'Cơn sóng thần' DeSantis

Thống đốc Florida Ron DeSantis hôm 8/11 tái đắc cử trong cuộc đua giữa kỳ ở Mỹ, mở màn cho chiến thắng vang dội ở bang, giúp "đỏ hóa" hai hạt thành trì nhiều năm của đảng Dân chủ.

"Chúng tôi có lẽ đã có một đêm tuyệt vời nhất", Thượng nghị sĩ Joe Gruters, Chủ tịch đảng Cộng hòa Florida, nói.

"Hai năm nữa!", một số người ủng hộ ông đã hô vang khi mừng chiến thắng của ông ở Tampa hôm 8/11, ám chỉ đến khả năng chạy đua vào Nhà Trắng năm 2024. Thống đốc không phủ nhận, New York Times đưa tin.

Ban biên tập tại Wall Street Journal, một tờ báo do gia đình Murdoch kiểm soát, gọi chiến thắng của ông DeSantis là một “cơn sóng thần” vào sáng 9/11.

DeSantis (44 tuổi) - vốn đã được lòng các cử tri Florida - càng được yêu mến hơn sau khi ông bỏ bộ vest và cà vạt để mặc một chiếc áo gió đến bên ngoài một trung tâm cứu trợ tạm thời ở Fort Myers, thành phố hứng chịu gánh nặng của cơn bão Ian hồi tháng 9.

Với hành trang là tấm bằng Đại học Yale và Harvard, ông đọc một mạch các số liệu thống kê và kế hoạch tái thiết một cách linh hoạt và trôi chảy.

DeSantis thu hút sự chú ý từ những người bảo thủ của bang sau khi đưa ra một phản ứng không chính thống đối với Covid-19. Kể từ đó, ông đã khai thác kết hợp giữa trí tuệ của mình và sự thù địch có tính toán - đối với người nhập cư trái phép, giới tinh hoa và giới truyền thông - để trở thành người đàn ông hàng đầu cho phong trào dân túy cánh hữu của Mỹ, theo Financial Times.

Sự hấp dẫn của ông Desantis so với ông Trump

Các cộng sự cho biết ông DeSantis có thể sẽ tìm kiếm sự đề cử của đảng Cộng hòa cho cuộc đua vào chức tổng thống vào năm 2024. Đây là lúc ông đang nổi tiếng nhất, các cộng sự nói.

Tất nhiên, một cuộc đua vào Nhà Trắng có nghĩa là ông sẽ phải vượt qua người đã ủng hộ mình bước vào dinh thự của thống đốc Florida: Donald Trump.

Thống đốc Florida Ron DeSantis và vợ con trong đêm chiến thắng bầu cử giữa kỳ Mỹ. Ảnh: Reuters.

Kết quả đêm 8/11 với hàng loạt thất bại từ những ứng viên được ông Trump ủng hộ sẽ ảnh hưởng đến triển vọng tranh cử của ông vào năm 2024.

“Ứng viên duy nhất bị (ông Trump) chế nhạo trước ngày bầu cử - ông DeSantis - giành chiến thắng rõ ràng. Ngược lại, các ứng viên được ông Trump ủng hộ đã thất bại”, một đảng viên Cộng hòa nói.

Sau chiến thắng của ông DenSantis, cựu tổng thống thậm chí dọa rằng: "Nếu ông ấy tranh cử, tôi sẽ nói cho các bạn một vài điều về ông ấy - mà sẽ không mấy tốt đẹp. Tôi biết rõ ông ấy hơn ai khác, có lẽ chỉ trừ vợ ông ta", Wall Street Journal ngày 8/11 dẫn phát ngôn của ông Trump.

Tuy nhiên, bất chấp điều đó, Thống đốc bang Florida vẫn cho thấy sức hút mạnh mẽ của riêng mình, qua việc báo chí đổ dồn sự chú ý vào ông sau khi tái đắc cử. Trong khi đó, sự hấp dẫn của ông Trump đang bị nghi ngờ vì kết quả bầu cử.

