Cầu thị vẫn hơn

Hao tổn công sức và thời gian vì chương trình quá tải đã đành, nhưng càng học cùng con trẻ, người lớn càng hoang mang như thấy đang lạc vào ma trận chữ và nghĩa.

TS Quách Tuấn Ngọc, nguyên Cục trưởng Cục CNTT (Bộ GDĐT) kể câu chuyện về một vị Bộ trưởng Bộ GDĐT khi mới về nhậm chức được vài tháng, một hôm trong cuộc họp giao ban, Bộ trưởng nói: Bây giờ tôi mới biết là có đến 80% tác giả SGK chưa bao giờ đi dạy những thứ họ viết ra…

Ông Ngọc cho biết đã kể lại kỷ niệm trên khá nhiều lần rồi, và coi đó như là một điều phải nhớ khi cải cách giáo dục lần này. Bản thân ông cũng đang đặt ra câu hỏi là các tác giả của bộ SGK Tiếng Việt Cánh Diều lớp 1 này đã từng bao giờ đi dạy những thứ họ viết ra chưa?

Ấy là chưa kể biết bao thắc mắc của phụ huynh được nêu ra: Truyện ngụ ngôn chiếm phần dung lượng lớn trong sách Tiếng Việt 1, nhưng tại sao phải đi sửa nội dung truyện ngụ ngôn của nước ngoài?

Nếu thấy truyện nước ngoài xa lạ hoặc khó hiểu với học sinh Việt Nam, tại sao không thay bằng những câu chuyện dân gian thuần Việt? Sở dĩ phụ huynh quan tâm tới chương trình và SGK lớp 1, bởi ngay năm đầu tiên đi học, trẻ không chỉ được học chữ, học vần, học tiếng mà còn đến trường học văn, học lễ, học làm người.

Bao thế hệ phụ huynh đã lớn lên và trưởng thành với những cuốn SGK cũ. Câu chuyện về những bài học trong SGK lớp 1 mới lại khiến người ta liên tưởng và nhớ về những trang sách đầu đời cách đây đã nhiều thập kỷ.

Có những người đã ở tuổi ông/bà nhưng đến giờ vẫn đọc thuộc làu làu những bài Tập đọc lớp 1 năm nào. Nó dường như đã hằn in vào ký ức, là một kỷ niệm khó quên. Đơn cử như bài học dạy mỗi người nếp sống và lối sống chuẩn mực từ thuở ấu thơ, từng được in trong sách lớp Vỡ lòng (SGK cũ hệ 12 năm) có đoạn: Gà cùng ngan vịt/ chơi ở bờ ao/ chẳng may té nhào/ gà rơi xuống nước/không chậm nửa bước/ ngan vịt nhảy theo/ rẽ trong đám bèo/ vớt gà lên cạn…

Khỏi phải phân tích dài dòng thì ai cũng biết đó là bài học ca ngợi tình bạn trong hoạn nạn, đề cao sự tương trợ giúp đỡ lẫn nhau trong cuộc sống.

Và còn biết bao bài học đạo đức nhẹ nhàng mà thấm thía tương tự như câu chuyện kể trên. Người ta còn ví những cuốn SGK lớp 1 như những tấm vé trở về tuổi thơ là vậy.

Xuất hiện trong những giao lưu gần đây xung quanh câu chuyện SGK lớp 1 mới, GS Nguyễn Minh Thuyết, Tổng chủ biên chương trình GDPT mới cho rằng giáo dục Việt Nam tồn tại nhiều vấn đề, nhưng “xã hội đang định kiến nặng nề”.

Xin thưa với Giáo sư, sự học hôm nay có liên quan tới cả một thế hệ mai sau, thế nên cho dù không phải là phụ huynh, thì nhiều người vẫn rất quan tâm tới bài học đầu tiên của những đứa trẻ. Điều mà dư luận chờ đợi là thái độ nghiêm túc, cầu thị của nhóm tác giả SGK lớp 1.

Họ cũng quan tâm xem liệu sau rà soát của Bộ GDĐT, SGK lớp 1 mới có được chỉnh sửa lại hay không, chỉnh sửa theo hướng nào khi các em đã đi gần hết nửa học kỳ I của năm học đánh dấu sự đổi mới…

Thông tin mà chúng tôi mới nhận được khi đang viết bài báo này là cuộc thuyết trình chuyên đề của GS Nguyễn Minh Thuyết về SGK Tiếng Việt lớp 1 Cánh Diều (dự kiến tổ chức hôm nay 14/10 tại Hà Nội) bị hoãn lại.

Điều đó đã khiến không ít người hụt hẫng, bởi họ thực sự mong muốn được đối thoại với nhóm tác giả cũng như Tổng chủ biên của chương trình mới.

Rõ ràng, không ai muốn nhìn thấy tình cảnh “đẽo cày giữa đường”, đóng góp cho SGK lớp 1 mới những ngày qua, các ý kiến dù gay gắt song đều thể hiện sự tâm huyết, lo lắng và mong muốn học sinh có được những cuốn SGK tốt nhất. Thế nên không thể thấy sai mà không sửa.

Vi Cầm