Lai Châu - Những bước chân không mỏi...

Lai Châu là một trong những tỉnh miền núi biên giới phía Bắc có tỷ lệ nhiễm HIV/AIDS cao, chủ yếu ở nhóm nam giới tiêm chích ma túy, đang lan rộng ra các xã vùng sâu, vùng xa. Toàn tỉnh hiện ghi nhận 1.527 người nhiễm HIV còn sống, rải rác ở 38 xã, phường.

Lai Châu có địa hình đặc biệt hiểm trở với hơn 90% diện tích là núi cao, đồi dốc, có 84,6% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống. Các bản làng nằm xa nhau, giao thông đi lại khó khăn, nhất là vào mùa mưa. Di biến động dân cư, rào cản ngôn ngữ và khoảng cách nhận thức tạo nên thách thức kép, khiến việc tiếp cận dịch vụ y tế càng trở nên gian nan.

Thế nhưng, đội ngũ y tế của Khoa Phòng, chống HIV/AIDS - Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Lai Châu (CDC) vẫn kiên trì vượt núi, băng rừng, mang kiến thức về HIV/AIDS đến với từng bản làng, từng bà con.

Hiện tại, với 18 cán bộ (gồm 6 bác sĩ, 11 điều dưỡng và 1 hộ lý), Khoa Phòng, chống HIV/AIDS đang tích cực triển khai chăm sóc, điều trị cho bệnh nhân HIV/AIDS tại 8 phòng khám ngoại trú trên địa bàn tỉnh và các điểm tại xã. Không những thế, các cán bộ y tế nơi đây đã thực hiện đưa xét nghiệm HIV, điều trị thuốc kháng virus (ARV) về tận bản. Khoa cũng quản lý 1.894/2.100 bệnh nhân điều trị Methadone tại 8 cơ sở và 31 điểm cấp phát thuốc trong toàn tỉnh, trong đó 1.157 bệnh nhân được cấp thuốc nhiều ngày nhằm giảm tần suất đến cơ sở, đặc biệt cho những người sống ở vùng núi xa xôi.

Hằng ngày, Cơ sở điều trị Methadone tỉnh Lai Châu cấp phát thuốc cho 45 bệnh nhân. Với họ, đây không chỉ là một liều thuốc, mà là cơ hội để bắt đầu lại, để rời xa quá khứ và hướng về một tương lai tốt đẹp hơn.

Khoa thường xuyên tổ chức các buổi tư vấn, hướng dẫn chăm sóc sức khỏe cho người uống Methaodne, người nhiễm HIV. Nhiều người đến đây không chỉ để nhận thuốc mà còn để tìm lại niềm tin vào cuộc sống. Có lẽ đây không chỉ là buổi tư vấn về sức khỏe mà còn là nơi giúp người bệnh xóa đi mặc cảm, tiếp thêm động lực để tiếp tục điều trị.

Đa số các bệnh nhân đang điều trị ARV và Methadone tại đây đều tuân thủ tái khám định kỳ. Việc tái khám giúp nhân viên y tế đánh giá hiệu quả của việc dùng thuốc, điều chỉnh phác đồ kịp thời... nhằm đạt được điều trị tốt nhất. (Ảnh: Khám định kỳ và phát thuốc ARV cho người bệnh tại Khoa Phòng, chống HIV/AIDS, CDC Lai Châu)

Không chỉ điều trị tại cơ sở, Khoa Phòng, chống HIV/AIDS còn thường xuyên tổ chức tư vấn và xét nghiệm HIV lưu động ở các xã vùng sâu, vùng xa. Mỗi chuyến đi là hành trình kiên nhẫn giải thích, trấn an nỗi sợ kỳ thị và giúp người dân hiểu đúng về HIV. Nhờ đó, bà con dần tin tưởng, chủ động tham gia xét nghiệm. Những buổi xét nghiệm lưu động đã phát hiện kịp thời nhiều ca nhiễm mới, giúp người bệnh bắt đầu điều trị sớm và giảm nguy cơ lây nhiễm trong cộng đồng. (Ảnh: Tư vấn, xét nghiệm HIV lưu động tại xã Sỉ Lở Lầu, Lai Châu)

Từ năm 2021, Lai Châu là một trong những tỉnh thuộc đề án cấp thuốc Methadone nhiều ngày, giúp bệnh nhân ở xa giảm gánh nặng đi lại. Để chương trình hoạt động hiệu quả, an toàn, cán bộ y tế Khoa Phòng chống HIV/AIDS phải thường xuyên đi kiểm tra đột xuất, hướng dẫn người bệnh bảo quản, sử dụng thuốc đúng cách, đồng thời tránh thất thoát thuốc. Đến nay, hàng trăm người bệnh đã duy trì điều trị ổn định, hạn chế tái nghiện... (Ảnh: Giám sát điều trị Methadone đột xuất tại phường Tân Phong, Lai Châu)

Các bác sĩ của Khoa vẫn đều đặn vượt núi, băng rừng đến với bà con ở những xã đặc biệt khó khăn như Pa Ủ, Tà Tổng… để hỗ trợ truyền thông về HIV/AIDS, hướng dẫn cách phòng tránh, điều trị và chăm sóc sức khỏe. Mỗi chuyến đi là một hành trình mang theo thuốc, kiến thức và tiếp thêm niềm hy vọng cho những bà con ở vùng núi xa xôi. (Ảnh: Truyền thông về HIV/AIDS và khởi liều Methadone tại xã Pa Ủ, Lai Châu)

Anh Vầy Văn D., (Tân Phong. Lai Châu) nhiễm HIV từ năm 2012. Anh từng nghĩ cuộc đời mình đã chấm hết. Nhưng nhờ có các cán bộ y tế tại Khoa Phòng chống HIV/AIDS, CDC Lai Châu) tư vấn, hướng dẫn điều trị ARV, sức khỏe anh đã ổn định. Từ một người tuyệt vọng, thế nhưng giờ đây, mô hình VAC do anh phát triển đã mang lại thu nhập cho anh, giúp anh nuôi được bản thân và hỗ trợ gia đình rất nhiều. Câu chuyện của anh D. là lời khẳng định rằng, người nhiễm HIV khi tuân thủ điều trị ARV hoàn toàn có thể sống khỏe mạnh và làm việc như bao người khác.

Các cán bộ y tế Khoa Phòng, chống HIV/AIDS (CDC Lai Châu) vẫn "vượt nắng, thắng mưa" mang thuốc và kiến thức về HIV/AIDS đến những bản xa xôi nhất. Những bước chân không mỏi ấy đi qua mọi nghi ngại, kỳ thị, rào cản ngôn ngữ… kiên trì đưa dịch vụ y tế đến những nơi khó tiếp cận nhất, để không ai bị bỏ lại trong cuộc chiến phòng, chống HIV/AIDS.

BS. Phong Anh Quân- Nguyễn Hạnh