7 Nghị quyết – Một quyết tâm bứt phá, bài 2: Mở bầu trời công nghệ - Chạy đua với Mệnh lệnh tương lai

Từ phòng làm việc luôn sáng đèn

“Chúng tôi hiểu rằng, mỗi nghị quyết đều là mệnh lệnh từ tương lai. Như Tổng Bí thư Tô Lâm từng nhấn mạnh, đổi mới, cải cách hiện nay không chỉ là yêu cầu khách quan mà còn là mệnh lệnh phát triển đất nước”, TS. Trần Văn Khải, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội, mở đầu cuộc trò chuyện với PV Tiền Phong về quá trình luật hóa các nghị quyết của Đảng, trong đó có Nghị quyết 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Tổng Bí thư Tô Lâm và các đại biểu tham quan các gian hàng trưng bày tại Hội nghị toàn quốc về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Ảnh: Viết Thành

Theo ông Khải, ngay sau khi Bộ Chính trị ban hành các nghị quyết, tất cả các cơ quan từ Quốc hội, Chính phủ đến các bộ, ngành đã vào cuộc quyết liệt với tinh thần “chạy đua với thời gian” để hiện thực hóa, đưa chủ trương, chính sách vào cuộc sống.

Dẫn ví dụ Nghị quyết 57, ông Khải cho biết, các cơ quan của Quốc hội đã khẩn trương phối hợp với các cơ quan của Chính phủ để xây dựng Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

“Chỉ trong 60 ngày, kể cả kỳ nghỉ Tết, một văn bản mang tầm chiến lược quốc gia đã được hoàn thành - điều hiếm có trong lịch sử lập pháp. Đằng sau đó là sự tận tâm, cống hiến và tinh thần "dám làm, dám chịu trách nhiệm" của những người làm chính sách”, ông Khải kể.

Có được kết quả này, theo ông Khải, bắt nguồn từ sự đổi mới trong cách xây dựng nghị quyết của Đảng. “Nếu như trước kia, nhiều nghị quyết có phạm vi rộng, văn phong chung chung khiến quá trình cụ thể hóa kéo dài, thì nay, các nghị quyết đều được viết ngắn gọn, rõ ràng, định lượng cụ thể.

Mỗi nghị quyết tập trung vào một lĩnh vực hoặc nhiệm vụ chiến lược, tránh trùng lặp, chồng chéo, nên các cơ quan có thể chủ động xây dựng luật, đề án sát với từng nghị quyết”, ông Khải nói.

TS. Trần Văn Khải, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội

Cùng trao đổi với phóng viên, ông Hoàng Minh Hiếu, đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách tại Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội, nhìn nhận: chưa bao giờ yêu cầu đối với việc hoàn thiện hệ thống pháp luật lại cấp bách và có khối lượng công việc lớn như hiện nay.

Các ủy ban họp liên tục, thậm chí có những buổi thảo luận kéo dài đến rạng sáng. Tuy vậy, theo ông Hiếu, khối lượng lớn và tiến độ gấp không chỉ là thách thức mà còn là động lực đổi mới.

Sau những nỗ lực không ngừng nghỉ, hàng loạt chính sách, đạo luật mới thể chế hóa các nghị quyết quan trọng của Đảng được ban hành, không chỉ tháo gỡ các rào cản mà còn thúc đẩy sự đổi mới sáng tạo. Đại biểu Hoàng Minh Hiếu dẫn chứng: chỉ riêng năm 2025, Việt Nam đã tăng bậc trong xếp hạng Chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu, lên vị trí 44/139 quốc gia - thứ hạng cao nhất từ trước đến nay.

Đằng sau con số ấy là sự thay đổi căn bản trong tư duy: coi khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là động lực chính của phát triển.

Đại biểu Quốc hội Hoàng Minh Hiếu.

Trái ngọt cho người thụ hưởng

Từ góc nhìn của doanh nghiệp, ông Hoàng Mai Chung, Chủ tịch HĐQT Meey Group, cho rằng: “Sự đột phá trong tư duy từ ‘ban hành nghị quyết’ sang ‘đưa nghị quyết vào cuộc sống’ đã tạo nên sự khác biệt căn bản, giúp doanh nghiệp như chúng tôi có thể phát huy tối đa năng lực đổi mới sáng tạo và vươn tầm quốc tế”.

Là doanh nghiệp tiên phong trong lĩnh vực PropTech - công nghệ bất động sản, ông Chung cho biết, Meey Group đang tận dụng tối đa cơ hội từ các nghị quyết của Bộ Chính trị. Từ Meey Map, Meey Atlas đến Meey Value, các nền tảng ứng dụng trí tuệ nhân tạo và Big Data giúp người dân, nhà đầu tư tiếp cận thông tin quy hoạch, định giá bất động sản nhanh, minh bạch và chính xác hơn.

