Cảm xúc 'Tự hào một dải biên cương'

Người xem xúc động trước bức ảnh về chủ đề người lính Biên phòng tại triển lãm. Ảnh: Văn Chương

Sự kiện nói trên do Ban Tuyên giáo Trung ương chủ trì, phối hợp với Tổng cục Chính trị QĐND Việt Nam; Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam; Bộ Tư lệnh BĐBP tổ chức vào tối 24/11, tại Hà Nội. Tại đây, Ban tổ chức đã giới thiệu những bức ảnh đoạt giải và ảnh sẽ được đưa đi triển lãm tại nhiều địa phương để tuyên truyền rộng rãi trong quần chúng nhân dân về những khoảnh khắc đẹp, những câu chuyện thắm tình quân dân trên biên giới theo suốt dặm dài của Tổ quốc.

Trong thời gian qua, có nhiều cuộc thi sáng tác ảnh nghệ thuật, nhưng chủ đề về biên cương, hải đảo vẫn luôn là niềm cảm hứng đối với những nhà nhiếp ảnh trên khắp mọi miền Tổ quốc. Vì biên giới là nơi có nhiều đồng bào dân tộc thiểu số đang sinh sống, những người lính Biên phòng nhịp bước tuần tra, bức tranh thiên nhiên và con người ở nơi đây như đóa hoa đẹp đẽ của núi rừng, như lời bài hát "Chiều biên giới" của cố nhạc sĩ Vũ Hiệp Bình cứ vang vọng mãi: "Rừng chiều biên giới bao la/ Ngồi bên con suối ngân nga/ Có người chiến sĩ hát với cây đàn ghi-ta...".

Sau 3 kỳ tổ chức Cuộc thi ảnh nghệ thuật cấp quốc gia "Tự hào một dải biên cương", đề tài về biên cương, hải đảo vẫn luôn mở rộng trong tầm mắt của các nghệ sĩ nhiếp ảnh. Mỗi khoảnh khắc hiện lên sau cú bấm máy là câu chuyện đầy mềm mại với cảnh chiều biên giới hoa lau trắng thấp thoáng mờ ảo dưới ánh mặt trời, những người lính Biên phòng trong những ngôi nhà sàn đang dạy học cho các cháu người dân tộc thiểu số, "Con nuôi đồn Biên phòng", vườn rau tăng gia sản xuất... Năm 2020, có nhiều bức ảnh dự thi gắn với chủ đề người lính Biên phòng trên tuyến đầu chống dịch Covid-19, còn chủ đề năm 2024 thì khá đa dạng, gắn với mọi mặt của đời sống nơi biên cương, hải đảo.

Nhiều bức ảnh tham dự Cuộc thi ảnh nghệ thuật cấp quốc gia “Tự hào một dải biên cương” năm 2024 đều mang tính đại diện. Bởi dọc theo chiều dài biên giới hình chữ S, có biết bao nhiêu "Con nuôi đồn Biên phòng" đang sống trong vòng tay thương yêu của người lính, nhưng chỉ chọn 1-2 bức ảnh tham dự giải để làm nổi bật chủ đề này. Ví dụ như bức ảnh thầy giáo quân hàm xanh của tác giả Nguyễn Hữu Long ở tỉnh Long An được lựa chọn để triển lãm. Phía sau bức ảnh là câu chuyện dài về người thầy giáo quân hàm xanh, người cha nuôi Biên phòng ở khắp các tỉnh biên giới Quảng Nam, Thừa Thiên Huế, Quảng Trị, Sơn La, Lai Châu... Một bức ảnh có hồn và giàu xúc cảm được chụp dưới góc độ nghệ thuật chính là nguồn cảm hứng để các văn nghệ sĩ, nhà báo tìm đến những vùng sâu, vùng xa nơi biên giới để tiếp tục viết thêm nhiều câu chuyện dài sau những khoảnh khắc ấy.

Ảnh dự thi và được lựa chọn triển lãm là ảnh nghệ thuật, khác với ảnh báo chí. Ví dụ, bức ảnh "Tiếng khèn bên suối" của tác giả Phan Trung Sơn ở tỉnh Thanh Hóa, khi nhìn, trong đầu người xem hiện ngay ra âm thanh, nụ cười, tiếng suối róc rách hòa với tiếng khèn, trái tim của những đứa trẻ vùng cao và người lính Biên phòng hòa quyện nhịp đập và tình cảm gắn bó. Đối với người làm báo, khi nhìn vào bức ảnh này, phản xạ nghề nghiệp sẽ dẫn dắt nhà báo tiếp tục đi sâu hơn vào đời sống của đồng bào ở vùng biên giới, gặp gỡ nhiều thế hệ cán bộ, chiến sĩ từng công tác tại biên giới để viết ra những ký sự mang sắc màu của biên cương.

Năm 2022, bức ảnh gây ấn tượng trong cuộc thi lần thứ II, đó là "Ngày vui hội té nước Khmer Nam Bộ" của tác giả Nguyễn Hoàng Nam ở tỉnh An Giang. Bức ảnh đã lột tả được tình quân dân gắn bó nơi biên cương của Tổ quốc. Có tác phẩm được khai thác trong bối cảnh giống nhau và 2 kỳ thi liên tục đoạt giải, đó là BĐBP tuần tra trong băng giá ở biên giới phía Bắc của tác giả Nguyễn Hữu Lanh ở Hà Giang. Tác giả đã không quản khó khăn dõi theo tình hình nơi biên cương để có mặt kịp thời chụp khoảnh khắc những người lính Biên phòng bên cây lau trĩu xuống vì băng tuyết bám vào ngọn.

Hội đồng Giải thưởng đã vinh danh 22 tác phẩm xuất sắc nhất của cuộc thi năm nay, gồm: 2 giải Vàng, 4 giải Bạc, 6 giải Đồng và 10 giải Khuyến khích; lựa chọn 128 tác phẩm để tổ chức triển lãm giới thiệu tới công chúng trên mọi miền của Tổ quốc, cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài và bạn bè quốc tế. Ban tổ chức nhấn mạnh, giải thưởng đã thành công hơn mong đợi, vì đã có 14.000 bức ảnh của hơn 2.000 tác giả gửi dự thi.

Lê Văn Chương