Bản sắc và nội lực bóng đá Việt Nam

Đội tuyển Việt Nam phải mạnh từ nội lực chứ không nên theo đuổi chính sách nhập tịch ồ ạt

Cần giữ bản sắc

Câu chuyện nhập tịch thật ra không mới với bóng đá thế giới và khu vực. Đối với Đông Nam Á, Singapore được xem là quốc gia tiên phong cách làm này và họ đã thành công với chức vô địch AFF Cup các năm 1998; 2004; 2007; 2012. Indonesia được xem là quốc gia quyết tâm theo đuổi chính sách nhập tịch và họ đã thành công với việc trở thành đại diện Đông Nam Á duy nhất có mặt ở Vòng loại thứ 4 World Cup 2026.

Tuy nhiên, vẫn có những quốc gia ở châu Á không dùng chính sách này hoặc có nhưng rất khắt khe trong việc lựa chọn người mà vẫn thành công vang dội như: Nhật Bản, Hàn Quốc hay Uzbekistan. Nói thêm là đại diện trung Á là quốc gia có nền bóng đá phát triển mạnh mẽ và họ kiên trì với cách làm một cách tuyệt đối. Đội hình của Uzbekistan vừa giành vé dự Vòng chung kết World Cup 2026 với phần lớn là các cầu thủ đối đầu với U23 Việt Nam tại Thường Châu (Trung Quốc) năm 2018. Đối với bóng đá Uzbekistan, đây là kết quả tất yếu, bởi họ có hệ thống đào tạo trẻ, cùng với đó là lứa cầu thủ trẻ chất lượng từ chính sách phát triển bóng đá nội lực.

Trở lại câu chuyện của bóng đá Việt Nam. Sau trận thua 0-4 trước người Mã, nhiều người cho rằng bóng đá Việt Nam phải thích ứng với xu thế chung của khu vực và thể thao thế giới trong việc nhập tịch. Thực tế VFF cũng đã áp dụng cách làm này với những cầu thủ Việt kiều như Philip Nguyễn, Pendant Quang Vinh, hay nhập tịch như Xuân Son. Tuy nhiên, nhìn đội tuyển Việt Nam ra sân với đội hình chính phần lớn là cầu thủ nhập tịch trên sân, có vẻ như không mang lại cảm hứng cho người hâm mộ và giới chuyên môn.

Bóng đá suy cho cùng là môn thể thao mang đến niềm vui, cảm hứng cho đại bộ phận Nhân dân; món ăn tinh thần cho người xem. Nếu xem đội tuyển Việt Nam thi đấu mà không thấy “sướng”, cho dù thành tích đạt đến đâu đi chăng nữa, thì vẫn không hoàn thành mục tiêu. Bóng đá phải có bản sắc. Đội tuyển Việt Nam phải ra sân với phần lớn cầu thủ người Việt Nam chứ không phải cầu thủ nhập tịch.

Đầu tư nội lực

Từ lâu, những người làm bóng đá Việt Nam nhắc đến việc một đội tuyển quốc gia mạnh phải đến từ nền bóng đá mạnh. Muốn có nền bóng đá mạnh thì phải đầu tư căn cơ, kiên trì để đạt thành tích. Thế nhưng, giữa nói và làm là câu chuyện hoàn toàn khác. Chúng ta từng có một lứa cầu thủ mạnh, chất lượng đến từ các học viện bóng đá hay các CLB chú trọng phát triển bóng đá trẻ. Tuy nhiên, số học viện này quá ít hoặc làm bóng đá không kiên trì, chạy theo thành tích tức thời, khiến cho nguồn cung chất lượng cho đội tuyển Việt Nam không đảm bảo.

Không phải ngẫu nhiên mà Nhật Bản, Hàn Quốc được xem là những “anh cả” của châu lục. Họ có hệ thống đào tạo trẻ bài bản, cơ sở vật chất đảm bảo, cùng hệ thống bóng đá từ học đường đến chuyên nghiệp trải khắp cả nước. Đấy là tấm gương mà bóng đá Việt Nam cần phải học. Nhưng tiêu chuẩn cao của hai nền bóng đá này cũng là rào cản.

Các CLB Sài Gòn, Trường Tươi Bình Phước và mới nhất là Sông Lam Nghệ An đều học theo mô hình Nhật Bản khi mời chuyên gia sang hỗ trợ. Tuy nhiên, tất cả đều nhanh chóng chia tay vì không thể đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe mà chuyên gia đưa ra.

Vì vậy, với tình thế hiện tại, bóng đá Việt Nam vẫn phải học và nhanh chóng xây dựng chiến lược cụ thể để không bị các đối thủ trong khu vực bỏ lại. Chiến lược mà Uzbekistan xây dựng, kiên trì với chính sách đào tạo trẻ để lần đầu dự Olympic Paris 2024 và giờ là giành vé dự World Cup 2026, là điều mà những nhà làm bóng đá Việt Nam phải suy nghĩ.

Sau thất bại trước Jordan ở vòng loại thứ 5 World Cup 2014 khu vực châu Á vào năm 2013, Uzbekistan đã quyết tâm đầu tư cho bóng đá, đặc biệt là bóng đá trẻ. Họ xây dựng nhiều cơ sở vật chất mới, tài trợ cho các chương trình bóng đá thanh thiếu niên. Năm 2018, Uzbekistan có đến 14 học viện bóng đá. Các CLB của Uzbekistan cũng chú trọng đào tạo trẻ, trao cơ hội cho các cầu thủ trẻ thi đấu và giờ bắt đầu hưởng quả ngọt.

Hãy quên đi cuộc chạy đua với Malaysia hay Indonesia. Tập trung nội lực cơ sở vật chất và làm tốt công tác đào tạo trẻ, chúng ta có thể hy vọng đào tạo ra lứa cầu thủ mới chất lượng thay vì trông chờ vào nguồn cầu thủ nhập tịch được xem là không bền vững và đầy may rủi.

NGÔ NHẬT