Báo chí truyền cảm hứng

Nâng cao nhận thức, chuyển hóa hành động

Những năm 2011 - 2012, xã Đức Phong (Mộ Đức) là một trong những “điểm nóng” ô nhiễm môi trường. Rác thải vứt tràn lan trên các khoảng đất trống, các tuyến đường ven biển đã tạo nên những bãi rác tự phát nhếch nhác, gây ô nhiễm môi trường, khiến dư luận bức xúc. Khi ấy, ông Trương Minh, ở thôn Châu Me, đã mày mò nghiên cứu và tự đầu tư lò đốt rác với kinh phí hơn 400 triệu đồng, để thu gom, xử lý rác thải. Điều đáng nói là rác thu gom về được ông cùng vợ phân loại trước khi tiêu hủy, trong đó rác thải nhựa, túi ni lông được rửa sạch để bán cho các cơ sở tái chế. Hành động tuy nhỏ nhưng mang lại hiệu quả lớn trong việc bảo vệ môi trường của ông Minh nhanh chóng được báo chí, đầu tiên là Báo Quảng Ngãi lan tỏa, truyền tải sâu rộng.

Phóng viên Báo Quảng Ngãi tác nghiệp tại hiện trường. ẢNH: THANH PHƯƠNG

Chủ tịch UBND xã Đức Phong Đinh Văn Bé cho biết, thông qua báo chí, mô hình thu gom, xử lý rác thải của ông Minh đã thu hút sự chú ý của các cấp chính quyền và người dân. Từ đó, truyền cảm hứng, kích thích sự tham gia của nhiều người cũng như các tổ chức đoàn thể, chính trị địa phương. Vì vậy, các địa phương trên địa bàn huyện Mộ Đức nói riêng, toàn tỉnh nói chung đã triển khai thực hiện có hiệu quả các phong trào trồng cây xanh, thu gom xử lý, tái chế rác thải sinh hoạt và “nói không” với rác thải nhựa...

Chùa Phước Quang, ở thôn Độc Lập, xã Tịnh Ấn Tây (TP.Quảng Ngãi) không chỉ là mái ấm cưu mang trẻ em mồ côi, mà còn trở thành nơi châm cứu miễn phí cho bệnh nhân nghèo. Dẫn chúng tôi đến khu vực châm cứu, sư thầy Thích Hạnh Khiết, trụ trì chùa Phước Quang kể cho chúng tôi nghe về việc làm nghĩa tình của mình. Sư thầy Thích Hạnh Khiết bảo rằng, từ những ngày còn nhỏ, tôi rất thích đọc báo, xem đài, nhất là về những chuyên mục người tốt, việc tốt. Có những người dù cuộc sống còn nhiều khó khăn, họ vẫn sẵn sàng bỏ heo đất, gom góp gạo, để trao đi yêu thương mà không toan tính thiệt hơn. Do đó, vốn có kiến thức về đông y, tôi đã học tập theo những tấm gương này, để làm việc nghĩa, chữa bệnh cho nhiều người.

“Thời gian qua, có rất nhiều phóng viên ở các cơ quan báo chí tìm đến tôi để khai thác thông tin, hình ảnh viết bài. Mỗi lần như vậy, tôi đều vui vẻ đồng ý, dù rằng trong thâm tâm tôi cũng rất ngại khi nói về mình. Nhưng rồi tôi nghĩ, thông qua báo chí, việc làm của mình có thể lan tỏa sống đẹp đến với nhiều người”, sư thầy Thích Hạnh Khiết bày tỏ.

Trong suốt 15 năm qua, với mỗi số phát sóng trong chương trình “Kết nối những tấm lòng” trên kênh truyền hình của Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh (nay là Báo Quảng Ngãi), bà Nguyễn Thị Phượng Linh, ở tổ dân phố Phú Vinh Trung, thị trấn Chợ Chùa (Nghĩa Hành), luôn theo dõi, không bỏ sót bất kỳ số nào. Là tiểu thương bà Linh đã đồng hành và đóng góp xuyên suốt cho mỗi số phát sóng của chương trình này. Bà Linh chia sẻ, tôi rất tin tưởng nguồn thông tin xác thực về các hoàn cảnh mà chương trình “Kết nối những tấm lòng” đã phát sóng, nên đã gửi gắm tấm lòng của mình để sẻ chia yêu thương. Trên hành trình ý nghĩa này, tôi còn kết nối được rất nhiều nhà hảo tâm cùng chung tay đóng góp, hỗ trợ đều đặn cho tất cả các hoàn cảnh đã được phát sóng trong chương trình với số tiền trên 1,5 tỷ đồng, giúp họ phần nào có thêm động lực vượt qua khó khăn.

