Mỹ có thể mất khả năng trả nợ

Văn phòng Ngân sách Quốc hội Mỹ (CBO) ngày 2/9 (giờ địa phương) cho biết nợ chính phủ của Mỹ có thể vượt quy mô nền kinh tế nước này trong tài khóa 2021 (bắt đầu từ tháng 10/2020). Đây sẽ là mức cao nhất kể từ năm 1946 do các khoản chi lớn của Mỹ nhằm ứng phó dịch viêm đường hô hấp cấp COVID-19.

Giới chức Mỹ lo ngại Mỹ không thể trả nợ trong năm tới.

Theo báo cáo cập nhật triển vọng ngân sách của CBO, nợ chính phủ của Mỹ dự kiến tăng mạnh lên mức tương đương 98% Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của nước này trong tài khóa 2020.

Đến năm 2021, nợ chính phủ của Mỹ sẽ bằng với 100% GDP và lên tới 107% GDP trong tài khóa 2023, mức cao nhất trong lịch sử nước này.

Trong khi đó, CBO dự đoán thâm hụt ngân sách của Mỹ sẽ lên tới 3.300 tỷ USD trong tài khóa 2020, tương đương 16% GDP, mức cao nhất kể từ năm 1945. Sự gia tăng thâm hụt ngân sách nói trên của Mỹ chủ yếu do hoạt động kinh tế gián đoạn vì ảnh hưởng của dịch COVID-19 và các khoản chi để hỗ trợ nền kinh tế vượt qua giai đoạn khó khăn do dịch bệnh. Nhiều doanh nghiệp Mỹ đã phải chịu ảnh hưởng nặng nề của tình hình kinh doanh trì trệ và hàng triệu lao động rơi vào cảnh thất nghiệp.

Hồi tháng 6, báo cáo của Bộ Tài chính Mỹ cho thấy, trong nhiệm kỳ tổng thống Donald Trump, nợ công đã tăng thêm 6000 tỷ dollars, tức là bình quân một năm dưới sự lãnh đạo của ông, nợ công của Mỹ lại tăng hơn 1,5 nghìn tỷ USD. Tuy nhiên, Bộ Tài chính Mỹ liên kết sự tăng trưởng của chỉ số này với hành động của chính quyền nhằm chống lại sự lây lan của dịch bệnh toàn cầu, chứ không hẳn là do khả năng lãnh đạo yếu kém của chính quyền Donald Trump đối với nền kinh tế.

Cựu giám đốc Bộ Tài chính, ông Henry Paulson cảnh báo rằng, sự tăng trưởng không kiểm soát được của nợ công và thâm hụt ngân sách có thể tước đi vị trí đặc quyền của đồng dollars Mỹ với tư cách là tiền tệ dự trữ chính và công cụ thanh toán chủ yếu của thế giới.

Tờ Washington Post hồi tháng 4 dẫn dự báo của các chuyên gia rằng, nợ công của Hoa Kỳ và các khoản nợ của các tập đoàn Mỹ vào năm 2020 sẽ tiếp tục đạt mức kỷ lục do đại dịch Coronavirus (Covid-19), hết năm nay, nợ công của Mỹ có thể lên tới con số 25 nghìn tỷ USD, thâm hụt ngân sách liên bang sẽ tăng lên bốn nghìn tỷ dollars.

"Chúng ta nên bắt đầu lo lắng. Chúng ta đang nói về một mức nợ chưa từng có trong lịch sử hiện đại. Chúng ta chắc chắn đang tiến đến điểm không thể quay lại" - ông Atif Mian, Giáo sư kinh tế tại Đại học Prison nhận xét đầy bi quan về tình trạng nợ công của Mỹ.

Theo ông, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã thực thi các biện pháp hỗ trợ nền kinh tế như hạ lãi suất cơ bản xuống 0 và thêm hai nghìn tỷ dollars vào danh mục đầu tư của mình. Khoản tiền này tương đương ngân sách đã được bỏ thêm vào trong vòng bốn năm sau cuộc Đại khủng hoảng (1929-1933).

Theo ước tính của Quỹ Tiền tệ Quốc tế, tới cuối năm nay, GDP của Mỹ sẽ giảm 5,9%, sắp tới sẽ là sự sụt giảm mạnh ở mức quý (theo ước tính của JP Morgan lên tới 40%).

Theo báo cáo gần đây của công ty tư vấn và nghiên cứu thị trường BofA Global Research, tổng nợ của các doanh nghiệp Mỹ, dưới hình thức trái phiếu hoặc khoản vay, đang ở mức cao kỷ lục 10.500 tỷ USD, tăng gấp 30 lần so với mức tương ứng cách đây khoảng nửa thế kỷ.

Tính tới nay, khoản nợ lớn nhất thuộc về các công ty Mỹ có xếp hạng tín dụng về “cấp độ đầu tư” cao, từ AAA đến BBB, một phân khúc thị trường mà tổng giá trị các khoản vay đã tăng hơn gấp đôi trong thập kỷ qua, lên khoảng 7.200 tỷ USD.

Hải Lâm