Độc lập, tự chủ gắn với hội nhập quốc tế qua 40 năm đổi mới

Phát biểu đề dẫn, GS.TS. Lê Văn Lợi, Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam cho rằng: Độc lập, tự chủ gắn với hội nhập quốc tế là quan điểm nhất quán của Đảng Cộng sản Việt Nam trong quá trình lãnh đạo công cuộc đổi mới đất nước. Đây là một trong mười cặp quan hệ lớn, mang tính cốt lõi trong đường lối đổi mới của Đảng được Đại hội XIII và Dự thảo các Văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng tiếp tục khẳng định trên cơ sở kế thừa, phát triển quan điểm của Đảng trong các kỳ đại hội trước. Độc lập, tự chủ là nguyên tắc nền tảng bảo đảm chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, bản lĩnh và vị thế quốc gia, bao trùm lên tất cả các lĩnh vực: chính trị, kinh tế, văn hóa, đối ngoại, an ninh quốc phòng…

Quang cảnh hội thảo khoa học.

Độc lập, tự chủ về chính trị được thể hiện ở sự kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, kiên định đường lối đổi mới, kiên định các nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Đảng; ở sự “tự chủ chiến lược” trong một bối cảnh thế giới đầy biến động, các thế lực thù địch vẫn không ngừng tìm cách chống phá.

Độc lập, tự chủ về kinh tế được thể hiện ở sự độc lập, tự chủ trong việc xác định chủ trương, đường lối, chiến lược phát triển kinh tế đất nước, phát triển doanh nghiệp Việt Nam trở thành nòng cốt của nền kinh tế, chú trọng đảm bảo an ninh kinh tế.

Độc lập, tự chủ về văn hóa được thể hiện ở nỗ lực bảo vệ và phát huy các giá trị tốt đẹp, bền vững trong truyền thống văn hóa dân tộc, chú trọng giáo dục nâng cao ý thức giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, đặc biệt là đối với thế hệ trẻ, chủ động nâng cao sức đề kháng của các tầng lớp nhân dân đối với các văn hóa phẩm ngoại lai độc hại, nhằm xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.

Độc lập, tự chủ về đối ngoại thể hiện ở việc thực hiện nhất quán đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển, đa dạng hóa, đa phương hóa quan hệ đối ngoại, bảo đảm cao nhất lợi ích quốc gia - dân tộc trên cơ sở các nguyên tắc cơ bản của Hiến chương Liên hợp quốc và luật pháp quốc tế, bình đẳng, hợp tác, cùng có lợi.

Các đại biểu tham luận tại hội thảo.

Độc lập, tự chủ về quốc phòng, an ninh thể hiện ở việc phát huy cao nhất sức mạnh tổng hợp của toàn dân tộc, của cả hệ thống chính trị kết hợp với sức mạnh thời đại, tranh thủ tối đa sự đồng tình, ủng hộ của cộng đồng quốc tế để bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, thực hiện chủ trương “bốn không” (không tham gia liên minh quân sự; không liên kết với nước này để chống nước kia; không cho nước ngoài đặt căn cứ quân sự hoặc sử dụng lãnh thổ để chống lại nước khác; không sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực trong quan hệ quốc tế), kiên quyết, kiên trì đấu tranh bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, vùng trời, vùng biển; giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để phát triển.

Độc lập, tự chủ trên tất cả các phương diện cũng là cơ sở để Việt Nam chủ động, sáng tạo hội nhập quốc tế sâu rộng, hiệu quả. Hội nhập quốc tế phải gắn chặt với bảo vệ lợi ích quốc gia-dân tộc, phát huy nội lực, tranh thủ ngoại lực, tạo sức mạnh tổng hợp cho phát triển nhanh và bền vững đất nước.

Trên cơ sở kế thừa, phát triển các quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng về độc lập, tự chủ gắn với hội nhập quốc tế, đồng thời, nhằm tranh thủ cơ hội, vượt qua thách thức trước những diễn biến nhanh, phức tạp của tình hình thế giới, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới, ngày 24/1/2025, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 59-NQ/TW về Hội nhập quốc tế trong tình hình mới. Nghị quyết này là văn bản chỉ đạo quan trọng, mang tính định hướng tổng thể của Đảng về hội nhập quốc tế. Nghị quyết số 59-NQ/TW đã đề ra các mục tiêu, quan điểm, nhiệm vụ và các giải pháp lớn để nâng cao chất lượng, hiệu quả của hội nhập quốc tế. Nội dung Nghị quyết phản ánh bước phát triển mới về tư duy, cách tiếp cận, phương pháp triển khai hội nhập quốc tế của Việt Nam trong tình hình mới.

