Dạy trẻ ý thức tiết kiệm

Nhận được những đồng tiền mới cứng, nhiều trẻ tìm cách cất giữ cẩn thận. Trong đó, có em "nuôi" heo đất, có em tích cóp nhờ cha mẹ giữ... Được người lớn lì xì, ý nghĩ tiết kiệm tự nhiên hình thành trong đầu nhiều trẻ, nhất là khi được cha mẹ, ông bà hướng dẫn, khích lệ.

Khi lớn lên, trưởng thành, nhất là khi có công ăn việc làm và thu nhập, mỗi người lại quyết định chi tiêu tiền bạc theo những cách khác nhau. Trong đó, việc chi tiêu của các bạn sinh viên - vốn còn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của gia đình - phản ánh phần nào ý thức tiết kiệm của họ.

Sinh viên nào có hoàn cảnh kinh tế gia đình khó khăn thì thường hình thành sớm ý thức chi tiêu hợp lý - dè sẻn, căn cơ. Nghĩ về cha mẹ đang tần tảo sớm hôm ở quê nhà, tích cóp từng đồng nuôi mình lớn khôn, nay lại chu cấp học hành, nhiều em còn ghi chép tỉ mỉ các khoản chi tiêu hằng ngày, nhằm hạn chế thấp nhất gánh nặng cho gia đình. Không ít em còn tranh thủ thời gian nghỉ học trên lớp để kiếm việc làm thêm. Nếu may mắn kiếm được thu nhập ổn định, đủ trang trải việc ăn học, họ sẽ không nhờ cha mẹ "viện trợ" nữa.

Giờ đây, khi kinh tế ngày càng phát triển, nhiều gia đình trở nên khá giả. Được chu cấp "theo yêu cầu" nên con cái họ không chỉ học trong nước mà còn đi du học, chi tiêu thoải mái, chẳng phải nghĩ ngợi gì. Dù vậy, vẫn có không ít em ý thức được việc chi tiêu sao cho phải nhẽ, không ỷ lại gia đình...

Mỗi cây mỗi hoa, mỗi nhà mỗi cảnh, ý thức tiết kiệm định hình trong mỗi người bắt đầu từ việc dạy dỗ của cha mẹ và người thân. Nếu ngay từ nhỏ, trẻ đã biết xem trọng đồng tiền được người khác lì xì, cho tặng thì khi lớn lên, ắt họ càng phải biết trân quý đồng tiền mình làm ra bằng sức lao động chính đáng.

Mặt trái của cơ chế thị trường vốn tác động không nhỏ đến ý thức chi tiêu của mọi người, mọi lứa tuổi. Thông thường, ông bà, cha mẹ hay nghĩ đến tương lai con cháu nên chi tiêu dè dặt, tiết kiệm.

Trong khi đó, bị tác động của bè bạn cùng trang lứa và chạy theo nhu cầu cuộc sống, một bộ phận giới trẻ khát khao ăn ngon, mặc đẹp, dẫn đến chuyện "vung tay quá trán". Không ít bạn trẻ bởi nhiều lý do mà chạy theo lối sống a dua, đua đòi, bất chấp hoàn cảnh gia đình, gây nên hệ lụy cho cha mẹ và người thân.

Ý thức tiết kiệm trong cuộc sống còn được hiểu rộng hơn là biết chống lãng phí, coi trọng giá trị sức lao động của mình và người khác. Nếu luôn tồn tại bền vững trong mỗi người, ý thức ấy được xem là "lá chắn" ngăn ngừa sự tấn công của những quan niệm giản đơn, ấu trĩ, tiêu cực - ăn tiêu xả láng, chỉ cần sống cho hôm nay mà không cần biết ngày mai.

Ý thức tiết kiệm còn giúp chúng ta giành được thế chủ động trong cuộc sống. Niềm vui và hạnh phúc sẽ đến khi mỗi người tạo dựng cho mình cuộc sống tự lập, biết cho đi mà không mong nhận lại.

Văn Hùng