Điểm nóng xung đột ngày 17-4: Mỹ 'nhượng bộ' trong thỏa thuận khoáng sản với Ukraine?

Theo Kyiv Post, chính quyền Tổng thống Donald Trump vẫn muốn sử dụng thỏa thuận khoáng sản như một quỹ để hoàn trả viện trợ đã cung cấp cho Ukraine dưới thời Tổng thống Mỹ Joe Biden.

Tuy nhiên, Nhà Trắng được cho là đã hạ số tiền hoàn trả từ 300 tỉ USD xuống còn 100 tỉ USD.

Các nguồn tin của Bloomberg tiết lộ sau vòng đàm phán cuối cùng tại Washington trong hai ngày 11 và 12-4, Mỹ đã "bớt" ước tính viện trợ cho Ukraine khoảng 200 tỉ USD, tức chỉ còn 100 tỉ USD. Con số này gần với ước tính mà Kiev đưa ra, khoảng 90 tỉ USD.

Tổng thống Donald Trump (phải) và Tổng thống Volodymyr Zelensky gặp nhau tại Nhà Trắng hồi cuối tháng 2. Ảnh: DPA

Trong khi đó, một báo cáo liên kết với UC Berkeley, Trường Kinh tế Stockholm, ĐH Minerva, ĐH Illinois tại Urbana-Champaign và Trường Kinh tế Kiev, cho biết Mỹ định giá viện trợ quân sự cho Ukraine là 65,9 tỉ USD nhưng "ước tính của chúng tôi là 18,3 tỉ USD", thấp hơn 3,6 lần.

Chính quyền Tổng thống Donald Trump đang thúc đẩy một thỏa thuận với Ukraine. Theo đó, Kiev sẽ phải trích một phần lợi nhuận từ các dự án đầu tư trong tương lai của mình, bao gồm cả khoáng sản và cơ sở hạ tầng, cho Washington.

Mỹ tuyên bố bằng cách này, họ sẽ nhận được khoản bồi thường cho viện trợ quân sự và các khoản viện trợ khác được cung cấp cho Ukraine dưới hình thức tài trợ và cho vay dưới thời ông Joe Biden.

Mặc dù vậy, Ukraine từ chối chuyển đổi viện trợ trước đây của Mỹ thành nợ và đang tìm kiếm các điều khoản tốt hơn cho thỏa thuận khoáng sản.

Bloomberg dẫn lời Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cho hay "các cuộc đàm phán tỏ ra rất hiệu quả và hai bên hy vọng sẽ đi tới hồi kết nhanh chóng".

Nguồn tin của Bloomberg nói rằng Mỹ vẫn muốn thông qua thỏa thuận khoáng sản để thu hồi viện trợ dành cho Ukraine.

Hôm 15-4, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky xác nhận các cuộc đàm phán với Mỹ về thỏa thuận khoáng sản là "tích cực" và sẽ có thêm nhiều cuộc họp nữa.

Theo dự thảo thỏa thuận gần đây, Kiev đồng ý phân bổ 50% doanh thu từ khoáng sản, hydrocarbon, dầu, khí đốt tự nhiên và các vật liệu khai thác khác cho một quỹ chung giữa Mỹ và Ukraine do Washington quản lý trong tương lai.

Dựa trên Bản ghi nhớ Budapest năm 1991, Ukraine đã từ bỏ kho vũ khí hạt nhân lớn thứ ba thế giới, phần lớn để đổi lấy các đảm bảo an ninh từ Mỹ và các quốc gia khác. Kho vũ khí đó có thể trị giá hơn 1.000 tỉ USD.

Phạm Nghĩa