Hội thảo với chủ đề: “Độc lập, tự chủ gắn với hội nhập quốc tế qua 40 năm đổi mới: Giải pháp thực hiện Nghị quyết số 59-NQ/TW của Bộ Chính trị khóa XIII”, được tổ chức nhằm hệ thống hóa những vấn đề lý luận về mối quan hệ giữa độc lập, tự chủ và hội nhập quốc tế, đồng thời tổng kết thực tiễn về đảm bảo độc lập, tự chủ và hội nhập quốc tế của Việt Nam gần 40 năm qua, qua đó rút ra những bài học kinh nghiệm, kịp thời đề xuất giải pháp trong giai đoạn mới của đất nước theo tinh thần Nghị quyết 59-NQ/TW ngày 24/1/2025 của Bộ Chính trị.

Hội thảo là dịp để các chuyên gia, các nhà khoa học trao đổi, thảo luận, tiếp tục làm rõ thêm, sâu sắc hơn những vấn đề lý luận, thực tiễn về mối quan hệ giữa độc lập, tự chủ và hội nhập quốc tế trong bối cảnh mới; những kết quả, thành tựu của Việt Nam trong hội nhập quốc tế gần 40 năm qua; những hạn chế, khó khăn, thách thức của Việt Nam đã, đang và sẽ gặp phải. Hội thảo cũng luận giải, cụ thể hóa các nội dung của Nghị quyết 59-NQ/TW ngày 24/1/2025 của Bộ Chính trị về hội nhập quốc tế trong tình hình mới, góp phần đưa Nghị quyết vào thực tiễn cuộc sống, phục vụ quá trình phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Đặc biệt là, phát huy vai trò của hội nhập quốc tế trong bối cảnh mới, nắm bắt thời cơ chiến lược, tăng cường sức mạnh tổng hợp của dân tộc, vị thế, uy tín quốc gia, thực hiện thành công mục tiêu đến năm 2045, Việt Nam trở thành quốc gia phát triển, có thu nhập cao.

“Hội thảo không chỉ có ý nghĩa lý luận, thực tiễn mà còn cung cấp cơ sở khoa học cho việc hoạch định chính sách của Đảng, Nhà nước trong xây dựng, phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới”, Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam nhận định.

Các đại biểu tham dự hội thảo tham gia thảo luận tại 2 phiên gồm: Phiên 1 với chủ đề “Nền tảng lý luận và tư duy chiến lược của Đảng về mối quan hệ giữa độc lập, tự chủ và hội nhập quốc tế” và phiên 2 với chủ đề “Thực tiễn và định hướng, giải pháp chiến lược trong giai đoạn tới”.

Kết luận tại hội nghị, PGS.TS Phạm Minh Tuấn, Phó Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản cho biết: Các tham luận trình bày tại Hội thảo đã đề tiếp cận vấn đề độc lập, tự chủ gắn với hội nhập quốc tế từ nhiều góc độ phong phú và toàn diện từ nền tảng lý luận, tư duy chiến lược của Đảng; tổng kết 40 năm Đổi mới và hội nhập; đến phân tích sâu sắc bối cảnh quốc tế mới, những chuyển dịch lớn của cục cục diện thế giới và khu vực. Nhiều tham luận đã luận giải mối quan hệ giữa hội nhập với phát triển kinh tế, bảo đảm quốc phòng- an ninh, mở rộng không gian chiến lược đối ngoại, phát huy sức mạnh mềm văn hóa, khoa học – công nghệ và chuyển đổi số. Các ý kiến cũng chỉ ra những cơ hội, thách thức đan xen, những vấn đề mới đặt ra đối với việc giữ vững độc lập, tự chủ trong điều kiện hội nhập ngày càng sâu rộng.

XM/Báo Tin tức và Dân tộc