“Thông qua các bài viết, thông tin trên báo chí, tôi nhận ra rằng mình vẫn còn may mắn hơn nhiều người vì cuộc sống này vẫn còn vô vàn những hoàn cảnh rất đỗi thương tâm. Từ đó, đã thôi thúc tôi phấn đấu làm việc, sống tốt hơn và không ngừng cho đi, lan tỏa yêu thương”, bà Linh bộc bạch.

Những câu chuyện chạm đến trái tim

Trong dòng chảy hối hả của cuộc sống, đôi khi chúng ta dễ dàng bỏ lỡ những khoảnh khắc đẹp đẽ, những hành động tử tế và những tấm lòng nhân ái vẫn âm thầm hiện hữu. Đọc tuyển tập tác phẩm đoạt giải Cuộc thi viết phóng sự, ký sự lần III - năm 2023 trên báo Quảng Ngãi (xuất bản tháng 6/2025), chúng ta sẽ thấy được điều ấy: Tình người đã được gom nhặt và trình bày một cách tinh tế, mang đến cho độc giả một bức tranh đa sắc về lòng tốt, sự sẻ chia và nghị lực phi thường của con người.

Tuyển tập gây ấn tượng bởi sự đa dạng trong chủ đề. Từ những gương mặt thầm lặng hy sinh vì cộng đồng, những nghị lực phi thường vượt lên bệnh tật, đến những câu chuyện về tình yêu thương, sự sẻ chia giữa người với người hay cả những trăn trở về bảo tồn giá trị văn hóa, bảo vệ môi trường… Mỗi tác phẩm là một góc nhìn độc đáo, một mảnh ghép đầy màu sắc về bức tranh của đời sống, xã hội. Tất cả đều được kể lại bằng ngòi bút chân thực, giàu cảm xúc, chạm đến trái tim người đọc.

Điều khiến những tác phẩm đoạt giải được đăng tải trong tuyển tập lần III này thực sự nổi bật không chỉ nằm ở tính thời sự hay sự phong phú của đề tài, mà còn ở cách các tác giả khai thác chiều sâu tâm hồn và những giá trị nhân văn ẩn chứa trong mỗi câu chuyện. Họ không chỉ đơn thuần thuật lại sự việc, mà còn khắc họa rõ nét nội tâm nhân vật, những suy tư, trăn trở và cả những tia hy vọng giữa bộn bề cuộc sống.

Phóng viên Ý Thu ghi lại cảnh thầy giáo Thới Chiến - nhân vật trong bài viết "Khó đi, thầy dắt con đi", dẫn học trò qua sông. Ảnh: NVCC

Tác phẩm “Khó đi thầy dắt con đi...” của phóng viên Ý Thu, đoạt giải A Cuộc thi viết phóng sự, ký sự trên Báo Quảng Ngãi lần III - năm 2023 kể về 2 người thầy tròn 20 năm cùng nhau “cắm bản” ở điểm trường thôn làng Tốt, xã Ba Lế (Ba Tơ). Câu chuyện đưa người đọc đến với một trong những điểm trường xa xôi, khó khăn nhất của tỉnh Quảng Ngãi, nơi 2 thầy giáo đang ngày ngày thực hiện công việc “đưa đò” không phải trên những chuyến phà hay con đò, mà bằng chính đôi chân trần, họ xắn quần lội sông để dẫn từng em học trò đến lớp.

“Khó đi thầy dắt con đi...” là một minh chứng thuyết phục về tình người. Phóng viên Ý Thu đã khéo léo khắc họa hình ảnh người thầy không chỉ là người truyền đạt kiến thức, mà còn là người cha, người bạn, là điểm tựa vững chắc cho những đôi chân nhỏ bé trên con đường tìm kiếm con chữ.

Còn tác phẩm “Lá gan mang dòng máu Việt - Ý” của phóng viên Bảo Hòa đã đưa độc giả đến với hành trình giữ lấy sự sống cho một em bé mắc bệnh hiểm nghèo. Hành trình đó không chỉ của riêng gia đình em mà còn là sự chung tay của rất nhiều tấm lòng nhân ái từ các y, bác sĩ Việt Nam đến nhà hảo tâm, y, bác sĩ ở nước Ý xa xôi. Tác giả đã khéo léo lồng ghép những đoạn đối thoại chân thực, những chi tiết nhỏ nhặt về sự sẻ chia của những người không quen biết nhưng lại tận lực giúp đỡ bằng cả tấm lòng. Qua ngòi bút, chúng ta thấy được hành trình vất vả, mệt mỏi nhưng vẫn ánh lên niềm hy vọng, những sự giúp đỡ không quản ngại xa xôi, cách trở. Đó chính là những khoảnh khắc tình người tỏa sáng mạnh mẽ nhất.

XUÂN HIẾU - MỸ HOA - MỸ DUYÊN