Ngoại trưởng Australia thăm Việt Nam: Tiếp tục củng cố lòng tin chiến lược ngày càng sâu sắc giữa hai nước

Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn và Bộ trưởng Ngoại giao Australia Penny Wong tại Hà Nội, tháng 6/2022. (Ảnh:Tuấn Anh)

Năm nay là một năm đặc biệt trong quan hệ Việt Nam và Australia khi hai nước kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao với rất nhiều hoạt động phong phú, đặc biệt là việc hai bên thường xuyên trao đổi đoàn cấp cao. Đại sứ có thể điểm lại một số kết quả quan trọng đạt được và ý nghĩa của các hoạt động này trong tổng thể mối quan hệ Đối tác chiến lược giữa hai nước?

Năm 2023 là năm bản lề trong quan hệ Việt Nam-Australia. Hai nước kỷ niệm 50 năm quan hệ ngoại giao và 5 năm quan hệ Đối tác chiến lược với nhiều hoạt động ý nghĩa. Từ đầu năm đến nay, hai bên đã trao đổi hơn 40 đoàn, với điểm nhấn là hai chuyến thăm Việt Nam của Toàn quyền David Hurley và Thủ tướng Anthony Albanese. Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng và Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cũng có các cuộc gặp quan trọng với Thủ tướng Anthony Albanese nhân các sự kiện quốc tế.

Các cuộc gặp cấp cao thường xuyên thể hiện mối quan hệ ngày càng gần gũi giữa lãnh đạo và nhân dân hai nước. Australia luôn coi Việt Nam là đối tác chiến lược hàng đầu, tích cực mở rộng và làm sâu sắc quan hệ cả song phương và đa phương.

Hợp tác kinh tế tiếp tục là trụ cột hợp tác hiệu quả. Hai bên đẩy mạnh triển khai Chiến lược tăng cường hợp tác kinh tế (EEES), tổ chức thành công Hội nghị Bộ trưởng kinh tế lần thứ 3. Hai bên tiếp tục trao đổi nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc thông qua các cuộc họp Nhóm công tác về Thương mại và đầu tư và Đối thoại Phòng vệ thương mại lần 2. Kim ngạch thương mại giữ được đà tích cực của 2 năm trước, 7 tháng đầu năm 2023 đạt 7,9 tỷ USD. Cũng trong 7 tháng, đầu tư của Australia vào Việt Nam tăng 23%.

Các hãng hàng không Vietnam Airlines, Vietjet Air và Bamboo Airways mở đường bay mới, nâng tổng số chuyến bay hàng tuần giữa hai nước từ 21 chuyến trước Covid-19 lên 37 chuyến, ba tháng cuối năm còn dự kiến tăng thêm 10 chuyến. Bang Queensland dự kiến nâng cấp Văn phòng Thương mại-đầu tư tại Việt Nam thành Trung tâm tại Đông Nam Á. Tỉnh Khánh Hòa và Lãnh thổ Bắc Australia ký Kế hoạch triển khai MOU giai đoạn 2023-2028.

Hai nước tiếp tục hợp tác tốt trong các lĩnh vực an ninh-quốc phòng, khoa học-công nghệ và giáo dục-đào tạo. Tiếp theo đà kết quả của Đối thoại Bộ trưởng Quốc phòng lần thứ nhất và Đối thoại An ninh lần 3, Australia đón Tổng Tham mưu trưởng Nguyễn Tân Cương, tiếp tục hỗ trợ ta vận chuyển sĩ quan và các trang thiết bị của Bệnh viện dã chiến cấp 2 sang Phái bộ Liên hợp quốc tại Nam Sudan.

Việt Nam tận dụng hiệu quả hỗ trợ phát triển trị giá 95,1 triệu AUD của Australia. Bạn dành ưu tiên cao cho Việt Nam trong triển khai hợp tác các dự án khoa học-công nghệ, trong đó gia hạn lên 10 năm chương trình Aus4Innovation với ngân sách 33,5 triệu AUD, tập trung vào các lĩnh vực công nghệ mới nổi và chuyển đổi số, nông nghiệp công nghệ cao và lương thực bền vững.

Đại sứ Nguyễn Tất Thành tham gia đoàn đón Thủ tướng Australia Anthony Albanese trong chuyến thăm chính thức Việt Nam, ngày 3/6/2023. (Nguồn: VGP)

Australia tiếp tục hỗ trợ ta đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, phối hợp tổ chức nhiều khóa đào tạo cho cán bộ nguồn trong khuôn khổ các chương trình trao đổi chính sách, Aus4Skills, Đối tác Australia-Mekong (MAP)…. Bạn thu hút 24.000 sinh viên ta sang học tập tại Australia, đưa Việt Nam trở thành nước thứ 5 có số lượng sinh viên lớn nhất, Australia trở thành nước thứ hai có nhiều sinh viên Việt Nam, chỉ đứng sau Hoa Kỳ.

