Công nghệ AR đưa du khách 'chạm' vào thời khắc lịch sử hào hùng của dân tộc

Khách tham quan có thể dễ dàng hòa mình vào những thời khắc lịch sử của dân tộc bằng công nghệ AR. (Ảnh: Minh Sơn/Vietnam+)

Từ những bức ảnh đen trắng hay hiện vật tưởng chừng đã 'ngủ yên' trong quá khứ, lịch sử bỗng 'sống dậy' trước mắt. Du khách tham quan triển lãm “Giữ trọn lời thề độc lập" tại Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam không còn chỉ ngắm các khung hình mà còn được 'đặt chân' vào chính khoảnh khắc như đang ở giữa dòng chảy lịch sử.

Lần đầu tiên, bảo tàng này đã ứng dụng công nghệ thực tế ảo tăng cường (AR) kết hợp trí tuệ nhân tạo (AI) để 'đánh thức' những thước phim và hình ảnh tư liệu quý, giúp lịch sử hiện hữu sinh động ngay trước mắt người xem.

Công nghệ là 'cầu nối' giữa quá khứ và hiện tại

Chiều 12/8 vừa qua, hướng tới kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam (Hà Nội) đã khai mạc triển lãm chuyên đề “Giữ trọn lời thề độc lập”, đưa người xem ngược thời gian về với những trang sử oanh liệt của dân tộc.

Triển lãm trưng bày hơn 300 hình ảnh, tài liệu, hiện vật quý, tái hiện chặng đường đấu tranh giành và giữ độc lập, tự do của đất nước.

Điểm nhấn đặc biệt của triển lãm lần này chính là việc áp dụng các công nghệ tương tác hiện đại. Công nghệ AR, AI được tích hợp trong không gian trưng bày, mở ra một cách tiếp cận mới khiến quá khứ không còn xa xôi mà trở nên sống động, gần gũi với người xem.

Những bức ảnh tư liệu đen trắng tưởng chừng đã nằm yên trong ký ức bỗng 'cử động' như một thước phim. (Ảnh: Minh Sơn/Vietnam+)

Những bức ảnh tư liệu đen trắng tưởng chừng đã nằm yên trong ký ức bỗng 'cử động' như một thước phim; những thước phim lịch sử được tái hiện chân thực, giúp du khách có cảm giác như đang đứng giữa dòng sự kiện trong khoảnh khắc lịch sử ấy.

Thay vì chỉ ngắm nhìn hiện vật và hình ảnh tĩnh, giờ đây người xem có thể bước vào chính khung cảnh lịch sử thông qua màn hình thiết bị tương tác.

Theo giới thiệu của bảo tàng, đã có ba bối cảnh tiêu biểu được phục dựng bằng công nghệ AR, gồm: cảnh lá cờ “Quyết chiến, Quyết thắng” tung bay trên nóc hầm chỉ huy của tướng De Castries chiều 7/5/1954 đánh dấu chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ; khoảnh khắc Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn Độc lập tại Quảng trường Ba Đình ngày 2/9/1945; hình ảnh Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân do Đại tướng Võ Nguyên Giáp chỉ huy, trong lễ thành lập ngày 22/12/1944.

Khách tham quan chỉ cần sử dụng một máy tính bảng do ban tổ chức cung cấp (hoặc thiết bị cá nhân có hỗ trợ AR) hướng lên các ảnh tư liệu tại khu trưng bày là ngay lập tức hiện ra các đoạn video ngắn sống động.

Du khách thích thú khi sử dụng công nghệ AR để hòa mình vào thời khắc Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Bản tuyên ngôn Độc lập. (Ảnh: Minh Sơn/Vietnam+)

Sự kết hợp hài hòa giữa hiện vật truyền thống và công nghệ tương tác số đã biến không gian bảo tàng vốn tĩnh lặng thành một môi trường trải nghiệm trực quan, sinh động. Lịch sử được kể lại bằng ngôn ngữ hiện đại, giàu tính trải nghiệm, tạo cầu nối giữa quá khứ với hiện tại.

Phát biểu tại Triển lãm, Đại tá Lê Vũ Huy - Giám đốc Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam nhấn mạnh việc ứng dụng công nghệ hiện đại chính là để tạo thêm “cầu nối” giữa quá khứ và hiện tại, giúp mỗi cán bộ, chiến sĩ và người dân, đặc biệt là người trẻ, thấm nhuần giá trị của độc lập, tự do. “Chúng ta không chỉ trưng bày để ngắm, mà muốn khơi dậy cảm xúc, truyền lửa, để những thành tựu của cha ông trở thành động lực cho công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hôm nay”, ông Huy.

Cũng tại sự kiện, ông Võ Hồng Nam (con trai Đại tướng Võ Nguyên Giáp) cũng bày tỏ ấn tượng trước việc ứng dụng công nghệ số trong trưng bày bảo tàng. Ông nhận định công nghệ đã tạo nên cầu nối giữa quá khứ và hiện tại, mang đến cơ hội hiếm có để thế hệ trẻ hóa thân và cảm nhận trọn vẹn khí thế hào hùng của những thời khắc lịch sử dân tộc.

Những phản hồi tích cực từ công chúng và các nhân chứng lịch sử cho thấy hướng đi mới mẻ này đang góp phần lan tỏa tinh thần yêu nước và niềm tự hào dân tộc tới cộng đồng.

