Gắn kết tri thức, lan tỏa văn hóa đọc nơi biên giới, hải đảo

Đồn Biên phòng Triệu Vân, BĐBP tỉnh Quảng Trị tổ chức sắp xếp mô hình và giới thiệu sách theo từng chủ đề. Ảnh: Tân An

Phát triển hệ thống, đa dạng hóa hoạt động thư viện

Thực hiện Quyết định số 3672/QĐ-BQP ngày 24/9/2021 của Bộ Quốc phòng về Đề án phát triển văn hóa đọc trong Quân đội giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030, hệ thống thư viện trong BĐBP được củng cố đồng bộ, phù hợp với đặc thù từng đơn vị. Toàn lực lượng hiện có 1 thư viện tại Bộ Tư lệnh, 4 thư viện tại học viện, nhà trường; 30 thư viện thuộc BĐBP các tỉnh, thành phố; 6 thư viện tại hải đoàn và trung tâm huấn luyện; 433 tủ sách đồn Biên phòng; 154 tủ sách cấp tiểu đoàn, đại đội. Hiện, có 48 phòng đọc độc lập, 515 phòng đọc kết hợp Phòng Hồ Chí Minh, 92 phòng đọc tích hợp khu sinh hoạt chung. Thư viện Bộ Tư lệnh BĐBP quản lý gần 30.000 bản sách đa dạng các lĩnh vực; 20 loại báo, tạp chí được cập nhật thường xuyên. Hệ thống thư viện cấp tỉnh có từ 5.500 đến 10.700 bản sách; nhiều đơn vị được trang bị máy tính, kết nối mạng LAN phục vụ học tập, tra cứu.

Thư viện Bộ Tư lệnh BĐBP có phòng đọc rộng rãi, thoáng mát, kho sách mở cửa phục vụ đông đảo bạn đọc trong cơ quan và được bố trí tại hai điểm Bắc và Nam, diện tích gần 700m². Đồng thời triển khai số hóa tài liệu nội bộ, bổ sung đầu sách về lý luận chính trị, pháp luật, công tác quần chúng, ngoại ngữ, tin học...

Tại cơ sở, hoạt động thư viện từng bước được nâng cao chất lượng, phát huy hiệu quả mô hình Phòng Hồ Chí Minh gắn với thư viện, “Ba lô sách”, “Tủ sách thao trường”; tổ chức sinh hoạt chuyên đề, giới thiệu sách vào dịp nghỉ, ngày lễ; phối hợp tổ chức giao lưu sách báo, trưng bày ảnh, hoạt động văn hóa, văn nghệ, trao đổi sách với địa phương, khơi dậy hứng thú đọc sách trong quân nhân, nhân dân vùng biên giới, hải đảo.

Thượng tá Phạm Thanh Nhã, Chủ nhiệm Nhà Văn hóa (Phòng Tuyên huấn, Cục Chính trị BĐBP) cho biết: “Thư viện không chỉ là nơi lưu giữ tài liệu, mà còn là không gian lan tỏa tri thức, góp phần bồi dưỡng tư tưởng, đạo đức, lối sống cho cán bộ, chiến sĩ. Phát triển văn hóa đọc là một phần thiết yếu trong xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh cho cán bộ, chiến sĩ BĐBP trên khắp mọi miền Tổ quốc".

Lan tỏa văn hóa đọc trong bối cảnh chuyển đổi số

Từ ngày 1/7/2025, thực hiện Nghị quyết của Quốc hội về sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, hệ thống thư viện BĐBP điều chỉnh còn 30 thư viện cấp tỉnh, 6 thư viện hải đoàn và trung tâm huấn luyện. Các tủ sách tại đồn, đại đội, tiểu đoàn vẫn duy trì. Đây là thời điểm quan trọng để rà soát nhân lực, tài liệu, cơ sở vật chất, bảo đảm phù hợp mô hình tổ chức mới, tránh lãng phí, nâng cao hiệu quả phục vụ nhiệm vụ chính trị. Cùng với đó, tiếp tục bổ sung tài liệu, mở rộng kho sách chuyên đề, cập nhật kiến thức mới, thúc đẩy số hóa thư viện, xây dựng cơ sở dữ liệu điện tử. Công tác tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ thư viện cơ sở được chú trọng, từng bước xây dựng mô hình thư viện kiểu mẫu phù hợp điều kiện biên giới, hải đảo.

Không gian “Ngày sách Việt Nam” tại Tiểu đoàn Huấn luyện-Cơ động, BĐBP thành phố Huế. Ảnh: Võ Tiến

Tại Đồn Biên phòng Na Cô Sa (BĐBP tỉnh Điện Biên), công tác thư viện phát huy hiệu quả thiết thực trong giáo dục chính trị, nâng cao trình độ, ý thức tự học của cán bộ, chiến sĩ. Thiếu tá Đỗ Xuân Điềm, Chính trị viên phó chia sẻ: “Ở địa bàn biên giới, điều kiện còn khó khăn, nhưng đơn vị luôn duy trì tủ sách tại Phòng Hồ Chí Minh, tổ chức đọc sách chung, giới thiệu sách trong giờ sinh hoạt chính trị. Những đầu sách hay, thiết thực về công tác dân vận, xây dựng nền biên phòng toàn dân giúp cán bộ, chiến sĩ nâng cao nhận thức, gắn bó với đồng bào”.

Nhiều đơn vị chủ động phối hợp với thư viện công cộng, nhà xuất bản, trung tâm văn hóa để tổ chức hoạt động đọc sách tại khu vực biên giới, tạo điều kiện thuận lợi cho nhân dân tiếp cận tri thức. Đồng thời, đẩy mạnh xã hội hóa, tranh thủ sự ủng hộ của tổ chức, doanh nghiệp trong việc bổ sung tài liệu, trang thiết bị. Một điểm nhấn đáng chú ý là việc lồng ghép hoạt động thư viện với việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Qua sách báo, tài liệu, cán bộ, chiến sĩ hiểu rõ hơn về tư tưởng cách mạng, lòng yêu nước, tinh thần cống hiến, củng cố lý tưởng, ý chí quyết tâm bảo vệ chủ quyền biên giới.

Có thể khẳng định, công tác thư viện trong BĐBP đã và đang tạo động lực nâng cao trình độ, nhận thức, ý thức trách nhiệm cho cán bộ, chiến sĩ, thúc đẩy học tập suốt đời trong Quân đội, lan tỏa phong trào thi đua học tập, nghiên cứu khoa học. Trong bối cảnh chuyển đổi số mạnh mẽ trên mọi lĩnh vực, thư viện BĐBP cần không ngừng đổi mới nội dung, phương thức hoạt động; phát huy vai trò trung tâm tri thức, cầu nối văn hóa, điểm sáng giáo dục trong đơn vị. Việc nâng cao chất lượng phục vụ, ứng dụng công nghệ, mở rộng liên kết với các thiết chế văn hóa, giáo dục sẽ tạo nền tảng vững chắc để văn hóa đọc lan tỏa sâu rộng trong đơn vị và cộng đồng nơi biên giới, hải đảo.

Dân Chủ