Ông DeSantis hiện được nhận diện ngang hàng với cựu lãnh đạo về tên tuổi trong số đảng viên Cộng hòa. Chính ông Trump cũng được cho là rất sôi nổi khi đề cập đến trí tuệ đáng gờm của DeSantis.

Về phương diện cá nhân, trận đấu tiềm năng giữa ông Trump và ông DeSantis sẽ là một cuộc so tài của những sự đối lập hoàn toàn.

Một người được biết đến làm việc theo cảm tính và luôn thu hút đầy “drama”, người còn lại là luật sư kỷ luật, luôn sàng lọc qua hàng đống dữ liệu và số liệu thống kê trước khi đưa ra một tính toán lạnh lùng.

Ông Trump từng là người ủng hộ ông DeSantis. Ảnh: SOPA.

Một người luôn được vây quanh bởi rất nhiều mối quan hệ và của cải dồi dào, người kia sống đơn giản và tự lập.

Ông Trump đã chạm trán với những người thách thức đáng gờm như Ted Cruz, Marco Rubio và Jeb Bush.

Nếu DeSantis phải đối đầu với ông Trump, thống đốc bang Florida vẫn có lợi thế của riêng mình.

Ông DeSantis được nhận xét là được lòng các cử tri nữ vì là một ông bố đã có gia đình với 3 đứa con nhỏ, người đã hỗ trợ vợ mình vượt qua căn bệnh ung thư vú và chưa bao giờ khoe khoang trước công chúng về đời tư.

Đối với các nhà tài trợ, DeSantis hứa hẹn về năng lực và cách tiếp cận của chính quyền bang với mức thuế thấp, không như sự khó đoán của cựu tổng thống. Một cố vấn chính trị ở New York giải thích: “Họ nhìn thấy một sự hấp dẫn nhất định mà không có gánh nặng như Trump. Họ đã cố gắng với ông Trump nhưng mọi thứ quá điên rồ”.

Chủ nghĩa dân túy của DeSantis

Ông được biết đến là người thường né tránh tương tác xã hội không cần thiết. Ngoài vợ, người cố vấn đáng tin cậy nhất của mình, ông ít bạn bè. “Không có ‘người của DeSantis’ nào ở Tallahassee”, một cựu trợ lý cho biết. Người này mô tả thống đốc có tính cách ẩn dật và sẵn sàng không kết bạn. “Nếu Ron DeSantis đến Nhà Trắng, sẽ chẳng có ai đi cùng ông ấy”.

Đối với các nhà phê bình, ông là một người cơ hội. Trong những ngày đầu cầm quyền, ông đã liên tục khuấy động các cuộc chiến văn hóa sau khi thấy được lợi ích từ việc này.

Chỉ trong vài tháng qua, DeSantis đã tước bỏ thỏa thuận thuế kéo dài hàng thập kỷ của Disney, một trong những nhà tuyển dụng lớn nhất của bang, vì giám đốc điều hành của hãng này chỉ trích luật “Don’t say gay” mà ông đã ký vào tháng 3. Luật này cấm giáo viên tiểu học thảo luận về bản dạng giới hoặc khuynh hướng tính dục cho học sinh trước lớp bốn.

Ông DeSantis được kỳ vọng sẽ tham gia tranh cử tổng thống vào năm 2024. Ảnh: Reuters.

DeSantis đã ra mắt Văn phòng An ninh và Tội phạm Bầu cử mới, dù có rất ít bằng chứng về gian lận bầu cử ở Florida.

Ông cũng chỉ trích Anthony Fauci, Giám đốc Viện Quốc gia về Dị ứng và Bệnh truyền nhiễm - một cựu chiến binh của cuộc khủng hoảng Aids và sau đó là cố vấn hàng đầu cho các hạn chế về cộng đồng trong đại dịch Covid-19.

Thống đốc bang Florida phản đối việc áp dụng lại các biện pháp phòng dịch Covid-19 nghiêm ngặt vào mùa hè 2021. Ông ban hành lệnh cấm các học khu trong bang yêu cầu học sinh đeo khẩu trang đến lớp, theo Reuters.

