Giữ hồn Nam Bộ qua Câu lạc bộ Đờn ca tài tử

Nối dài sức sống di sản từ cộng đồng

Không hào nhoáng như những sân khấu lớn hay các buổi biểu diễn chuyên nghiệp,

vẫn âm thầm lan tỏa trong đời sống văn hóa của người dân qua các CLB sinh hoạt trong cộng đồng. Từ miền quê yên ả đến đô thị sầm uất, loại hình nghệ thuật truyền thống này vẫn được duy trì và phát triển nhờ chính những người dân bình dị - vừa là nghệ nhân, vừa là khán giả và hơn hết là người giữ lửa đam mê.

Tại nhiều địa phương trong tỉnh, mô hình CLB ĐCTT phát triển mạnh mẽ. Các nghệ nhân lớn tuổi trở thành người truyền nghề, góp phần giữ gìn kỹ thuật diễn xướng và phong cách đặc trưng của làn điệu cổ xưa.

Không gian sinh hoạt của CLB có thể là nhà văn hóa ấp hay sân nhà của các thành viên... Ở đó, ĐCTT không chỉ là nghệ thuật biểu diễn mà còn là sợi dây gắn kết cộng đồng, là dịp để người mọi chia sẻ tâm tình, giữ gìn nếp sống nghĩa tình của vùng đất phương Nam. Mỗi điệu đờn, câu ca vang lên đều chất chứa khí chất hào sảng, phóng khoáng, mộc mạc, bình dị - những nét đặc trưng hun đúc nên tính cách con người Nam Bộ từ bao đời nay.

Chính nhờ sự truyền dạy tự nhiên, gần gũi từ người đi trước đến người đi sau qua các buổi sinh hoạt mà ĐCTT vẫn giữ được vẻ đẹp nguyên bản và không ngừng lan tỏa trong đời sống hiện đại. Không cần đến "chiến dịch" bảo tồn rầm rộ, chính tình yêu và lòng tự hào văn hóa dân tộc của cộng đồng đã giúp loại hình nghệ thuật này tồn tại bền bỉ qua bao tháng năm.

Ông Nguyễn Đình Triểu, Giám đốc Trung tâm Văn hóa, Thể thao và Truyền thông xã Sông Đốc, cho biết: “Thời gian qua, trên địa bàn xã đã thành lập nhiều CLB sinh hoạt các loại hình văn hóa - nghệ thuật, trong đó có ĐCTT. Đây là loại hình thu hút đông đảo người dân yêu thích, tham gia. Qua đó, thúc đẩy văn hóa - văn nghệ quần chúng phát triển, góp phần nâng cao đời sống tinh thần cho Nhân dân”.

Hiện tại, toàn tỉnh có hơn 300 CLB ĐCTT. Ngoài sinh hoạt định kỳ, nhiều CLB còn tích cực tham gia các liên hoan, hội thi cấp tỉnh, khu vực và quốc gia. Đây là cơ hội để các thành viên giao lưu, học hỏi, nâng cao trình độ và tiếp tục lan tỏa tình yêu ĐCTT đến cộng đồng.

Kết nối truyền thống với hiện đại

Các CLB ĐCTT không chỉ là nơi lưu giữ những giai điệu cổ xưa mà còn là điểm tựa

, nơi ươm mầm tình yêu văn hóa - nghệ thuật truyền thống cho thế hệ hôm nay và mai sau. Để những câu ca, tiếng đờn ấy không bị lãng quên giữa nhịp sống hiện đại, mỗi CLB, mỗi nghệ nhân và mỗi người yêu nghệ thuật đều cần chung tay gìn giữ và tiếp lửa cho di sản quý báu này.

Ông Tô Minh Cảnh, Phó Chủ nhiệm CLB ĐCTT Hương Biển, chia sẻ: “CLB được thành lập từ năm 2022 đến nay. Nơi đây đã trở thành "mái nhà chung" để các thành viên ngồi lại với nhau đờn ca cho thỏa đam mê, đồng thời lan tỏa loại hình nghệ thuật truyền thống này đến với thế hệ trẻ”.

“Tôi thích ĐCTT nên tham gia CLB. Tại đây, tôi được các anh, chị chỉ dạy rất nhiều về cách ca hát. Tôi rất thích những buổi sinh hoạt định kỳ, được nghe, được ca, được trò chuyện với mọi người sau những thời gian làm việc căng thẳng”, chị Nguyễn Thụy Trang, thành viên CLB ĐCTT Hương Biển, tâm sự.

Ngày nay, trong bối cảnh xã hội không ngừng thay đổi, việc các nghệ nhân cao tuổi kiên trì truyền dạy cho lớp trẻ không chỉ mang ý nghĩa bảo tồn mà còn là hành động tiếp lửa cho ĐCTT. Từ đó, giúp thế hệ hôm nay trân trọng bản sắc, có thêm động lực để sáng tạo, làm mới nghệ thuật ĐCTT trên nền tảng truyền thống.

Những tiếng đờn vang lên từ góc sân nhỏ hay nhà văn hóa không chỉ là âm nhạc, mà là hồi ức, là tinh thần, là một phần không thể thiếu trong tâm hồn người Nam Bộ.

Hà Giang – Phong Nguyên