Chính quyền ông Trump đột ngột triệu hồi hàng chục đại sứ Mỹ về nước

Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ra lệnh triệu hồi gần 30 nhà ngoại giao chuyên nghiệp Mỹ khỏi các vị trí đại sứ và những chức vụ cao cấp khác tại đại sứ quán, đài CNN cùng nhiều cơ quan truyền thông Mỹ đưa tin ngày 22-12.

Theo các nguồn tin, trưởng phái bộ tại ít nhất 29 quốc gia đã được thông báo vào tuần trước rằng nhiệm kỳ của họ sẽ kết thúc vào tháng 1-2026.

Những người này được bổ nhiệm làm đại sứ tại nhiều quốc gia trên thế giới dưới thời chính quyền Tổng thống Joe Biden nhưng đều là các nhà ngoại giao chuyên nghiệp, tức đã phục vụ nhiều năm trong ngành ngoại giao dưới các tổng thống thuộc cả hai đảng.

Cuộc họp nội các của chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump vào ngày 2-12. Ảnh: WHITE HOUSE

Các đại sứ phục vụ theo sự tín nhiệm của tổng thống, nhưng nhiệm kỳ tại mỗi phái bộ ngoại giao thường kéo dài 3 hoặc 4 năm.

Những đại sứ là người được bổ nhiệm mang tính chính trị thường rời chức khi có sự thay đổi chính quyền. Một quan chức cấp cao của Bộ Ngoại giao Mỹ mô tả việc triệu hồi các đại sứ này là “một quy trình tiêu chuẩn trong bất kỳ chính quyền nào”.

Theo các quan chức, những người bị ảnh hưởng do đợt xáo trộn này không mất việc trong ngành ngoại giao, mà sẽ trở về Washington để đảm nhận các nhiệm vụ khác nếu họ muốn.

“Một đại sứ là đại diện cá nhân của tổng thống, và tổng thống có quyền bảo đảm rằng tại các quốc gia này có những người thúc đẩy chương trình nghị sự ‘Nước Mỹ trên hết’” - quan chức cấp cao của Bộ Ngoại giao Mỹ nói với CNN.

Vị quan chức không xác nhận số lượng các đại sứ bị triệu hồi cũng như những địa điểm họ từng công tác.

Các cựu nhà ngoại giao Mỹ mô tả tình hình là chưa từng có tiền lệ.

“Điều này chưa bao giờ xảy ra trong suốt 101 năm lịch sử của ngành Ngoại giao Mỹ. Các đại sứ phục vụ theo sự tín nhiệm của tổng thống. Nhưng mọi đời tổng thống trước đây đều giữ phần lớn các đại sứ chuyên nghiệp cho đến khi người kế nhiệm của họ được Thượng viện phê chuẩn” - ông Eric Rubin, nhà ngoại giao chuyên nghiệp đã nghỉ hưu và là cựu chủ tịch Hiệp hội Ngoại giao Mỹ, cho biết.

AFSA, công đoàn đại diện cho các sĩ quan ngoại giao, cho biết “đã nhận được những báo cáo đáng tin cậy từ các thành viên tại các cơ quan ngoại giao trên khắp thế giới rằng nhiều đại sứ chuyên nghiệp, được bổ nhiệm trong thời chính quyền ông Biden, đã được yêu cầu rời nhiệm sở trước ngày 15 hoặc 16-1-2026”.

“Theo các nguồn tin của chúng tôi, không có bất kỳ lời giải thích nào được đưa ra cho các quyết định triệu hồi này” - thông cáo nêu rõ.

AFSA cảnh báo rằng việc “loại bỏ các nhà ngoại giao cấp cao này mà không có lý do hay sự giải thích chính đáng sẽ gửi đi một thông điệp nguy hiểm”.

Mặc dù các đại sứ chuyên nghiệp không bị sa thải, họ chỉ có một khoảng thời gian rất hạn chế để tìm vị trí công tác mới; nếu không, họ sẽ phải nghỉ hưu theo quy định của ngành ngoại giao.

Theo các nguồn tin, phần lớn các đại sứ bị ảnh hưởng đang công tác tại các cơ quan ngoại giao của Mỹ ở châu Phi, nhưng các quyết định rút người cũng tác động đến các vị trí ở châu Âu, châu Á, Trung Đông và Tây Bán cầu.

Theo CNN, động thái triệu hồi các nhà ngoại giao cấp cao là bước đi mới nhất của chính quyền ông Trump nhằm tái định hình Bộ Ngoại giao. Trước đó trong năm nay, hơn 1.300 quan chức làm việc tại trụ sở Bộ Ngoại giao ở thủ đô Washington, DC - trong đó có hơn 240 cán bộ ngoại giao - đã mất việc trong khuôn khổ một cuộc cải tổ sâu rộng.

THẢO VY