'Nhập tịch siêu tốc' làm hại bóng đá Malaysia

Bóng đá thế giới rúng động khi FAM bị FIFA cáo buộc “làm giả hồ sơ” trong quá trình nhập tịch 7 cầu thủ để phục vụ đội tuyển quốc gia. Đây là scandal lớn nhất của bóng đá Malaysia kể từ vụ dàn xếp tỷ số những năm 1990.

Theo chuyên gia Steve Darby, bê bối nhập tịch vừa qua phản ánh khủng hoảng pháp lý và cách quản trị nhân sự của nền bóng đá Malaysia.

Dàn cầu thủ vướng bê bối nhập tịch ở Malaysia.

Tranh cãi quanh quá trình nhập tịch

Thông báo ngày 26/9 từ FIFA cáo buộc FAM vi phạm nghiêm trọng về quy trình đăng ký và hợp thức hóa quốc tịch cho 7 cầu thủ gốc Nam Mỹ. Danh tính nhóm cầu thủ này gồm: Gabriel Arrocha, Facundo Garces, Rodrigo Holgado, Imanol Machuca, Joao Figueiredo, Jon Iraurgui và Hector Hevel.

Các bằng chứng ban đầu khiến nhiều người đặt câu hỏi: liệu các cầu thủ này có thực sự đáp ứng điều kiện pháp lý của FIFA hay chỉ là “nhập tịch siêu tốc”?

Một chi tiết khiến nhiều CĐV hoài nghi là cả 7 cầu thủ đều vượt qua bài kiểm tra ngôn ngữ Bahasa Malaysia. Nhiều ý kiến cho rằng rất khó để những cầu thủ nước ngoài có thể thông thạo tiếng bản địa chỉ trong thời gian ngắn, ngay cả với những người sống lâu năm tại Malaysia.

Facundo Garces gây tranh cãi cho biết anh đủ điều kiện khoác áo Malaysia nhờ "cụ" của mình.

Tình hình càng trở nên nhạy cảm khi trong số này có ba cầu thủ đã ký hợp đồng với CLB Johor Darul Ta’zim (JDT), đội bóng hùng mạnh và gắn liền với quyền lực của Hoàng gia Johor.

Thái tử Ismail Idris — nhân vật quyền lực của bóng đá Malaysia — đã phản ứng mạnh mẽ trước cáo buộc của FIFA. Ông công bố văn bản của Tổng cục Đăng ký Quốc gia (NRD), khẳng định quá trình cấp quốc tịch cho 7 cầu thủ là “đúng pháp luật”. Tuy nhiên, điều này càng làm dư luận chia rẽ hơn về tính minh bạch của toàn vụ việc.

Bối cảnh phức tạp còn ở chỗ, nhiều công dân sinh ra tại Malaysia nhiều năm qua vẫn không được cấp quốc tịch, trong khi các cầu thủ nước ngoài lại có thể “vượt rào” một cách dễ dàng. Điều này khiến làn sóng phẫn nộ gia tăng, hướng chỉ trích vào FAM.

Hệ lụy của cầu thủ nhập tịch

Tranh cãi tại Malaysia thực chất không phải cá biệt mà phản ánh xu hướng toàn cầu: sử dụng cầu thủ nhập tịch để nhanh chóng cải thiện sức mạnh đội tuyển.

Theo quy định FIFA hiện hành, một cầu thủ có thể thi đấu cho quốc gia khác nếu có nguồn gốc gia đình (cha mẹ hoặc ông bà), hoặc phải cư trú hợp pháp ít nhất 5 năm ở quốc gia sở tại.

Thực tế cho thấy không phải trường hợp nhập tịch nào cũng gây phản ứng tiêu cực. Ví dụ như Brendan Gan – cầu thủ sinh ra tại Australia nhưng có cha là người Malaysia – được xem là trường hợp nhập tịch hợp lý và mang tính cống hiến thực sự.

Ngược lại, một số cầu thủ đến từ Nam Mỹ hay châu Âu thi đấu vài năm, khoác áo đội tuyển rồi rời đi ngay sau khi giải nghệ, khiến dư luận không công nhận và gọi nhóm này là “lính đánh thuê”.

Brendan Gan đã nhập tịch và thi đấu cho tuyển Malaysia nhiều năm qua.

Tại Singapore, từng có nhiều tranh cãi về chính sách nhập tịch cầu thủ cho đội tuyển, dù nước này từng gặt hái thành công ở AFF Cup. Một số cầu thủ như Daniel Bennett đến Singapore từ nhỏ và xem quốc gia là quê hương thứ hai, trong khi những người khác chỉ ở lại vì sự nghiệp rồi trở về nước sau đó.

Hệ lụy của việc nhập tịch ồ ạt cũng dễ gây tác động tiêu cực đến công tác đào tạo trẻ, khiến cầu thủ bản địa mất cơ hội thi đấu. Điều này cũng tạo ra tâm lý bất công và chia rẽ trong nội bộ đội tuyển.

Các chuyên gia bóng đá nước ngoài cho rằng cần phân biệt rõ giữa nhập tịch theo diện huyết thống và theo diện cư trú. Họ ủng hộ những trường hợp có gốc gác gia đình rõ ràng, đồng thời phản đối việc sử dụng cầu thủ ngoại chỉ vì lợi ích thành tích ngắn hạn.

Một ý kiến mang tính châm biếm được lan truyền trên mạng và nhận được sự ủng hộ lớn: “Nhiều người sinh ra và sống cả đời ở Malaysia vẫn chưa có hộ chiếu. Còn các cầu thủ kia thì đã có quốc tịch - dù chưa rõ họ có hát được quốc ca hay nói tiếng Bahasa hay không, vì máy quay toàn tránh mặt họ lúc làm lễ".

Vụ việc được ví như một “vở kịch dài tập”, chắc chắn sẽ để lại bài học lớn cho cả khu vực Đông Nam Á.

Highlights Malaysia 0-0 Singapore Tối 20/12, Malaysia bị Singapore cầm hòa 0-0 trên sân nhà, qua đó chính thức bị loại khỏi ASEAN Cup 2024.

Duy Luân