Tranh chấp dai dẳng do cho thuê đất trái thẩm quyền
Việc Công ty TNHH MTV Nam Tây Nguyên (Lâm Đồng) ký hợp đồng cho thuê đất sai thẩm quyền đã dẫn đến tranh chấp kéo dài, ảnh hưởng đến quyền lợi của các bên và gây khó khăn trong công tác quản lý đất đai.
Cho thuê đất trái thẩm quyền
Năm 1993, Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Nam Tây Nguyên, khi đó là Lâm trường Quảng Trực (công ty) đã mua lại tài sản thanh lý từ hiệu thuốc huyện Đắk R’lấp, tỉnh Đắk Nông cũ (nay là xã Kiến Đức, tỉnh Lâm Đồng). Tài sản bao gồm một cửa hàng dược, một căn nhà ở và khoảng 1.500 m² đất. Qua thời gian, do công ty không hoàn tất thủ tục đất đai, diện tích đất dần bị một số người chiếm dụng, chỉ còn lại khuôn viên hơn 1.000 m², với giá trị thị trường hiện tại ước tính khoảng 7 tỷ đồng.

Lô đất xảy ra tranh chấp hiện nằm ở xã Kiến Đức (Lâm Đồng).
Ngày 9/5/2016, công ty ký Hợp đồng số 19 cho bà Ngô Thị Kim Liên - vợ ông Trần Quang Lĩnh (nguyên cán bộ của công ty), trú tại thị trấn Kiến Đức thuê căn nhà rộng 96 m² xây dựng trên diện tích hơn 1.000 m² đất. Giá thuê nhà là 3 triệu đồng/năm trong thời hạn 20 năm. Theo Hợp đồng số 19, công ty cho phép bà Liên thuê nhà và sử dụng diện tích đất chưa có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Năm 2018, sau khi công ty có ban lãnh đạo mới, Hợp đồng số 19 được rà soát và phát hiện có nhiều sai phạm. Trong đó, ban lãnh đạo mới khẳng định, việc Giám đốc Công ty Trần Minh Đức ở thời kỳ trước ký hợp đồng cho bà Liên thuê nhà và 96 m² đất là hoàn toàn trái quy định.
Cụ thể, tại thời điểm ký Hợp đồng số 19, hơn 1.000 m² đất của công ty chưa được cơ quan có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Do đó, việc làm này của ban lãnh đạo công ty cũ là vi phạm nghiêm trọng về thẩm quyền và quy định tại các điều khoản trong Luật Đất đai năm 2013. Hợp đồng số 19 cũng quy định, bà Liên có quyền cải tạo và xây dựng trên phần đất thuê của công ty, nhưng phải được sự cho phép của các cơ quan có thẩm quyền.
Ông Phan Viết Khánh, Phó Giám đốc Công ty cho biết, việc cho bà Liên thuê nhà trái quy định đã để lại nhiều hệ lụy. Bà Liên chỉ nộp tiền thuê nhà trong năm đầu tiên. Từ năm thứ 2 trở đi, bà không thực hiện nghĩa vụ tài chính theo cam kết trong hợp đồng. Trước những sai phạm này, công ty đã nhiều lần mời bà Liên đến để xử lý hợp đồng nhưng bà không đến. Do đó, vào ngày 23/1/2018, công ty đã thông báo chấm dứt Hợp đồng số 19.
Vụ việc kéo dài nhiều năm
Cũng theo ông Khánh, thay vì hợp tác và trả lại đất cho công ty, vợ chồng ông Lĩnh, bà Liên đã tiến hành làm 2 căn nhà trái phép trên khu đất đã thuê. Cụ thể, từ ngày 22 - 31/1/2018, bà Liên đã tự ý dựng 2 căn nhà bằng sắt với diện tích lần lượt là 25 m² và 27 m². Công ty sau đó đã phát hiện và lập biên bản về vi phạm này.
Ngày 7/3/2018, UBND huyện Đắk R’lấp cũ đã ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với vợ chồng ông Lĩnh, bà Liên 10 triệu đồng về hành vi xây dựng trái phép. UBND huyện Đắk R’lấp khi đó yêu cầu ông Lĩnh, bà Liên tháo dỡ công trình vi phạm. Tuy nhiên, ông Lĩnh đã không chấp hành quyết định này, thậm chí tiếp tục gây căng thẳng với công ty.
Để bảo vệ tài sản công và ngăn chặn hành vi chiếm đoạt đất trái phép, công ty đã làm đơn đề nghị UBND tỉnh Đắk Nông cho thuê hơn 1.000 m² đất nói trên để xây dựng văn phòng đại diện. Ngày 31/3/2020, UBND tỉnh đã ban hành quyết định cho công ty thuê khu đất trên. Sau đó, Sở Tài nguyên và Môi trường đã cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho công ty.
Ông Khánh cho biết, tháng 1/2024, công ty đã khởi công xây dựng văn phòng đại diện trên 1.000 m² đất. Tuy nhiên, thời điểm này, ông Lĩnh đã cố tình cản trở, có hành vi hành hung người lao động của công ty. Ông Trần Quang Lĩnh từng giữ nhiều vị trí quan trọng tại Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Nam Tây Nguyên, bao gồm Giám đốc Xí nghiệp Thương mại - Dịch vụ Tuy Đức và Trưởng Phòng Tổ chức - Hành chính. “Ông Lĩnh còn ngang nhiên lấn chiếm thêm 200 m² đất của công ty bằng cách chôn cọc bê tông và dựng dây kẽm gai, bất chấp các quy định pháp luật”, ông Phan Viết Khánh - Phó Giám đốc Công ty phản ánh.
Đây là vụ tranh chấp giữa cá nhân thuê đất với một doanh nghiệp đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Do đó, theo quy định, thẩm quyền giải quyết thuộc về tòa án chứ không phải chính quyền địa phương. Tháng 7/2024, công ty đã khởi kiện vụ việc lên TAND huyện Tuy Đức cũ yêu cầu hủy Hợp đồng số 19.
Ngày 21/7/2025, trao đổi với phóng viên Báo và Phát thanh, truyền hình Lâm Đồng, lãnh đạo công ty cho biết, dù đã 1 năm trôi qua, tòa án vẫn chưa tiến hành xử lý vụ việc. Việc chậm trễ giải quyết vụ việc khiến tình trạng tranh chấp kéo dài nhiều năm chưa có hồi kết, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động quản lý, sử dụng đất của công ty. Nhiều cán bộ, nhân viên trong công ty cảm thấy bức xúc vì vụ việc không được xử lý dứt điểm, đất công bị lấn chiếm. Công ty không thể triển khai nhiều kế hoạch sản xuất, kinh doanh liên quan đến lô đất đang tranh chấp.
Tổ chức được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất không có quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, tặng cho, cho thuê quyền sử dụng đất; thế chấp, góp vốn bằng quyền sử dụng đất; không được bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất.
Khoản 2, Điều 173, Luật Đất đai 2013