Khi công nghệ làm mới trải nghiệm, khám phá lịch sử

Được biết, dự án AR tại triển lãm do công ty AI Day phối hợp cùng bảo tàng thực hiện. Ông Thái Thanh Nhật Quang - CEO của công ty chia sẻ rằng ở Việt Nam hiện nay việc khai thác công nghệ để truyền tải giá trị văn hóa - lịch sử vẫn còn hạn chế so với các lĩnh vực khác. Chính vì vậy, ông và các cộng sự đã ấp ủ ý tưởng làm sao để bất cứ nơi đâu trên dải đất hình chữ S, du khách cũng có thể được nghe những câu chuyện lịch sử ngay tại chỗ, hòa mình vào không gian văn hóa, lịch sử của địa phương đó.

Sau gần một năm nghiên cứu và phát triển, nhóm đã cho ra đời giải pháp dùng AR, AI cùng công nghệ dựng phim để phục dựng chân thực các sự kiện lịch sử.

"Đây là một cách để tái hiện lại những khung cảnh lịch sử mà trước kia chúng ta chỉ được xem qua ảnh đen trắng mờ nhòe," ông Quang nói.

Ông Thái Thanh Nhật Quang - CEO của AI Day cho biết, đây là một cách để tái hiện lại những khung cảnh lịch sử mà trước kia chúng ta chỉ được xem qua ảnh đen trắng mờ nhòe. (Ảnh: Minh Sơn/Vietnam+)

Theo vị CEO, việc đưa các hình ảnh tư liệu vào không gian bảo tàng dưới dạng trải nghiệm AR sẽ giúp mở rộng đối tượng khán giả, thu hút nhiều người đến với bảo tàng hơn.

Ông Quang cho biết nhóm phát triển đã đầu tư rất nhiều tâm huyết để đảm bảo chất lượng mỗi cảnh tái hiện. Họ phải tìm kiếm diễn viên có ngoại hình và thần thái phù hợp, chuẩn bị trang phục đúng với từng thời kỳ, dành nhiều ngày để quay phim các bối cảnh mô phỏng. Quá trình sản xuất kéo dài hàng tháng trời, cộng thêm nhiều tuần hậu kỳ xử lý kỹ xảo để có được những thước phim AR lịch sử sống động nhất cho khách tham quan.

Điểm độc đáo của giải pháp này là nhóm đã chọn cách tái hiện giống như một thước phim lịch sử, tức là dùng diễn viên thật diễn lại sự kiện như đang làm phim. Cách làm này giúp tạo độ chân thực rất cao, kết hợp được cả âm thanh, ánh sáng và cảm xúc của nhân vật, khiến người xem dễ dàng chìm đắm vào bối cảnh. "Không khác gì dựng một bộ phim cả," ông Quang ví von về quy trình thực hiện công phu.

Nhóm đã chọn cách tái hiện giống như một thước phim lịch sử, tức là dùng diễn viên thật diễn lại sự kiện như đang làm phim. (Ảnh: Minh Sơn/Vietnam+)

Ông cho biết dự án được thảo luận và triển khai cấp tốc chỉ trong vòng hai tháng gần đây, với đội ngũ thực hiện gồm 10 thành viên. Mọi chi tiết dù nhỏ nhất đều được cả nhóm chăm chút để đạt độ chính xác và hiệu quả tốt nhất.

Chia sẻ về định hướng tương lai, CEO AI Day kỳ vọng một ngày không xa, tại khắp các di tích lịch sử trên cả nước, người dân chỉ cần đưa điện thoại lên là có thể nhìn thấy và trải nghiệm những thước phim tái hiện lịch sử một cách sống động nhất. Ông nhấn mạnh dự án đã cho thấy lợi ích của phương thức truyền tải lịch sử mới mẻ, bớt khô khan, giúp người trẻ dễ tiếp nhận hơn và hào hứng hơn với lịch sử nước nhà.

"Chúng ta phải chạm được cảm xúc của khán giả trong một thời gian rất ngắn thì mới giữ chân được các bạn trẻ," ông Quang nói, cho rằng yếu tố tương tác và cảm xúc chính là 'chìa khóa' để công nghệ phát huy hiệu quả trong giáo dục lịch sử.

(Ảnh: Minh Sơn/Vietnam+)

Đương nhiên, để tái hiện các sự kiện một cách chính xác, nhóm phát triển cũng đã tham vấn nhiều chuyên gia lịch sử ngay từ đầu để nội dung thể hiện bám sát tư liệu.

Không chỉ ứng dụng tại bảo tàng thực tế, công nghệ số còn đang giúp mang trải nghiệm bảo tàng đến với đông đảo công chúng qua Internet.

Trước đó, vào cuối năm 2024, nền tảng số mở YooLife đã ra mắt tính năng ảo hóa không gian VR360 của Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam đúng vào dịp bảo tàng khai trương trụ sở mới.

Sản phẩm số này cho phép người dùng tham quan trực tuyến bảo tàng một cách trực quan: họ có thể lựa chọn các khu vực từ cổng vào đến từng phòng trưng bày, xoay góc nhìn 360 độ để xem toàn cảnh không gian bảo tàng.

Với những nỗ lực đổi mới như trên, Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam đang dần thoát khỏi hình ảnh tĩnh lặng truyền thống để trở thành một điểm đến hấp dẫn đối với công chúng, nhất là người trẻ đam mê khám phá lịch sử. Công nghệ AR, AI và thực tế ảo được kỳ vọng sẽ tiếp tục được nhân rộng, góp phần 'giữ lửa' cho ký ức lịch sử dân tộc và lan tỏa những bài học quý báu từ quá khứ vào cuộc sống hiện đại./.

(Vietnam+)