Kịch bản nào cho VN-Index những tháng cuối năm?

Sau khi tạo đỉnh thứ nhất vào tháng 4/2018 tại 1.211,34 điểm và đỉnh thứ hai vào tháng 10/2018 tại 1.024,68 điểm, cơ hội kiếm lời gần như thu hẹp dần. Càng về cuối năm, thanh khoản thị trường càng tụt giảm mạnh, không còn những phiên giao dịch 9 đến 10 nghìn tỷ đồng, thay vào đó là quanh 3 nghìn tỷ đồng với tình trạng phân hóa, “xanh vỏ đỏ lòng”.

Xét về các yếu tố vĩ mô từ thị trường chứng khoán Mỹ và các nước trong khu vực, động thái tăng lãi suất của FED vào tháng 12/2018, lo ngại chiến tranh thương mại Mỹ- Trung, giá dầu giảm thì dư địa tăng trưởng của thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam không còn nhiều.

Bản thân việc tăng lãi suất của FED kéo theo lãi suất huy động trong nước nhích dần lên khiến thị trường chứng khoán bị chiết khấu mạnh đã kích hoạt đà bán tháo cổ phiếu và động thái phân bổ lại tài sản của giới đầu tư.

Xét lại, động lực tăng trưởng duy nhất cho TTCK trong nước là các câu chuyện về : (i) kết quả kinh doanh cả năm 2018, (ii) kì vọng nền kinh tế tiếp tục lạc quan trong năm 2019 và (iii) câu chuyện quyết tâm nâng hạng của TTCK Việt Nam.

Dựa trên quan điểm phân tích kỹ thuật và nhận định cá nhân mang tính chủ quan của người viết, trong những tháng cuối năm 2018, chỉ số VN-Index có thể xảy ra các kịch bản sau đây:

Kịch bản thị trường tốt

Nếu tình hình địa chính trị của thế giới không quá biến động và không xảy ra những sự kiện Thiên Nga Đen (Black Swan), TTCK Việt Nam sẽ biến động theo xu hướng đi ngang (Flat) với biên độ 890-1000 điểm, đây cũng là 2 mốc Lower Band và Upper Band của dải Bollinger Band trên đồ thị tuần của chỉ số VN-Index.

Với kịch bản này, nhà đầu tư theo phương pháp lướt sóng ngắn hạn có thể xem xét giao dịch trong các nhịp giảm mạnh, chạm các ngưỡng hỗ trợ hoặc mua các cổ phiếu kì vọng kết quả kinh doanh cả năm 2018 khả quan và bị chiết khấu mạnh, thị giá chưa phản ánh được giá trị thực của doanh nghiệp.

Ngoài ra, giai đoạn này dòng tiền sẽ tập trung vào các cổ phiếu có câu chuyện riêng như: thoái vốn, nới room ngoại, hoặc các cổ phiếu biến động theo các tin tức như hưởng lợi từ tỷ giá, hiệp định CPTPP. Các cổ phiếu xuất khẩu, thủy sản, may mặc, da giày sẽ được chú ý ở giai đoạn này.

Kịch bản thị trường xấu

Nếu tình hình địa chính trị của thế giới tiếp tục biến động một cách không thể lường trước được, ví dụ như cuộc đàm phán ngày 29.11 giữa tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình thất bại, khiến 2 nước đưa ra các biện pháp uy hiếp mạnh hơn với đối phương. Nỗi lo về chiến tranh thương mại tiếp tục kích hoạt đà bán tháo của thị trường chứng khoán, chỉ số VN-Index khó có thể tránh khỏi xu hướng giảm.

Giá dầu thế giới tiếp tục giảm với các lệnh trừng phạt của Mỹ đối với Iran, nhóm cổ phiếu dầu khí khó có thể miễn nhiễm trước đà giảm của giá dầu thế giới, kéo theo hàng loạt cổ phiếu khác giảm theo tạo nên bức tranh ảm đạm.

Ngoài ra, các sự kiện Thiên Nga Đen có thể xảy ra như sự vỡ nợ do nợ công quá lớn của 1 trong các thành viên quan trọng trong khối EU là Italy cũng sẽ khiến thị trường tài chính toàn cầu rung động và xảy ra tình trạng hỗn loạn.

Đối với trường hợp này, nhà đầu tư ngại rủi ro nên đứng ngoài thị trường, phân bổ tài sản vào các tài sản tài chính khác như chứng chỉ quỹ mở, trái phiếu doanh nghiệp hoặc qua kênh tiền gửi. Đối với các nhà đầu cơ ưa mạo hiểm, có thể lướt sóng trong ngắn hạn để kiếm lời từ các đợt sóng hồi phục, bởi vì thông thường sau các đợt giảm mạnh sẽ có cú hồi phục mang lại lợi nhuận tầm 15%-20% trong T+.

Ngoài ra, các nhà đầu cơ có thể mở vị thế bán (go short) các hợp đồng phát sinh chỉ số VN30-Index để phòng hộ (hedging) cho danh mục hoặc để đầu cơ kiếm lời nhờ tận dụng đòn bẩy tài chính và đà giảm mạnh của thị trường cơ sở.

Quay trở lại với câu nói nổi tiếng của nhà đầu cơ huyền thoại George Soros: “Bạn đúng hay sai không quan trọng, quan trọng là bạn đúng thì bạn kiếm được bao nhiêu tiền và thua sẽ mất bao nhiêu tiền”. Thị trường chứng khoán luôn biến động theo cách riêng của nó, có người thắng kẻ thua, đó là sự hấp dẫn của nó sau những biến động xanh đỏ của các con số.

THÀNH LONG