Giao lưu nhân dân ngày càng mở rộng và đi vào chiều sâu. Vừa qua, các Cơ quan đại diện Việt Nam tại Australia tích cực thúc đẩy thành lập và tổ chức lễ ra mắt Hội Trí thức và chuyên gia toàn Australia (VASEA), góp phần gắn kết và quy tụ “chất xám” của người Việt Nam ở tất cả các bang và lãnh thổ.

Đại sứ quán cũng hỗ trợ tích cực các hoạt động của Trung tâm Việt Nam Australia (VAC), Viện Chính sách Việt Nam Australia (AVPI), Đối thoại Lãnh đạo trẻ Việt Nam Australia (AVLD), Asialink… trong nhiều hoạt động hợp tác ý nghĩa. Đến nay, Nam Australia, Victoria, Queensland và Bắc Australia đã tổ chức sự kiện long trọng kỷ niệm 50 năm quan hệ ngoại giao với Việt Nam, các bang và lãnh thổ còn lại đều có kế hoạch triển khai trong tháng tới.

Các hoạt động đối ngoại dồn dập chưa từng thấy từ đầu năm 2023 đến nay tiếp tục góp phần củng cố sự tin cậy chiến lược giữa hai nước, đồng thời đưa hợp tác song phương đi vào giai đoạn mới thực chất và hiệu quả hơn, phù hợp với nhu cầu, lợi ích và mong muốn của Lãnh đạo và nhân dân hai nước Việt Nam-Australia.

Tháng 6/2022, ngay sau khi được bổ nhiệm làm Ngoại trưởng, bà Penny Wong đã chọn Việt Nam là một trong những nước Đông Nam Á đầu tiên tới thăm. Trong hội đàm với Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn, hai bên nhất trí cần thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa trong các lĩnh vực hợp tác mới, nhiều tiềm năng như biến đổi khí hậu, tăng trưởng xanh và bền vững… Đại sứ nhận định thế nào về xu hướng hợp tác này trong tổng thể chung mối quan hệ giữa hai nước?

Tháng tới, dự kiến Australia sẽ công bố Chiến lược kinh tế Đông Nam Á tới năm 2040. Theo tôi được biết, chiến lược này sẽ đặc biệt coi trọng vai trò của Việt Nam, phù hợp với đường lối đối ngoại nhất quán của Australia trong những năm gần đây. Hợp tác ứng phó với biến đổi khí hậu và chuyển đổi năng lượng dự kiến sẽ là một chủ đề then chốt trong chiến lược này.

Trong bối cảnh Chính phủ Việt Nam vừa phê duyệt Chiến lược địa chất, khoáng sản và công nghiệp khai khoáng và Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia đến 2030, tầm nhìn 2050 và Chính phủ Australia mới ban hành Chiến lược khoáng sản thiết yếu tới 2030, hai bên có nhiều cơ hội gia tăng hợp tác trong lĩnh vực ứng phó với biến đổi khí hậu, chuyển đổi năng lượng, kinh tế tuần hoàn và tăng trưởng xanh cùng với những lĩnh vực then chốt liên quan như chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo và khoa học - cộng nghệ.

Đây cũng là những nội dung được đề cập trong các cuộc tiếp xúc gần đây giữa hai bên, bao gồm 4 cuộc gặp giữa hai Bộ trưởng Ngoại giao. Phía Australia luôn khẳng định cam kết hợp tác, chia sẻ kinh nghiệm và triển khai thực hiện các nội dung trong lĩnh vực chuyển đổi năng lượng với Việt Nam, phù hợp với lợi ích và quan tâm chung hướng tới việc triển khai hiệu quả Tuyên bố chung cam kết hành động thiết thực về khí hậu, phấn đấu thực hiện mục tiêu trung hòa carbon vào năm 2050.

Australia có thế mạnh trong công nghệ năng lượng mới và năng lượng tái tạo, trong đó bạn đặt mục tiêu trở thành cường quốc năng lượng tái tạo với 82% sản lượng điện đến từ nguồn năng lượng tái tạo vào năm 2030. Chúng tôi hết sức trân trọng sự hỗ trợ quý báu của Australia trong việc ký kết và triển khai Thỏa thuận hợp tác trong lĩnh vực năng lượng sạch trị giá 105 triệu AUD dịp Thủ tướng Albanese thăm Việt Nam. Hai nước cũng tiếp tục ưu tiên triển khai hiệu quả Chương trình Aus4Innovation giai đoạn 2 vừa được gia hạn, tập trung khai khác công nghệ mới nổi và năng lượng sạch.

