Hoa Kỳ: Cần thay thế các quy tắc kiểm soát chất lượng kiểm toán cũ bằng chuẩn mực mới

Chuẩn mực mới giúp cải thiện hệ thống kiểm soát chất lượng

Các yêu cầu kiểm soát chất lượng của PCAOB đối với các công ty kiểm toán đã được áp dụng hàng thập kỷ, sắp tới có thể được thay thế bằng một chuẩn mực mới được thiết kế trong đó xác định trách nhiệm của các kiểm toán viên và giám đốc điều hành chi tiết, rõ ràng hơn.

PCAOB hướng tới mục tiêu cải thiện chất lượng kiểm toán. Ảnh: ST

Do có những thay đổi đáng kể trong môi trường kiểm toán kể từ năm 2002 đến nay, đặc biệt công nghệ được phát triển và sử dụng nhiều hơn, kiểm soát chất lượng luôn là mối quan tâm hàng đầu của PCAOB. Chuẩn mực mới sẽ yêu cầu tất cả các công ty kiểm toán xác định những rủi ro cụ thể có thể làm giảm sút chất lượng kiểm toán và xây dựng một hệ thống kiểm soát chất lượng bao gồm các chính sách, thủ tục để phòng ngừa rủi ro.

PCAOB cho rằng, chuẩn mực mới sẽ giúp hệ thống kiểm soát chất lượng của các công ty có những tiến bộ trong kiểm soát nội bộ, quản lý chất lượng và quản lý rủi ro. Các yếu tố như sự tham gia tích cực của lãnh đạo, tập trung vào rủi ro, mục tiêu được xác định rõ ràng, quy trình định hướng khách quan, việc giám sát và khắc phục các vấn đề được xác định… có thể góp phần đảm bảo kiểm soát chất lượng hiệu quả hơn.

Trong quá trình thanh tra hoạt động kiểm toán tại các công ty đại chúng, PCAOB nhận thấy, hệ thống kiểm soát chất lượng của các công ty thường thiếu sót. Khoảng 40% cuộc kiểm toán Ủy ban soát xét vào năm 2022 có một hoặc nhiều thiếu sót trong đó kiểm toán viên không thu thập đầy đủ bằng chứng kiểm toán thích hợp để hỗ trợ cho ý kiến kiểm toán, tỷ lệ này tăng so với năm 2021 và 2020. Trong tất cả các trường hợp đó, kiểm toán viên đã đưa ra ý kiến kiểm toán nhưng không tuân thủ mọi chuẩn mực PCAOB đưa ra để đảm bảo rằng báo cáo tài chính không có sai sót trọng yếu.

Các quan chức của PCAOB cho biết, yêu cầu cải thiện các quy tắc kiểm soát chất lượng sẽ buộc các công ty cải thiện hệ thống kiểm soát chất lượng của họ, giúp cho việc tuân thủ các yêu cầu nhất quán hơn và sẽ phục vụ các nhà đầu tư tốt hơn.

Chuẩn mực mới hứa hẹn cải thiện chất lượng kiểm soát

Trước thực trạng trên, PCAOB đã xây dựng chuẩn mực mới trong đó đặt ra một số điều khoản quan trọng. Chuẩn mực mới tạo ra sự cân bằng giữa cách tiếp cận dựa trên rủi ro để kiểm soát chất lượng kiểm toán. PCAOB hy vọng sẽ thúc đẩy các công ty chủ động xác định và quản lý các rủi ro cụ thể liên quan đến mọi hoạt động và đảm bảo rằng, việc kiểm soát chất lượng sẽ được triển khai, vận hành với mức độ chặt chẽ hơn.

Tuân thủ chuẩn mực mới của PCAOB, tất cả các công ty phải xây dựng một hệ thống kiểm soát chất lượng tuân thủ các quy định của chuẩn mực mới này. Trong quá trình kiểm toán các công ty đại chúng, các công ty kiểm toán phải triển khai và vận hành hệ thống kiểm soát chất lượng mà họ xây dựng, ngoài ra, cần giám sát hệ thống và thực hiện các hành động khắc phục khi các chính sách và thủ tục không hoạt động hiệu quả, tạo ra sự phản hồi, tương tác liên tục giữa các bên.

Đặc biệt, các công ty cần đánh giá hệ thống kiểm soát chất lượng hàng năm và báo cáo kết quả đánh giá của họ cho PCAOB theo mẫu kiểm soát chất lượng mới của Ủy ban, biểu mẫu này sẽ được các lãnh đạo của công ty chứng nhận để củng cố trách nhiệm giải trình của từng cá nhân.

Hàng năm, các công ty kiểm toán đảm nhận việc kiểm toán từ 100 doanh nghiệp, tổ chức trở lên sẽ phải thiết lập chức năng giám sát độc lập cho hệ thống kiểm soát chất lượng. Thực hiện chức năng này, các công ty kiểm toán phải tiến hành đánh giá các nhận định quan trọng, các kết luận liên quan khi đánh giá và báo cáo về tính hiệu quả của hệ thống kiểm soát chất lượng.

Chủ tịch PCAOB Erica Williams cho rằng: “Khi hệ thống kiểm soát chất lượng hoạt động hiệu quả, các cuộc kiểm toán sẽ được thực hiện với chất lượng cao hơn và các nhà đầu tư chắc chắn sẽ được bảo vệ tốt hơn”. PCAOB hy vọng, chuẩn mực sẽ sớm được Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ phê duyệt và sẽ có hiệu lực từ ngày 15/12/2025./.

(Theo PCAOB)

Yến Nhi