Cục trưởng THADS tỉnh Lào Cai Đỗ Ngọc Ba: Kiên trì thực thi công lý với một trái tim biết đồng cảm

Ông Đỗ Ngọc Ba, Cục trưởng Cục THADS tỉnh Lào Cai

Nhiệm vụ “khó”

Năm 2015, Chi cục THADS thành phố Lào Cai được giao ủy thác thi hành một vụ án dân sự từ cấp tỉnh (khi này anh Đỗ Ngọc Ba đang là Phó Chi cục trưởng Chi cục THADS thành phố Lào Cai).

Đối tượng B. phải thi hành án là một kẻ giết người, bị kết án tù chung thân và phải thi hành khoản bồi thường cho gia đình bị hại (ông C) số tiền hơn hơn 126 triệu đồng theo bản án tòa án.

Sau khi tòa tuyên án, B. tỏ ra bất cần, không tự nguyện thi hành án, không cung cấp bất kỳ thông tin nào về tài sản. Cơ quan THADS tỉnh Lào Cai trước đó đã dùng mọi biện pháp để xác minh nhưng không tìm thấy tài sản nào đứng tên anh ta. Vụ việc gần như rơi vào ngõ cụt khi được chuyển đến Chi cục THADS thành phố Lào Cai.

Anh Đỗ Ngọc Ba chia sẻ: “Tôi nhớ rõ cảm giác khi nhận nhiệm vụ. Người được thi hành án thì đang từng ngày phải chịu đựng cả nỗi đau thể xác lẫn tinh thần do đối tượng gây ra nhưng vẫn phải mòn mỏi chờ đợi khoản bồi thường. Số tiền bồi thường không chỉ là con số, mà là cả hy vọng của gia đình bị hại để phần nào xoa dịu nỗi đau. Chính vì vậy, bản thân tôi và các đồng nghiệp xác định phải tìm mọi cách để công lý được thực thi dù biết với một đối tượng đang thụ án chung thân và không hợp tác đây sẽ là một thử thách lớn”.

Ngay sau khi nhận nhiệm vụ, anh Ba cùng các chấp hành viên lập tức bắt tay vào việc. Anh đã trực tiếp xuống gặp B tại trại giam, đồng thời phối hợp với quản giáo trại giam làm công tác giáo dục, thuyết phục vận động đối tượng.

Tuy nhiên, đúng như dự đoán, B. gần như không muốn nói chuyện, chỉ đáp lại bằng sự thờ ơ hoặc những câu trả lời vòng vo, khẳng định mình không có tài sản, không có khả năng bồi thường. Với một người đang chịu án chung thân, động lực để hợp tác gần như bằng không.

Hành trình thực thi công lý

Không bỏ cuộc, anh Ba cùng đồng nghiệp vẫn kiên trì, áp dụng đủ mọi cách, lúc nghiêm khắc, lúc nhẹ nhàng, tâm lý. Đồng thời giải thích về trách nhiệm pháp lý, đồng thời khai thác vào tâm lý đối tượng về cơ hội được giảm án nếu tổ chức thi hành phần dân sự. Việc thực hiện nghĩa vụ dân sự, đặc biệt là bồi thường thiệt hại, là một trong những yếu tố quan trọng được xem xét khi đánh giá về việc giảm án.

Có lẽ, chính khao khát tự do đã khiến B thay đổi thái độ. Sau nhiều lần vận động, B cuối cùng chịu mở lời. Anh ta tiết lộ rằng mình và vợ có chung một căn nhà. Đây là tia sáng đầu tiên trong vụ án.

Anh Đỗ Ngọc Ba (người đứng thứ 2 từ phải sang) trong một buổi cưỡng chế thi hành án

Từ lời khai của đối tượng, anh Ba đã cùng các đồng nghiệp nhanh chóng xác minh. Nhưng niềm vui chưa kéo dài thì một trở ngại mới xuất hiện. Khi làm việc với gia đình B, vợ và mẹ vợ của B nhất quyết phản đối, khẳng định ngôi nhà thuộc sở hữu của mẹ vợ, không liên quan gì đến B.

“Trong những buổi làm việc, người vợ đối tượng rất cương quyết, mẹ vợ thì liên tục khẳng định bà là chủ sở hữu duy nhất. Họ không muốn hợp tác, thậm chí còn tỏ thái độ thách thức. Lúc đó, tôi nhận ra rằng nếu không có chứng cứ rõ ràng, vụ việc sẽ lại rơi vào bế tắc”, anh Ba chia sẻ.

Anh đã cùng các chấp hành viên bắt đầu một quá trình xác minh kỹ lưỡng. Bằng các biện pháp nghiệp vụ, lực lượng thi hành án đã tìm ra các tài liệu, giấy tờ pháp lý liên quan đến ngôi nhà và cuối cùng tìm ra bằng chứng và chứng minh được căn nhà thực chất là tài sản chung của hai vợ chồng B.

Sau khi có đầy đủ căn cứ, Ban Chỉ đạo thi hành án đã tiến hành họp và ban hành quyết định cưỡng chế, kê biên tài sản. Song song với việc làm các thủ tục cưỡng chế, kê biên, chấp hành viên vẫn tiếp tục làm công tác vận động, tuyên truyền, thuyết phục để gia đình đối tượng tự nguyện thi hành án.

“Tôi giải thích rõ về quyền sở hữu, nghĩa vụ thi hành án, và hậu quả pháp lý nếu họ tiếp tục cản trở. Tôi cố gắng đặt mình vào vị trí của họ, hiểu rằng họ lo lắng cho cuộc sống sau này, nhưng cũng nhấn mạnh rằng gia đình bị hại xứng đáng được bồi thường”, anh Ba nhớ lại.

Cái kết đẹp

Cuối cùng, sau nhiều lần thuyết phục, gia đình đối tượng dần thay đổi thái độ. Hai bên gia đình B và gia đình người bị hại đã thỏa thuận phương án bồi thường.

Khi số tiền bồi thường được chuyển đến tay gia đình bị hại, cũng là lúc những cán bộ thi hành án tháo được nút thắt trong lòng. Vụ án kéo dài gần 3 năm, tưởng chừng đã rơi vào ngõ cụt cuối cùng kết thúc tốt đẹp chỉ trong chưa đầy 3 tháng từ khi Chi cục THADS thành phố Lào Cai nhận ủy thác. Gia đình bị hại, dù không thể xóa đi nỗi đau mất người thân, nhưng phần nào được an ủi bởi công lý đã được thực thi.

Với các cán bộ thi hành án, đó là phần thưởng lớn nhất sau những ngày tháng kiên trì, là một trong những ký ức đặc biệt nhất. Đây không chỉ là câu chuyện về việc thi hành án, mà còn là bài học về sự kiên nhẫn, khéo léo và trách nhiệm. Dù khó khăn đến đâu, chỉ cần đặt tâm huyết vào công việc, chúng ta luôn có thể tìm ra ánh sáng ở cuối con đường. Nghề thi hành án không chỉ cần kiến thức pháp lý, mà còn cần một trái tim biết đồng cảm và một ý chí không bao giờ bỏ cuộc.

Nguyễn Hải - Hữu Trường