Australia tiếp tục hỗ trợ Việt Nam nâng cao năng lực trong lĩnh vực biến đổi khí hậu và năng lượng sạch thông qua các chương trình Aus4Skill, Đối tác Australia-Mekong (MAP), trong đó bạn vừa đón đoàn Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học-Công nghệ của Quốc hội Lê Quang Huy tham dự Khóa học chuyên sâu về Biến đổi khí hậu và năng lượng. Bạn cũng mới tổ chức thành công khóa học về xây dựng hệ thống, chính sách hỗ trợ thị trường carbon cho cán bộ Bộ Tài chính cũng như nhiều khóa học thiết thực cho cán bộ các ban, bộ ngành của ta.

Thời gian tới, dự kiến cùng với hợp tác chuyển đổi số, ứng phó với biến đổi khí hậu sẽ là một trụ cột mới của quan hệ đối tác giữa hai nước, góp phần thiết thực phục vụ công cuộc bảo vệ và phát triển đất nước.

Đại sứ Nguyễn Tất Thành làm việc với các doanh nghiệp Tây Australia đang đầu tư vào Việt Nam và đại diện các cơ quan phụ trách về giáo dục, hàng không, khai khoáng của Tây Australia quan tâm đến Việt Nam hồi tháng 7/2023. (Nguồn: ĐSQ Việt Nam tại Australia)

Việt Nam và Australia có trên 20 cơ chế hợp tác song phương, trong đó có các cơ chế quan trọng như Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao… Đại sứ có thể cho biết thêm về ý nghĩa và tầm quan trọng của cơ chế hợp tác này?

Quan hệ Việt Nam-Australia phát triển ngày càng toàn diện với hơn 20 cơ chế hợp tác song phương, trong đó một số cơ chế vừa được triển khai hoặc mới thành lập như Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng và Đối thoại Bộ trưởng Thương mại, chưa tính cơ chế hợp tác giữa các địa phương.

Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao, khởi đầu ngay trong đại dịch Covid-19, qua 4 kỳ họp hàng năm đã giúp chuẩn bị tốt cho các cuộc gặp cấp cao, thúc đẩy hợp tác trên tất cả các kênh đối ngoại Đảng, ngoại giao Nhà nước và đối ngoại nhân dân, tạo động lực cho các cơ chế hợp tác trên cả ba trụ cột của quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam-Australia là kinh tế, an ninh và đổi mới sáng tạo.

Đến nay, hợp tác giữa hai Bộ Ngoại giao tiến triển tốt đẹp. Các cơ chế liên quan như đối thoại nhân quyền, tham vấn lãnh sự, đối thoại biển, hợp tác về bình đẳng giới, giao lưu kênh 1.5… được duy trì, phát huy hiệu quả. Hai bên ủng hộ và phối hợp tốt tại các diễn đàn quốc tế và đa phương, trong đó Australia ủng hộ ta vào Hội đồng nhân quyền nhiệm kỳ 2023-2025, đồng tác giả Nghị quyết kỷ niệm 75 năm Tuyên ngôn Nhân quyền quốc tế và 30 năm Tuyên bố và Chương trình hành động Vienna. Bạn cũng chia sẻ quan điểm và ủng hộ ta về vấn đề Biển Đông.

Dịp Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao lần này, Bộ trưởng Ngoại giao Penny Wong dự kiến sẽ hội kiến Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, hội đàm với Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn, gặp gỡ giới doanh nghiệp, học giả, sinh viên... tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh. Ngoài các nội dung quan trọng và chiến lược, chúng ta mong đợi Bộ trưởng Penny Wong sẽ công bố một số sáng kiến mới, trong đó có việc mở rộng hợp tác và hỗ trợ Đồng bằng sông Cửu Long về nông nghiệp công nghệ cao và ứng phó với biến đổi khí hậu.

Việc Lãnh đạo hai Bộ Ngoại giao đồng chủ trì Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao hàng năm và gặp gỡ bên lề các diễn đàn đa phương giúp đẩy mạnh thực chất quan hệ hợp tác toàn diện và củng cố lòng tin chiến lược ngày càng sâu sắc giữa hai nước.

Xin cảm ơn Đại sứ!

Tiểu sử Bộ trưởng Ngoại giao Australia Penny Wong. (Nguồn: Báo TG&VN)

Đức Trí