Bộ trưởng Tài chính và Tổng kiểm toán tranh luận về thuế của Unilever

Sáng 24/5, Quốc hội thảo luận tại hội trường dự thảo luật Quản lý thuế (sửa đổi) - dự luật sẽ được thông qua tại kỳ họp này.

Tại phiên thảo luận, Bộ trưởng Tài chính Đinh Tiến Dũng lại tranh luận với Tổng kiểm toán Nhà nước Hồ Đức Phớc.

Kiểm toán ra quyết định, cơ quan thuế bị kiện

Nói "lại tranh luận", bởi đây không phải lần đầu tiên 2 bộ trưởng, trưởng ngành này có những ý kiến trái chiều khi góp ý vào dự án luật. Trước đó, tại kỳ họp thứ 6 của Quốc hội và một phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, ông Dũng và ông Phớc đã từng tranh luận với nhau về một số quy định của luật Quản lý thuế (sửa đổi).

Bộ trưởng Tài chính Đinh Tiến Dũng. Ảnh: Quốc hội.

Bộ trưởng Tài chính Đinh Tiến Dũng lần này tiếp tục nêu lại quy định bất cập khi Kiểm toán Nhà nước kiến nghị truy thu thuế của doanh nghiệp, cơ quan thuế là đơn vị thực hiện kiến nghị, và khi doanh nghiệp kiện thì đơn vị bị kiện là cơ quan thuế.

Bộ trưởng Dũng giải thích, luật Kiểm toán Nhà nước quy định, báo cáo kiểm toán bắt buộc phải thực hiện nhưng báo cáo này không phải là quyết định cuối cùng. Điều này liên quan đến giải quyết khiếu nại, khiếu kiện.

Trong thực tiễn, khi cơ quan thuế chấp hành kết luận của Kiểm toán Nhà nước, ra quyết định thu thuế của người nộp thuế theo kết luận kiểm toán, thanh tra tại cơ quan quản lý thuế đã xảy ra nhiều trường hợp người nộp thuế chưa đồng tình, kiện ra tòa. Khi đó, họ kiện quyết định truy thu thuế của cơ quan thuế, chứ không phải kiện quyết định của Kiểm toán Nhà nước.

Ông Dũng dẫn chứng việc Kiểm toán Nhà nước kiến nghị truy thu của Unilever hơn 800 tỷ đồng, sau đó thống nhất truy thu hơn 500 tỷ và cuối cùng lại chỉ thu có hơn 300 tỷ đồng.

“Đây là điểm cần tính toán lại. Nếu ngay từ đầu ra quyết định truy thu hơn 800 tỷ đồng thì sẽ bị doanh nghiệp kiện ra tòa”, ông Dũng nói.

Ngay lập tức, Tổng Kiểm toán Nhà nước Hồ Đức Phớc giơ biển tranh luận.

Ông Phớc nói “muốn giải trình rõ ý kiến của Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng về Unilever để Quốc hội hiểu, kẻo lại nghĩ là Kiểm toán Nhà nước kết luận không đúng, lúc thế này, lúc thế khác".

Tổng kiểm toán: 'Chúng tôi làm đúng!'

Theo Tổng kiểm toán, Unilever đã bị Thanh tra Cục Thuế TP.HCM kiến nghị truy thu 383 tỷ đồng, và họ đã nộp. Tuy nhiên, sau đó Kiểm toán Nhà nước vào kiểm tra hồ sơ đã kết luận cần truy thu thêm 882 tỷ đồng, đồng thời yêu cầu đoàn thanh tra Cục Thuế TP.HCM giải trình tại sao lại truy thu có 383 tỷ.

Cơ quan này giải thích do cuối năm nên đoàn chỉ căn cứ vào số liệu do công ty tự tính toán để kiến nghị truy thu chứ chưa kiểm tra, rà soát các hồ sơ tài liệu liên quan của doanh nghiệp.

Tổng kiểm toán Nhà nước Hồ Đức Phớc. Ảnh: Quốc hội.

“Đoàn thanh tra thuế làm không đúng. Chúng tôi làm đúng”, Tổng kiểm toán Nhà nước khẳng định.

Ông Phớc thông tin thêm, 8 tháng sau, Unilever có khiếu nại nên Kiểm toán Nhà nước đã mời Tổng cục Thuế và Cục Thuế TP.HCM cùng làm việc với doanh nghiệp. Họ cung cấp thêm hồ sơ mở rộng, chưa được giám định.

“Chỉ căn cứ vào hồ sơ họ cung cấp thì kết luận là phải truy thu 575 tỷ đồng. Sau đó, doanh nghiệp làm việc với các bên và chấp nhận nộp 384 tỷ đồng, kiến nghị không phạt chậm nộp.

Chúng tôi bàn với các cơ quan là họ chấp nhận số tiền đó thì cứ để họ nộp, còn hồ sơ mở rộng bổ sung sau, chứ không phải do kiểm toán làm không chính xác”, ông Phớc giải thích.

Các tranh luận này xuất phát từ điều 21 khoản 2 của dự thảo luật Quản lý thuế (sửa đổi), quy định việc nếu kết luận của Kiểm toán Nhà nước khác kết luận của cơ quan thuế thì thực hiện theo kết luận của cơ quan thuế.

Tổng kiểm toán Hồ Đức Phớc phân tích khi cơ quan kiểm toán, thanh tra vào kiểm tra thuế thì cơ quan thuế có trách nhiệm giải trình. Khi kiểm tra hồ sơ thuế thì cơ quan thuế phải cử cán bộ làm việc với cơ quan thanh tra, kiểm toán, chịu trách nhiệm phối hợp, cung cấp hồ sơ, giải trình...

Do đó, khi lập biên bản thì cơ quan thuế đã cùng với cơ quan kiểm toán, thanh tra làm, kết luận của kiểm toán và thanh tra thì cơ quan thuế phải có trách nhiệm thực hiện. Vì vậy, doanh nghiệp kiện cơ quan thuế là đúng.

"Kiểm toán cũng chịu trách nhiệm về kết luận của mình, và cơ quan thuế có quyền đồng ý, không đồng ý, khiếu kiện quyết định của kiểm toán từ lúc phối hợp làm việc”, ông Phớc nói.

Hoài Thu