Hướng nghiệp bằng mô hình cá nhân hóa

Nhận thấy khoảng trống đó, bà Phạm Thị Thu Hà, Giám đốc Trung tâm Hải Đăng Định Hướng (số 641, khu 15, xã Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ) đã xây dựng mô hình hướng nghiệp cá nhân hóa nhằm giúp học sinh xác định được chính xác con đường phù hợp với mình, không chỉ ở mặt năng lực mà còn dựa trên mục tiêu sống.

Bà Phạm Thị Thu Hà tư vấn hướng nghiệp cho các học sinh Trường THPT chuyên Hùng Vương (Phú Thọ). Ảnh do nhân vật cung cấp

Điểm tạo nên sự khác biệt nổi bật giữa mô hình hướng nghiệp cá nhân hóa và các mô hình hướng nghiệp truyền thống chính là mức độ chủ động mà học sinh có được trong quá trình lựa chọn ngành nghề. “Trên thực tế, các chương trình hướng nghiệp truyền thống thường lấy nhu cầu thị trường làm xuất phát điểm, cung cấp cho học sinh thông tin về thị trường lao động, giới thiệu các ngành nghề đang có nhu cầu cao hoặc tổ chức các buổi trải nghiệm nghề nghiệp thực tế. Tuy nhiên, mô hình hướng nghiệp cá nhân hóa lại đặt học sinh làm trung tâm, thông qua việc ứng dụng các công cụ khoa học, giúp học sinh hiểu rõ hơn về tính cách, sở thích, năng lực, cảm hứng sống của bản thân. Từ đó, các em không chỉ đơn thuần chọn ngành để học mà còn xác định được mình muốn sống một cuộc đời như thế nào, cần phát triển theo hướng nào và vì sao lựa chọn ấy là phù hợp. Chính quá trình tự khám phá đó đã khơi dậy sự chủ động, tự tin và rõ ràng trong từng quyết định của các em”, bà Hà chia sẻ.

Hiện nay, Trung tâm Hải Đăng Định Hướng đang triển khai 4 công cụ cốt lõi trong chương trình hướng nghiệp cá nhân hóa nhằm giúp học sinh tiếp cận quá trình lựa chọn ngành nghề một cách toàn diện và sâu sắc hơn, bao gồm: MBTI (trắc nghiệm tính cách), IKIGAI (giúp xác định mục tiêu sống), NLP (khám phá xu hướng phát triển cá nhân) và Numerology (khám phá năng lực của bản thân). Được thành lập từ tháng 10-2024, Trung tâm đã từng bước triển khai mô hình này tại nhiều trường THPT như: Trường THPT chuyên Hùng Vương (Phú Thọ), Trường THPT MAY và Trường THPT Liên Hà (Hà Nội). “Sau khi tham gia các buổi tư vấn và hoạt động trải nghiệm, nhiều học sinh cho biết các em cảm thấy tự tin hơn khi nói về ước mơ, cảm thấy định hướng rõ ràng hơn về mục tiêu trong tương lai. Chính sự thay đổi trong nhận thức đó giúp các em tập trung hơn trong học tập, từ đó khiến quá trình lựa chọn ngành học và nghề nghiệp trở nên chủ động, có cơ sở hơn”, bà Hà cho biết.

Trong thời gian tới, Trung tâm Hải Đăng Định Hướng sẽ đẩy mạnh triển khai mô hình theo hình thức trực tuyến để tiếp cận nhiều học sinh hơn, đặc biệt là ở những vùng nông thôn, miền núi, nơi các em còn ít điều kiện tiếp cận với hoạt động hướng nghiệp chuyên sâu. Bên cạnh đó, Trung tâm cũng đặt mục tiêu hợp tác với các tổ chức, đoàn thể nhằm lan tỏa mô hình đến cộng đồng một cách bền vững. “Khi học sinh hiểu được mình là ai, muốn trở thành người như thế nào và cần làm gì để đạt được điều đó, các em sẽ không chỉ chọn đúng nghề mà còn sống một cuộc đời có định hướng, giá trị và trách nhiệm”, bà Hà khẳng định.

VÂN HÀ