'Giai đoạn vàng' quyết định nền tảng sức khỏe, trí tuệ cho trẻ

Khám, tư vấn chăm sóc trẻ trong 1.000 ngày đầu đời

6 tháng đầu sữa mẹ là tốt nhất

Theo các chuyên gia dinh dưỡng, 1.000 ngày đầu đời từ khi người mẹ mang thai đến khi trẻ tròn 2 tuổi là “giai đoạn vàng” quyết định sự khởi đầu khỏe mạnh của mỗi đứa trẻ. Nếu được nuôi dưỡng đúng cách, trẻ sẽ phát triển toàn diện, có sức đề kháng tốt và nền tảng trí tuệ vững vàng cho tương lai. Dinh dưỡng hợp lý trong giai đoạn này có thể giảm 20% nguy cơ tử vong ở trẻ dưới 5 tuổi và phòng ngừa sớm nhiều bệnh mãn tính khi trưởng thành.

Tuy nhiên, không ít bà mẹ dân tộc thiểu số ở xã Hàm Thạnh cho trẻ ăn bột, cháo xay từ khi trẻ mới 3 - 4 tháng tuổi. Theo tập tục, có bé mới 1 tháng đã được ăn bột, cháo. Nhiều bà mẹ cho rằng: “Con tôi nuôi theo cách này từ xưa vẫn lớn, không sao đâu!”. Vì vậy, việc cho trẻ ăn dặm sớm diễn ra phổ biến. Đó là chia sẻ của cán bộ y tế phụ trách chương trình Dinh dưỡng của trẻ tại xã Hàm Thạnh.

Theo bác sĩ Cao Thị Bông - Phó phụ trách Phòng khám Đa khoa Hàm Cần, xã Hàm Thạnh, cai sữa và cho trẻ ăn sớm là quan niệm sai lầm, tiềm ẩn nhiều nguy cơ cho sức khỏe trẻ nhỏ. Việc cho ăn dặm sớm với trẻ dưới 6 tháng tuổi dẫn đến rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy, chậm tăng cân. Thậm chí là suy dinh dưỡng. Sữa mẹ là thức ăn hoàn hảo trong 6 tháng đầu đời, không cần bất kỳ loại thức ăn hay nước uống nào khác.

Để khắc phục tình trạng trên, chương trình Chăm sóc dinh dưỡng 1.000 ngày đầu đời được triển khai. Các hoạt động thiết yếu bao gồm: 99,5% trẻ từ 6 - 60 tháng được bổ sung vitamin A; trẻ dưới 2 tuổi được theo dõi tăng trưởng định kỳ; 97% phụ nữ mang thai được tư vấn và bổ sung sắt, axit folic hoặc viên đa vi chất, góp phần nâng cao sức khỏe mẹ và bé.

Nhận thức tốt, giảm suy dinh dưỡng

Theo báo cáo về chỉ số đánh giá quá trình thực hiện từ năm 2022 - 2025 ở phía Đông Nam của tỉnh Lâm Đồng, tỷ lệ trẻ dưới 5 tuổi suy dinh dưỡng thể thấp còi giảm còn 21,9%, suy dinh dưỡng thể nhẹ cân 6,42%. Nhận thức của các bà mẹ cũng được cải thiện rõ rệt như: tỷ lệ cho bú sớm tăng từ 50% lên 80%, bú mẹ hoàn toàn 6 tháng đầu đạt 50,8%.

Bác sĩ Nguyễn Thị Thọ - Phó Trưởng Khoa Phòng, chống bệnh không lây nhiễm và dinh dưỡng của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Lâm Đồng cho biết, việc triển khai truyền thông trực tiếp còn nhiều khó khăn. 3 năm qua, lực lượng cộng tác viên dinh dưỡng không có phụ cấp nên gần như ngừng hoạt động. Việc mời và vận động phụ nữ mang thai, bà mẹ có con dưới 2 tuổi tham dự truyền thông trực tiếp gặp nhiều trở ngại do không có kinh phí hỗ trợ. Chỉ có 2 xã điểm Phan Sơn và La Dạ được cấp kinh phí để triển khai hoạt động này. Đánh giá một số chỉ tiêu như: tỷ lệ thiếu máu ở phụ nữ mang thai hay tỷ lệ cho trẻ 6 - 24 tháng tuổi ăn bổ sung đúng cách, bú mẹ đến 24 tháng cũng gặp hạn chế do thiếu kinh phí khảo sát, nghiên cứu.

Để khắc phục, các trạm y tế xã được khuyến khích khôi phục mạng lưới cộng tác viên dinh dưỡng và lồng ghép truyền thông với các chương trình khác. Các kênh truyền thông như: loa phát thanh, nhóm zalo, trường mầm non được tận dụng; đồng thời hướng dẫn kỹ năng cho con bú, ăn bổ sung đúng cách, phòng, chống suy dinh dưỡng và thiếu vi chất. Mỗi giọt sữa mẹ, mỗi bữa ăn đầy đủ dinh dưỡng trong 1.000 ngày đầu đời nuôi dưỡng trẻ khỏe mạnh. Đây cũng là nền tảng vun đắp tương lai cho xã hội, nơi những mầm non lớn lên thông minh và hạnh phúc

Trang Hiếu .