Sáng 30/01/2024, Câu lạc bộ Bảo tồn và Phát huy các giá trị di sản Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt thuộc Trung tâm Nghiên cứu Lịch sử và Bảo tồn di sản Văn hóa Quốc gia đã tổ chức lễ tổng kết công tác hoạt động năm 2023 và đề ra phương hướng nhiệm vụ năm 2024.
Năm 2023, là năm có rất nhiều khó khăn thách thức nhưng được sự quan tâm của lãnh đạo Viện nghiên cứu Văn hóa và Phát triển, cùng sự nỗ lực của các cán bộ, nhà nghiên cứu, nhân viên, Trung tâm đã vượt khó, vươn lên, giành được nhiều kết quả trên các lĩnh vực.
Từ hơn 800 tác phẩm của gần 500 tác giả tham dự Cuộc thi vẽ tranh 'Di sản văn hóa Việt Nam qua hội họa', 100 tác phẩm xuất sắc nhất đã được lựa chọn trưng bày tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, góp phần khắc họa vẻ đẹp lộng lẫy, đa sắc của hệ thống di sản văn hóa dân tộc, đồng thời thắp lên tình yêu, trách nhiệm gìn giữ, lan tỏa giá trị di sản cha ông.
Sáng 29/12/2023, tại điện Liên Hoa, xã Hương Bình, huyện Hương Khê, tỉnh Hà Tĩnh, đồng thầy Đoàn Văn Bắc - thủ nhang điện đã tổ chức chương trình Giao lưu Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ và trao quà từ thiện.
Nhóm sinh viên chuyên ngành Hán Nôm, trường ĐH KHXH&NV, ĐHQG TP. HCM vinh dự nhận giải Nhất, Giải thưởng 'Sinh viên nghiên cứu khoa học Euréka 2023', với đề tài 'Giới thiệu, phiên âm một số bài hát văn và nghiên cứu, so sánh với lời hát trong thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ tại TP. HCM'.
Tín ngưỡng thờ Mẫu, một phần quan trọng của đời sống tâm linh người Việt, đang đối mặt với nhiều thách thức trong việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc. Với những chia sẻ của Nghệ Nhân xứ Thanh - Đồng thầy Lê Thị Thúy - phần nào giúp bạn đọc hiểu được những trăn trở của bà về công tác bảo tồn tín ngưỡng thờ Mẫu. Đây không chỉ là nhiệm vụ của nhà nước mà còn là trách nhiệm, sự đóng góp tích cực của toàn bộ cộng đồng.
Cùng với đà phục hồi của các ngành kinh tế khác, du lịch Bắc Giang đang nỗ lực phục hồi và phát triển để tận dụng triệt để tiềm năng vốn có của mình. Đến nay, ngành du lịch tỉnh Bắc Giang đang có bước phát triển mới, đóng góp vào sự tăng trưởng kinh tế - xã hội của tỉnh.
Tối 5/12/2023, Liên hoan thực hành tín ngưỡng thờ mẫu tại đền Ông Hoàng Mười (xã Hưng Thịnh, huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An) do Viện nghiên cứu Văn hóa và Phát triển tổ chức đã làm Lễ bế mạc.
Từ năm 2005, khi bắt đầu tham gia Công ước 2003, Việt Nam luôn là thành viên tích cực và có trách nhiệm trong việc thực hiện và thúc đẩy sự phát triển của Công ước tại Việt Nam.
Nhiều tỉnh, thành phố đã xây dựng chương trình hành động nhằm bảo vệ và phát huy giá trị di sản Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt - Di sản Văn hóa Phi vật thể đại diện của Nhân loại.
Ngày 29-11, Cục Di sản văn hóa, Bộ VH-TT-DL phối hợp UBND tỉnh Nam Định tổ chức Hội nghị - Hội thảo - Thực hành di sản kỷ niệm 20 năm Công ước Bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể của UNESCO (2003-2023), đánh giá hiệu quả thực hiện công ước đối với thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt.
Tại huyện Lương Tài, tỉnh Bắc Ninh, Viện Nghiên cứu Văn hóa và Phát triển tổ chức tọa đàm 'Thực hành tín ngưỡng Thờ Mẫu trong giai đoạn hiện nay trên địa bàn huyện Lương Tài' vào ngày 18 tháng 11 năm 2023.
Ngày 17/11, trưng bày chuyên đề 'Di sản Thực hành Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt tỉnh Bắc Ninh' được tổ chức tại Bảo tàng tỉnh.
Ngày 17/11, tại thành phố Bắc Ninh, Bảo tàng tỉnh Bắc Ninh tổ chức trưng bày chuyên đề 'Di sản Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt tỉnh Bắc Ninh'.
Website 'Hành trình về miền di sản quan họ' của học sinh Trường THCS Cầu Giấy đoạt giải Đặc biệt cuộc thi Sáng tạo năm 2023.
Tối 23/10/2023, tại Di tích lịch sử quốc gia Đền Đông Cuông (Văn Yên, Yên Bái) đã diễn ra Lễ khai mạc Festival thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Thượng Ngàn lần thứ 4, gắn với Lễ hội cơm mới Đền Đông Cuông năm 2023 và Cuộc thi hát chầu văn lần thứ nhất.
Tối 23/10, tại Đền Đông Cuông, xã Đông Cuông, huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái, Festival thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Thượng Ngàn lần thứ IV gắn với Lễ hội cơm mới Đền Đông Cuông năm 2023 và cuộc thi hát chầu văn huyện Văn Yên lần thứ I chính thức khai mạc.
Festival Thực hành Tín ngưỡng thờ Mẫu Thượng Ngàn lần thứ 4 hứa hẹn sẽ có nhiều nội dung đặc sắc, là dịp để người dân, du khách hiểu sâu sắc hơn về Di sản Thực hành Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ.
