Năm học mới 2025-2026 với nhiều chính sách ưu việt

Năm học 2025-2026 bắt đầu với nhiều điểm mới mang tính đột phá, từ miễn học phí phổ thông, hỗ trợ bữa ăn bán trú, giảm chi phí bảo hiểm y tế đến nâng cấp cơ sở vật chất, tạo môi trường học tập công bằng và sáng tạo hơn.

Trong không khí rộn ràng ngày khai giảng, hàng triệu học sinh trên cả nước đã chính thức bước vào năm học 2025-2026. Khác với những năm trước, năm học này được xem là cột mốc quan trọng khi nhiều quyết sách lớn về giáo dục đồng loạt đi vào cuộc sống, trực tiếp tác động đến quyền lợi và đời sống học tập của học sinh, đồng thời mở ra kỳ vọng về một giai đoạn đổi mới toàn diện trong giáo dục Việt Nam.

Học sinh trường THPT Nguyễn Thượng Hiền (TP.HCM) ngày khai giảng - Ảnh: Nguyễn Tuyết

Một trong những chính sách nổi bật nhất là việc miễn học phí cho toàn bộ học sinh phổ thông công lập từ bậc mầm non đến THPT, bắt đầu từ ngày 1.9.2025 theo Nghị quyết 217/2025/QH15. Với khoảng 16 triệu học sinh trong hệ thống công lập, chính sách này giúp giảm đáng kể gánh nặng tài chính cho phụ huynh.

Đối với học sinh trường tư thục, cơ sở dân lập, Nhà nước sẽ hỗ trợ học phí theo mức trần do Hội đồng nhân dân từng tỉnh thành quyết định, bảo đảm không vượt quá mức học phí mà các cơ sở ngoài công lập đang thu. Như vậy, chính sách hướng tới nguyên tắc công bằng, mọi học sinh đều có cơ hội tiếp cận giáo dục mà không bị rào cản bởi điều kiện kinh tế.

PGS-TS Lê Anh Vinh, Viện trưởng Viện Khoa học giáo dục Việt Nam nhận định: “Việc miễn học phí phổ thông là bước đi quan trọng, khẳng định giáo dục phổ thông là dịch vụ công thiết yếu. Điều này cũng phù hợp với xu thế quốc tế và tạo nền tảng để Việt Nam tiến tới mục tiêu giáo dục toàn diện, công bằng".

Song song với miễn học phí, nhiều địa phương triển khai chính sách hỗ trợ bữa ăn bán trú. Hà Nội đã dành hơn 3.000 tỉ đồng để trợ giá bữa ăn cho hơn 750.000 học sinh tiểu học. Nhờ đó, chi phí đóng góp của phụ huynh chỉ còn khoảng 10.000 đồng/ngày, giảm tới 400.000 đồng/tháng so với trước đây. Đặc biệt, học sinh ở các xã khó khăn không phải đóng thêm.

Tại các xã biên giới, học sinh tiểu học và THCS cũng bắt đầu được hưởng bữa trưa miễn phí. Đây là giải pháp vừa đảm bảo dinh dưỡng, vừa khuyến khích phụ huynh yên tâm cho con em đến trường đầy đủ.

Một sáng kiến đáng chú ý khác là “Tủ sách giáo khoa dùng chung” ở Hòa Vang, Đà Nẵng. Với hơn 6.200 cuốn sách được trao cho 1.254 học sinh khó khăn, chương trình giúp giảm gánh nặng mua sách đầu năm và tạo thói quen chia sẻ, tiết kiệm trong cộng đồng học đường.

Không chỉ học phí và bữa ăn, từ năm học này, toàn bộ học sinh, sinh viên trên cả nước được hỗ trợ tối thiểu 50% mức đóng bảo hiểm y tế. Với mức đóng mới, phụ huynh chỉ phải chi tối đa khoảng 631.800 đồng/năm, giảm gần 253.000 đồng so với trước. Như vậy, hơn 20 triệu học sinh, sinh viên sẽ được bảo đảm quyền lợi y tế trong khi gánh nặng tài chính giảm xuống đáng kể.

Theo Bộ Y tế, chính sách này góp phần củng cố hệ thống an sinh xã hội, đồng thời giúp học sinh được chăm sóc sức khỏe tốt hơn, nhất là trong bối cảnh nhiều dịch bệnh mới nổi có nguy cơ ảnh hưởng đến trường học.

Bên cạnh các chính sách về tài chính, Bộ Giáo dục - Đào tạo tiếp tục thúc đẩy mô hình học hai buổi/ngày ở bậc tiểu học và THCS. Đây là chủ trương không thu thêm phí từ phụ huynh, giúp học sinh có thêm thời gian cho các hoạt động bổ trợ như văn hóa, nghệ thuật, thể thao và kỹ năng sống.

Theo GS Hồ Tú Bảo (Viện Trí tuệ nhân tạo Việt Nam), “việc mở rộng mô hình học hai buổi/ngày nếu được triển khai linh hoạt sẽ giúp giảm tải áp lực học thêm ngoài giờ, đồng thời tạo không gian phát triển năng lực toàn diện, phù hợp với tinh thần giáo dục khai phóng".

Để các chính sách đi vào thực tế, nhiều địa phương đã huy động nguồn lực để nâng cấp, sửa chữa và xây mới trường lớp. Tại Lai Châu, Trường tiểu học Nậm Hàng đã tận dụng cơ sở cũ sau sáp nhập để làm khu bán trú cho học sinh dân tộc, cải thiện điều kiện ăn ở và sinh hoạt. Nhiều tỉnh thành cũng đẩy mạnh xây dựng trường chuẩn quốc gia, bổ sung thiết bị dạy học, đảm bảo tiến độ triển khai chương trình giáo dục phổ thông 2018.

Bộ Giáo dục - Đào tạo đã xác định chủ đề năm học 2025-2026 là “Kỷ cương - Sáng tạo - Đột phá - Phát triển”. Đây là năm học đầu tiên triển khai Nghị quyết 71-NQ/TW về phát triển giáo dục, với trọng tâm là nâng cao chất lượng, công bằng trong tiếp cận và thúc đẩy giáo dục STEM.

Trong thư gửi toàn ngành nhân dịp khai giảng, Chủ tịch nước Lương Cường khẳng định: “Giáo dục cần nuôi dưỡng khát vọng, tinh thần sáng tạo và trách nhiệm công dân của thế hệ trẻ. Các cấp, các ngành cần đồng hành để mọi học sinh đều có cơ hội học tập và phát triển toàn diện.”

Với hàng loạt quyết sách đồng bộ, từ miễn học phí, trợ giá bữa ăn, giảm phí bảo hiểm y tế, đến nâng cấp cơ sở vật chất và đổi mới chương trình, năm học 2025-2026 được kỳ vọng sẽ trở thành dấu mốc quan trọng. Đây không chỉ là sự hỗ trợ kịp thời cho phụ huynh và học sinh mà còn thể hiện quyết tâm của Nhà nước trong việc đưa giáo dục trở thành động lực then chốt cho phát triển bền vững.

Nguyễn Tuyết