Giả chết để trục lợi bảo hiểm: Hành vi gian dối có thể đối diện mức án nào?

Ngày 21/12, Công an tỉnh Thanh Hóa thông tin, cơ quan cảnh sát điều tra đang điều tra vụ Nguyễn Thị Thu (SN 1984) giả chết suốt 5 năm để trục lợi hơn 1,28 tỷ đồng tiền bảo hiểm. Trước đó, năm 2020, Thu cùng mẹ đẻ dựng hiện trường đột tử, tổ chức tang lễ và làm thủ tục khai tử hợp pháp. Đến tháng 12/2025, Thu bất ngờ xuất hiện xin xóa khai tử, khiến vụ việc bị phát hiện. Cơ quan điều tra đã khởi tố vụ án, tạm giữ hai đối tượng để làm rõ hành vi gian lận trong kinh doanh bảo hiểm.

Các đối tượng Nguyễn Thị Thu và Trần Thị Thập

Quan sát vụ việc dưới góc độ pháp lý, luật sư Nguyễn Đức Hùng, Giám đốc Công ty Luật TNHH Thiện Duyên - Đoàn luật sư thành phố Hà Nội cho rằng, đây là vụ việc khá hy hữu, có sự tính toán, cấu kết và được các đối tượng thực hiện hết sức tinh vi, xảo quyệt.

Vụ việc cũng được coi là hành vi "giả mạo tài liệu, cố ý làm sai lệch thông tin trong hồ sơ yêu cầu bồi thường, trả tiền bảo hiểm", có dấu hiệu của "Tội gian lận trong kinh doanh bảo hiểm (Điều 213 Bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017 và năm 2025).

"Tội danh có loại và mức hình phạt là phạt tiền từ 30 triệu đồng đến 300 triệu đồng, hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm, phạt tù từ 1 năm đến 7 năm. Ngoài ra, người phạm tội này còn có thể bị áp dụng các hình phạt bổ sung là phạt tiền từ 10 triệu đồng đến 100 triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 năm đến 5 năm", luật sư Hùng phân tích.

Theo kết quả điều tra ban đầu thì số tiền mà các đối tượng đã thông đồng chiếm đoạt của các công ty bảo hiểm là hơn 1,28 tỷ đồng. Với số tiền chiếm đoạt này thì đối tượng phải chịu tình tiết định khung tăng nặng là "chiếm đoạt số tiền bảo hiểm 500 triệu đồng trở lên", với khung hình phạt quy định là phạt tù từ 3 năm đến 7 năm (điểm a Khoản 3 Điều 213 Bộ luật hình sự).

Mặt khác, các đối tượng còn có trách nhiệm hoàn trả, bồi thường toàn bộ số tiền đã chiếm đoạt, cùng với các khoản thiệt hại khác (nếu có) cho các công ty bảo hiểm theo thỏa thuận giữa các bên hoặc quy định của pháp luật.

Theo luật sư Hùng, hiện nay, các hành vi gian lận để trục lợi bảo hiểm đang có những diễn phức tạp, với các thủ đoạn ngày càng tinh vi và táo tợn. Không chỉ dừng lại ở các hành vi gian lận về giấy tờ, hồ sơ mà các đối tượng còn tàn nhẫn đến mức sẵn sàng tự gây thương tích, tổn hại sức khỏe cho chính mình và người khác, thậm chí là sát hại người thân để chiếm đoạt tiền bảo hiểm.

Các vụ việc gian lận không chỉ dừng lại ở tính chất cá nhân mà đã có sự cấu kết, tổ chức chặt chẽ giữa nhiều đối tượng, điểm hình là vụ việc đục vỡ xương để trục lợi bảo hiểm xảy ra tại Phú Thọ gần đây.

Các hành vi gian lận về bảo hiểm có thể kéo theo một loạt các hành vi vi phạm pháp luật khác như: Làm giả hoặc sử dụng giấy tờ giả, cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại sức khỏe của người khác, nghiêm trọng hơn là giết người... Điều này không chỉ gây ra các thiệt hại lớn cho các doanh nghiệp kinh doanh bảo hiểm mà còn ảnh hưởng xấu đến môi trường kinh doanh bảo hiểm và tình hình an ninh, trật tự xã hội, cũng như gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng khác liên quan đến tài sản, sức khỏe, thậm chí là tính mạng của con người.

Từ phân tích trên, luật sư Hùng cho rằng, điều này, đòi hỏi có những biện pháp khắc phục kịp thời, hoàn thiện hơn nữa các các quy định pháp lý và các biện pháp giúp phòng tránh được các vụ việc tương tự trong tương lai; xử lý nghiêm minh đối với các hành vi gian lận để tăng cường tính răn đe, phòng ngừa vi phạm, đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật, sự phát triển lành mạnh, bền vững của thị trường bảo hiểm tại Việt Nam.

Nguyễn Hiền/VOV.VN