Sáng 17/10, tại Di tích lịch sử cấp Quốc gia đền Đông Cuông (huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái) đã diễn ra hoạt động thực hành diễn xướng tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ.
Sau gần 7 năm được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) ghi danh vào danh sách di sản văn hóa (DSVH) phi vật thể đại diện của nhân loại, các sinh hoạt thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ được tự do phát triển; việc đào tạo, truyền dạy diễn ra thuận lợi. Tuy nhiên, bên cạnh đó đã xuất hiện không ít tình trạng 'đồng đua', 'đồng đú', thương mại hóa và sân khấu hóa nghi thức hầu đồng làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến giá trị di sản và niềm tin của nhân dân.
Nằm trong chuỗi sự kiện Festival Chí Linh - Hải Dương 2023, Liên hoan thực hành Tín ngưỡng thờ mẫu Tam phủ của người Việt đã khai mạc tại Di tích lịch sử - danh thắng Quốc gia Đền Sinh, Đền Hóa, ngày 29/9.
Chương trình liên hoan thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ diễn ra trong 2 ngày 29-30/9 tại đền Mẫu Sinh và đền Thánh Hóa (xã Lê Lợi, Chí Linh), tỉnh Hải Dương...
Sau khi được UNESCO ghi danh, 'Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt' tiếp tục phát triển tại nhiều địa phương. Bên cạnh những kết quả tích cực, cũng còn không ít biến tướng gây băn khoăn trong dư luận.
Báo Thanh Hóa gửi đến quý vị những thông tin về văn hóa - thể thao - giải trí ngày 5-9: Thái Sơn chính thức góp mặt, sẵn sàng tranh vé dự VCK U23 Châu Á; Dự án 'Mẫu tam phủ' tôn vinh và thúc đẩy trao đổi văn hóa; Hoa hậu Lê Hoàng Phương nhận tin vui trước thềm 'chinh chiến' quốc tế; 'The Equalizer 3' xuất sắc trở thành quán quân phòng vé Bắc Mỹ; Huyền thoại Violin thế giới Shlomo Mintz đến tại Việt Nam.
Việc gia tăng số lượng di sản văn hóa phi vật thể được ghi danh vào các Danh sách của UNESCO và Danh mục quốc gia về di sản văn hóa phi vật thể đang đặt ra những yêu cầu mới trong công tác quản lý.
Ngày 26/8, tại Hà Nội, Cục Di sản văn hóa (Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch) tổ chức Hội thảo - Hội nghị - Tập huấn 'Đánh giá công tác quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể sau khi được ghi danh', với hơn 350 đại biểu tham dự trực tiếp và trực tuyến.
Hội thảo - Hội nghị - Tập huấn đánh giá công tác quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể sau khi được ghi danh ngày 26-8 xác định cần có lộ trình tiếp cận vấn đề, chiến lược lâu dài, hướng tới quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị các di sản văn hóa phi vật thể một cách bền vững.
Cuộc tranh luận xoay quanh việc tổ chức hoạt động hầu đồng và trình diễn trang phục của các giá đồng tại một trường đại học tại Thừa Thiên - Huế đã đặt ra câu hỏi về cách quản lý di sản văn hóa trong bối cảnh thay đổi và phát triển nhanh chóng của xã hội. Cục Di sản văn hóa và Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch có cơ hội để lắng nghe các quan điểm và góc nhìn của các chuyên gia và nhà nghiên cứu liên quan đến quản lý di sản.
Liên quan đến các hoạt động Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế, ngày 17/8 Cục Di sản văn hóa (Bộ Văn hóa-Thể thao và Du lịch) tiếp tục nêu quan điểm.
Nghi thức hầu đồng trong văn hóa tín ngưỡng thờ Mẫu đang có dấu hiệu bị biến tướng bởi những người cuồng tín và những người lợi dụng tín ngưỡng để trục lợi. Đây là hiện tượng đáng báo động trong công tác thực hành và bảo tồn di sản văn hóa tín ngưỡng thờ Mẫu.
Sở VHTT tỉnh TT-Huế đã lên tiếng sau khi bị Cục Di sản văn hóa nhắc vì làm 'sai lệch di sản' và đề nghị chấn chỉnh các hoạt động liên quan đến Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ.
Theo Cục Di sản Văn hóa, căn cứ quy định của Luật Di sản văn hóa và Công ước 2003 Bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể của UNESCO, hoạt động biểu diễn hầu đồng và trình diễn trang phục của các giá đồng trong di sản Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ... đã làm sai lệch di sản.
Lãnh đạo Sở VH&TT Thừa Thiên - Huế vừa có những lý giải sau khi Cục Di sản có những nhắc nhở địa phương này liên quan đến thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ.
Liên quan đến hoạt động biểu diễn hầu đồng và trình diễn trang phục của các giá đồng trong di sản Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt vừa diễn ra tại Đại học Nghệ thuật Huế, thực hiện Công văn 2973/BVHTTDL- DSVH của Bộ VHTTDL gửi UBND các tỉnh/thành phố về tăng cường quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể, sự việc cần làm rõ để bảo đảm hoạt động tuyên truyền, quảng bá, lan tỏa sức sống của di sản văn hóa phi vật thể trên cơ sở tôn trọng nguyên tắc thực hành di sản.
Với việc kết hợp một cách nghệ thuật các yếu tố dân gian như âm nhạc hát chầu văn, múa, diễn xướng, trang phục, kiến trúc, mỹ thuật... trong nghi lễ thờ cúng, lễ hội và hầu đồng, thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu như một 'bảo tàng sống', lưu giữ lịch sử và bản sắc văn hóa của người Việt.