“Sự chuyển biến trong cách ban hành và triển khai nghị quyết là một bước đột phá lớn. Nghị quyết 57 không chỉ xác định tầm nhìn đến năm 2045 mà còn đi kèm kế hoạch hành động cụ thể, lộ trình rõ ràng và được triển khai rất nhanh. Điều này tạo ra niềm tin vững chắc cho doanh nghiệp trong việc hoạch định chiến lược dài hạn”, ông Hoàng Mai Chung nhìn nhận.

Để hỗ trợ tốt hơn nữa cho doanh nghiệp, ông Chung mong muốn tiếp tục được đẩy mạnh việc đơn giản hóa thủ tục hành chính, tăng cường minh bạch hóa và số hóa các quy trình. Đặc biệt, cần có cơ chế cụ thể hơn để doanh nghiệp công nghệ dễ dàng tiếp cận các chương trình sandbox, các quỹ phát triển công nghệ và ưu đãi về thuế R&D…

“Tôi kỳ vọng Nhà nước tiếp tục tạo môi trường pháp lý minh bạch, ổn định để doanh nghiệp Việt Nam tự tin hội nhập sâu rộng vào chuỗi giá trị toàn cầu”, ông Chung bày tỏ.

Ông Hoàng Mai Chung, Chủ tịch HĐQT Meey Group

Ông cũng tin rằng, với sự đồng hành của Đảng và Nhà nước, những doanh nghiệp công nghệ Việt Nam sẽ sớm có chỗ đứng vững chắc trên thị trường quốc tế, góp phần nâng cao vị thế của đất nước trong kỷ nguyên số.

Ông Lê Văn Thành - Phó Tổng Giám đốc Ngân hàng số Vikki - cho biết, kể từ khi Nghị quyết 57-NQ/TW và Nghị quyết 68-NQ/TW được ban hành, khu vực kinh tế tư nhân đã đón nhận làn gió mới, thể hiện rõ ở sự tham gia ngày càng sôi nổi của doanh nghiệp. Các nghị quyết này đã mang lại sự hỗ trợ thiết thực từ Chính phủ, tạo niềm tin và cảm hứng hành động cho khối tư nhân.

Đặc biệt, theo ông Thành, sau khi Chính phủ ban hành Nghị quyết 05/NQ-CP về triển khai thí điểm thị trường tài sản mã hóa tại Việt Nam, nhiều doanh nghiệp trong nước bày tỏ sự quan tâm mạnh mẽ, trong khi các tập đoàn lớn trên thế giới cũng đánh giá cao sự cởi mở của Chính phủ Việt Nam ở những lĩnh vực còn rất mới mẻ.

“Không ít doanh nghiệp nước ngoài đã chủ động tìm đến các doanh nghiệp Việt Nam để hợp tác”, ông nói.

Theo Phó Tổng Giám đốc Ngân hàng số Vikki, thị trường Fintech của Việt Nam đang tăng trưởng mạnh và dự kiến sớm đạt quy mô 74 tỷ USD; riêng lĩnh vực tài sản mã hóa có thể vượt 220 tỷ USD trong thời gian tới. “Nếu tận dụng tốt xu hướng này, đó sẽ là cơ hội lớn cho cả nền kinh tế và giới doanh nhân Việt Nam”, ông nhận định.

Ông cho biết thêm, thời gian qua, giữa khu vực công và khu vực tư đã hình thành tinh thần đồng hành, cởi mở để tháo gỡ khó khăn, đặc biệt trong các lĩnh vực thí điểm công nghệ mới. Tuy nhiên, để đạt kết quả rõ rệt, cần thêm thời gian và sự kiên trì thực hiện.

Dẫn phát biểu của Thủ tướng “giá nhà quá cao, người dân rất khó mua”, ông Thành cho rằng có thể ứng dụng công nghệ blockchain để huy động nguồn lực xã hội cùng tham gia đầu tư. “Nếu Nhà nước có cơ chế khuyến khích và tư nhân có nguồn lực, hai bên hoàn toàn có thể kết hợp để xây dựng nền tảng blockchain cho các dự án nhà ở xã hội. Khi đó, việc huy động vốn không chỉ đến từ một vài doanh nghiệp mà từ nhiều tổ chức, cá nhân cùng góp sức.

Toàn bộ quá trình đầu tư, xây dựng, định giá và phân phối sẽ được công khai, minh bạch. Đối tượng được mua nhà cũng được xác định đúng người nghèo, người thu nhập thấp - đúng như mục tiêu mà Chính phủ đặt ra”, ông Thành nói.

Theo ông, đây là cơ chế “công - tư cùng kiến tạo”, nơi công nghệ trở thành cầu nối, giúp giải quyết những vấn đề xã hội theo cách mới, minh bạch và hiệu quả hơn.

Văn Kiên - Luân Dũng