Hồi tháng 9, ông đã đưa 50 người di cư Venezuela đến Martha’s Vineyard, hòn đảo sang trọng ngoài khơi bờ biển Massachusetts, nơi gia đình Obama nghỉ hè. Ý tưởng là buộc cựu tổng thống đảng đối lập đối mặt với kết quả của chính sách biên giới của mình.

Tuy nhiên, ngay cả một số đảng viên Cộng hòa cũng phải nhăn mặt trước hành động cực đoan của ông khi sử dụng những người tuyệt vọng làm công cụ chính trị. Trong một vụ kiện tập thể, những người di cư nói rằng họ đã bị dụ dỗ rời khỏi nơi trú ẩn ở San Antonio, Texas bằng phiếu thực phẩm và những lời hứa hẹn về việc làm, chỉ để bị bỏ rơi trên một hòn đảo.

Tuy nhiên, những người ủng hộ nhận thấy sự nhất quán và nguyên tắc ở DeSantis khi ông trau dồi chủ nghĩa dân túy đang phát triển đã được Trump tung ra và đang chờ có người tiếp nối và hoàn thành.

Học thuyết nói về một nhà lãnh đạo mạnh mẽ bảo vệ những người dân bình thường trong một thế giới ngày càng hỗn loạn và bất định, nói về sự khinh bỉ đối với một hệ thống mà họ cáo buộc là tham nhũng, bao gồm cả "giới tinh hoa", những người chế nhạo ai đó vì từ chối tiêm phòng hoặc vì lái một chiếc ôtô chạy bằng xăng. Học thuyết cũng đặt nghi ngờ vào các công ty lớn.

Chủ nghĩa dân túy mới này cũng thể hiện sự khinh miệt cường điệu đối với các phương tiện truyền thông - ngoại trừ Fox News và các hãng truyền thông bảo thủ khác. Một cựu trợ lý của DeSantis nhớ lại sự không thoải mái của họ khi thống đốc bắt đầu diễn thuyết cho các phóng viên cho đến khi mọi người thừa nhận họ yêu thích quan điểm của ông.

Chủ nghĩa dân túy mới này vẫn có những mâu thuẫn cũ. Ví dụ, trong khi tự thể hiện mình là người bảo vệ tầng lớp bình dân, DeSantis không ác cảm với việc huy động tiền từ những người giàu có nhất và có các mối quan hệ tốt nhất, bao gồm những người nắm giữ quỹ đầu cơ như Paul Tudor Jones và Ken Griffin, và gia đình tập đoàn Koch Industries. Ông đã huy động được 177 triệu USD cho đến hết ngày 9/9 năm nay, kỷ lục đối với một chiến dịch tranh cử thống đốc.

David Clark, người từng là phó giám đốc nhân sự của DeSantis năm 2019-2020, thừa nhận rằng sếp cũ của ông có thể không có bạn nhậu. Tuy nhiên, ông vẫn nhìn thấy sự đứng đắn bên dưới vẻ ngoài khắc kỷ và phương pháp quản lý cứng rắn của DeSantis.

“Ông ấy là một chuyên gia dữ liệu hiểu mọi chi tiết. Nếu phải lựa chọn giữa tài liệu 85 trang hoặc bản tóm tắt 2 trang, DeSantis luôn chọn tài liệu đầu tiên. Đây sẽ là một sự khác biệt so với hai tổng thống trước đây của đảng Cộng hòa, những người thích gạch đầu dòng hoặc được đọc to cho nghe”.

Đêm bầu cử Mỹ trong 60 giây: Cuộc đua gay cấn Bất ngờ, kịch tích và khó đoán là những từ mô tả cuộc bầu cử giữa kỳ cân sức tại Mỹ trong năm nay, khi vẫn chưa thể xác định cán cân tại quốc hội sẽ thuộc về đảng nào.

Hồng Ngọc