãng mạn là liều thuốc xoa dịu tâm hồn, giúp người xem có thêm niềm vui trong cuộc sống vốn nhiều áp lực.

Tuy nhiên, giới chuyên gia cũng đồng ý rằng, nội dung đưa lên màn ảnh không nên quá hư cấu vì có thể tạo hiệu ứng xấu, ảnh hưởng tới nhận thức của một bộ phận khán giả.

Dung Nguyễn